152
birkaç teknik kural değişikliğiyle başlayacak olan 2019 sezonu için geri sayım sürmekte. öncelikle en büyük iki değişiklik yakıt yükleri ve ön kanat ile ilgili. etkileri son derece karmaşık olacak.
ilk olarak müsaade edilen yakıt miktarındaki artıştan başlayalım. şimdiye kadar araçların maksimum 105 kg yakıtla yarışa başlamalarına izin veriliyordu. bu sene bu limit 110 kg'a çıkarıldı. bunun etkisi ne olacak?
öncelikle ilk sorun ağırlık. çünkü ağırlık hem tur başına zaman kaybı hem de ekstra lastik aşınması anlamına geliyor. pirelli bu yüzden bu sene lastik hamurlarını aşınmaya karşı daha dayanıklı hale getireceğini açıklamıştı. şunu belirtmekte fayda var. araçların geçmişe oranla yarış içinde daha düşük performansla gitmesinin ana sebebi yakıt limiti değil daha çok lastik aşınması kaynaklıydı. bence son zamanlarda spora en büyük zarar veren şey pilotların lastik idaresine odaklanmak zorunda kalıp sadece finiş çizgisine gelmeye çalışması oldu. sporun ruhunu tamamen baltalayan saçma bir durum. sırf farklı stratejiler ortaya çıkabilsin diye insanlara tam gaz gitmeyi dezavantajlı hale getirerek bir motor sporu geliştiremezsiniz. bu seneki ekstra 5 kg yakıt yüküne geri dönecek olursak da, büyük oranda tam gaz koşulan yarışlar (monza, spa, bakü vb) dışında geçtiğimiz senelerde çoğu takım yapmak zorunda kaldıkları mecburi lastik idaresi sebebiyle zaten çoğu yarışa tam depo başlamıyorlardı. "zaten tam gaz gidemeyeceğiz, ekstra ağırlığa gerek yok."
maksimum yakıt miktarının artışının bir diğer kaçınılmaz sonucu da yakıt depolarında karşımıza çıkacak. bildiğiniz gibi formula 1 araçları son derece kompakt yapılar. aracı tasarlarken olabildiğince yer tasarrufu yapmak ve böylece aerodinamik açıdan daha fazla kazanç elde etmeye odaklanıyor takımlar. ayrıca motor, turbo ve vites kutusu gibi aşırı ısınan parçaların hava akımıyla soğutulması için de her santimin hesabı ayrı ayrı yapılıyor. 5 kg'lık bir kapasite artışı demek iç dizaynda büyük değişiklikler ve fedakarlıklar gerekiyor demek.
ikinci önemli kural değişikliği ise ön kanatlarla ilgili. bu zamana kadar kullanılan karmaşık ve komplike ön kanatlar artık yasaklandı. bunun yerine daha basit ve daha düşük yere basma gücü verecek olan basitleştirilmiş ön kanatlar kullanılacak.
peki hangi amaçla getirildi bu kısıtlama? 2018 formula 1 araçları tarihin gördüğü en yüksek yere basma gücünü üretiyorlardı. yani düzlükte v12 motorlar döneminin yanında sönük kalacak bir motor gücüne sahip olmalarına rağmen araç yapılarında aerodinamik anlamda çok ilerideydiler. bu sayede virajlarda çok yüksek yere basma gücüne sahip oldukları için bu farkı virajlarda kapatıyorlar hatta çoğu pistin tur rekorlarını kırabiliyorlardı. çünkü daha önceden üçüncü dördüncü viteste dönülen çoğu viraj tam gaz geçilmeye başlanmıştı. bunun büyük bir dezavantajı oluyordu. öndeki aracı takip etmeye, onu geçmek için yaklaşmaya çalışan araç, öndeki aracın yarattığı türbülanstan olumsuz etkileniyor ve yol tutuşu düştüğü için ona yaklaşamıyordu. zaten motor gücü eskiye oranla kısıtlanmış olan araçların tek güçlü olduğu yer olan yol tutuşunda darbe yiyince takipte olan araç için her şey kötüye gidiyordu. pist üstünde savaşmak son derece zorlu hale geliyordu. drs (hareketli arka kanat) yardımı ile bile çoğu yerde geçiş gittikçe zorlaşmıştı.
formula 1 yönetimi ne yaptı? dediler ki o zaman tüm araçların yol tutuşunu düşürelim. ön kanatları sadeleştirip araçları önden kaymaya daha müsait hale getirelim. böylece takip eden aracın yaşayacağı kayıp oranı azalacak. gerçekten çok mantıklı evet. yaptıkları bir yanlışı daha saçma bir yanlışla telafi etmeye çalışıyorlar yıllardır. ve işin komik tarafı takımların yapmış olduğu simülasyon ve rüzgar tüneli testlerine göre bunun pist üstü mücadelesine olumlu yansıyacağına dair bir veri elde edilememiş. sene içindeki etkisini ise izleyerek göreceğiz. ama bu sezon araçların geçen seneye oranla bir miktar yavaş olacağı kesin. geçen seneki tur rekorlarına bu sene yaklaşmaları imkansız denebilir.
toparlayacak olursak;
bu sene de pist üstünde zevksiz bir mücadele bekliyorum. galip değişse de eskilerde görmeye alıştığımız adrenalin dozu yüksek yarışlar izlemeye henüz uzağız. ne zaman ki yakıt ikmali geri döner, birden fazla lastik tedarikçisine izin verilir, v10 veya v8 motorlar için imkan doğar; o zaman formula 1 için seyir zevki ihtimalinden bahsederiz. pilotlara muhasebe değil yarış yapma şansı verildiği zaman sporun ruhu geri gelecektir.
ilk olarak müsaade edilen yakıt miktarındaki artıştan başlayalım. şimdiye kadar araçların maksimum 105 kg yakıtla yarışa başlamalarına izin veriliyordu. bu sene bu limit 110 kg'a çıkarıldı. bunun etkisi ne olacak?
