formula 1 2023 bahreyn grand prix üzerinden kısa bir zaman geçmesine rağmen dayanıklılık ve hız konusunda okların üzerine döndüğü takım.
takımın ilk yarış hafta sonunda, yarış günü aceleyle charles leclerc'in batarya ve motor elektronik sistemini değiştirmesi (yıl içerisinde toplam iki adet kullanma hakkı var her pilotun) 'acaba?' dedirtmişti. kuşkular haklı çıktı ve değiştirilen yeni parça da yarış içerisinde sorun çıkardı, ilk yarıştan leclerc yarış dışı kaldı. işin kötü tarafı bu iki parçanın da kullanılamaz halde olabileceği konuşuluyor. bu da daha ikinci yarıştan 10 sıra grid cezası alması anlamına gelebilir charles leclerc'in. kaldı ki tüm sezonu o parçayla bitirebilme ihtimali de oldukça düşük olacaktır. şimdilik fabrikaya incelemeye gönderildi olarak biliyoruz.
performans konusuna gelecek olursak ferrari'de yarış temposu rekabetçi durmuyor. carlos sainz yarış sonrasında verdiği demeçte lastik aşınımı konusunda geçen seneden daha iyi durumda olmadıklarını söyledi. "fernando'yla mücadele etmeye kalktığım anda lastiklerim aşırı ısındı, bu yüzden az kalsın hamilton'a da geçilecektim. aston martin ve red bull yarış boyunca zorlayabildiler, lastik ömürleri bizden iki kat daha uzun gibi görünüyor." dedi. bu takım için alarm zillerinin çalması anlamına geliyor. bu sezonu rölantiye almak zorunda kalmadan önce hemen lastik davranışlarını ve sorunu anlayıp çözmeleri gerekiyor. genelde bu basit bir sebepten kaynaklanmaz fakat bahreyn'e özel bir ayar hatası, pist karakteristiği, asfalt yapısı araca ters gelmiş olabilir. ama bunu da 3 günlük test, 2 günlük antrenman süresince anlayıp önlem alınabilirdi. esas sorun yapısal gibi geliyor bana.
fırat keskin bunun değişen hava kanal akışı sebebiyle araç ağırlık merkezinin değişmesine bağlı olabileceği, bundan şüphelendiği şeklinde bir analiz paylaşmış. kendisi çok değerli bir mühendis, görüşlerine bir uzman yorumu gözüyle bakıyorum. hızlı virajlarda iyi olmasına rağmen yavaş virajlarda ağır kalmasına dikkat çekmiş. yani aracın aslında yeterli yere basma kuvvetine sahip olduğunu dile getirmiş. bu da benim açımdan süspansiyon sistemiyle ilgili soru işaretlerini gündeme getiriyor. mekanik yol tutuşu anlamında doğru noktada olmadıklarını düşünüyorum. bu da aracın hızlanmada lastik verimini düşürüyor gibi yorumluyorum şimdilik bu dar pencereden. lastik veriminden kastım; harcanan lastik ömrünün pist üstü hızlanmaya ve yol tutuşuna dönüştürülme oranı. bu oran düşük olduğunda lastik ısınmasına ve aşınmasına rağmen yeterli tutuşu göstermez. patinaj benzeri bir lastik israfı oluşur. bunun çeşitli sebepleri olabiliyor. en yaygın sebebi genellikle sürüklenme. özellikle alt sıra takımların aerodinamik açıdan verimsiz olan araçları yeterli yere basma gücünü üretemez, bu sebeple virajları ideal geometride alabilmek için daha fazla yavaşlamak zorunda kalırlar. aksini yaptıkları zaman araç sürüklenerek hem dönüş kabiliyeti zayıflar hem de sürüklenme sebebiyle lastik yüzeyi asfaltın zımpara benzeri etkisiyle aşınır. aynı motor tedariği olmasına rağmen alt sıra takımlarının üretici takımlarla mücadele edemiyor olması genellikle bu mühendislik ve yatırım eksikliğinden kaynaklanır. motorun sahip olduğu güç asfalta kadar verimli şekilde aktarılmadığı sürece enerji boşa gidecektir. çoğu zaman da bu yol tutuşu eksikliğinde kendisini gösteriyor ve lastik ısınması/aşınması ile sonuçlanıyor.
red bull, ferrari, mercedes gibi yüksek bütçeli takımlar yere basma kuvveti üretme konusunda teknolojik açıdan büyük avantaj sahibi oluyorlar. bu sebeple bir sorun yaşasalar dahi bunu tespit etmeleri, çözmeleri, çözüm üretmeleri bir şekilde mümkün oluyor. fakat ferrari'nin lastik kullanımı konusunda yıllardır çözemediği bu sorunu anlamakta güçlük çekiyorum. süspansiyon sistemi her sene değişiyor, aerodinamik paket sürekli geliştiriliyor, 2-3 yarışta bir yeni taban deneniyor. yok arkadaş, lastik verimini bir türlü çözemiyorlar. aerodinami çözülse mekanik sorun ortaya çıkıyor, o çözülse taban verimsiz deniyor, arka kanatta değişiklik yapılıyor. yok, bir türlü şu sorunu çözebilecek mühendisliği ortaya koyamıyorlar.
lastik aşınma problemlerinin basit sebepleri de olabiliyor demiştim fakat bir aracın lastik kullanma karakteristiği genellikle zor değişen, zor geliştirilen, fazla sayıda güncelleme gerektiren, her güncellemenin de kumar olduğu bir yolculuğu beraberinde getirir. örnek veriyorum, araç süspansiyonu beklediğiniz gibi çalışmadı, siz de doğal olarak çözemediğiniz bu sorunu farklı bir tasarımla çözmek istersiniz. fakat süspansiyon geometrisi değiştiği anda bu sefer oradaki hava akışı da değişir. bu sefer tabanda yere basma gücü kaybedebilirsiniz. ya da arka kanada giden hava size beklediğiniz basma gücünü kazandırmaz.
italyan takımın sezon başında çözmesi gereken sorunlar listesi bir hayli kabarıkken rakibi olan red bull oldukça ileride başladı sezona. aşağıya lastik kullanım ömürleri ve lastiklerin kullanılan tur sayıları/yarış hızı verilerini gösteren bir grafik ekleyeceğim. yarışın üçte ikilik kısmında red bull'un zorlamadığını, amus'un haberine göre max ve checo'ya koruma moduna geçmelerinin söylendiği, tur başına çok rahat 1 saniye daha hızlı gidebilecek potansiyellerinin olduğunu belirtmek gerek.
https://gss.gs/TU5.jpg bu grafik bize şunu gösteriyor. yumuşak lastikle red bull şu an rakipsiz. muhtemelen sert lastikle de öyle fakat henüz sert lastikle zorlamadıkları için henüz onu göremedik.