öncelikle ilk sorun ağırlık. çünkü ağırlık hem tur başına zaman kaybı hem de ekstra lastik aşınması anlamına geliyor. pirelli bu yüzden bu sene lastik hamurlarını aşınmaya karşı daha dayanıklı hale getireceğini açıklamıştı. şunu belirtmekte fayda var. araçların geçmişe oranla yarış içinde daha düşük performansla gitmesinin ana sebebi yakıt limiti değil daha çok lastik aşınması kaynaklıydı. bence son zamanlarda spora en büyük zarar veren şey pilotların lastik idaresine odaklanmak zorunda kalıp sadece finiş çizgisine gelmeye çalışması oldu. sporun ruhunu tamamen baltalayan saçma bir durum. sırf farklı stratejiler ortaya çıkabilsin diye insanlara tam gaz gitmeyi dezavantajlı hale getirerek bir motor sporu geliştiremezsiniz. bu seneki ekstra 5 kg yakıt yüküne geri dönecek olursak da, büyük oranda tam gaz koşulan yarışlar (monza, spa, bakü vb) dışında geçtiğimiz senelerde çoğu takım yapmak zorunda kaldıkları mecburi lastik idaresi sebebiyle zaten çoğu yarışa tam depo başlamıyorlardı. "zaten tam gaz gidemeyeceğiz, ekstra ağırlığa gerek yok."
maksimum yakıt miktarının artışının bir diğer kaçınılmaz sonucu da yakıt depolarında karşımıza çıkacak. bildiğiniz gibi formula 1 araçları son derece kompakt yapılar. aracı tasarlarken olabildiğince yer tasarrufu yapmak ve böylece aerodinamik açıdan daha fazla kazanç elde etmeye odaklanıyor takımlar. ayrıca motor, turbo ve vites kutusu gibi aşırı ısınan parçaların hava akımıyla soğutulması için de her santimin hesabı ayrı ayrı yapılıyor. 5 kg'lık bir kapasite artışı demek iç dizaynda büyük değişiklikler ve fedakarlıklar gerekiyor demek.
ikinci önemli kural değişikliği ise ön kanatlarla ilgili. bu zamana kadar kullanılan karmaşık ve komplike ön kanatlar artık yasaklandı. bunun yerine daha basit ve daha düşük yere basma gücü verecek olan basitleştirilmiş ön kanatlar kullanılacak.
peki hangi amaçla getirildi bu kısıtlama? 2018 formula 1 araçları tarihin gördüğü en yüksek yere basma gücünü üretiyorlardı. yani düzlükte v12 motorlar döneminin yanında sönük kalacak bir motor gücüne sahip olmalarına rağmen araç yapılarında aerodinamik anlamda çok ilerideydiler. bu sayede virajlarda çok yüksek yere basma gücüne sahip oldukları için bu farkı virajlarda kapatıyorlar hatta çoğu pistin tur rekorlarını kırabiliyorlardı. çünkü daha önceden üçüncü dördüncü viteste dönülen çoğu viraj tam gaz geçilmeye başlanmıştı. bunun büyük bir dezavantajı oluyordu. öndeki aracı takip etmeye, onu geçmek için yaklaşmaya çalışan araç, öndeki aracın yarattığı türbülanstan olumsuz etkileniyor ve yol tutuşu düştüğü için ona yaklaşamıyordu. zaten motor gücü eskiye oranla kısıtlanmış olan araçların tek güçlü olduğu yer olan yol tutuşunda darbe yiyince takipte olan araç için her şey kötüye gidiyordu. pist üstünde savaşmak son derece zorlu hale geliyordu. drs (hareketli arka kanat) yardımı ile bile çoğu yerde geçiş gittikçe zorlaşmıştı.
formula 1 yönetimi ne yaptı? dediler ki o zaman tüm araçların yol tutuşunu düşürelim. ön kanatları sadeleştirip araçları önden kaymaya daha müsait hale getirelim. böylece takip eden aracın yaşayacağı kayıp oranı azalacak. gerçekten çok mantıklı evet. yaptıkları bir yanlışı daha saçma bir yanlışla telafi etmeye çalışıyorlar yıllardır. ve işin komik tarafı takımların yapmış olduğu simülasyon ve rüzgar tüneli testlerine göre bunun pist üstü mücadelesine olumlu yansıyacağına dair bir veri elde edilememiş. sene içindeki etkisini ise izleyerek göreceğiz. ama bu sezon araçların geçen seneye oranla bir miktar yavaş olacağı kesin. geçen seneki tur rekorlarına bu sene yaklaşmaları imkansız denebilir.
toparlayacak olursak;
bu sene de pist üstünde zevksiz bir mücadele bekliyorum. galip değişse de eskilerde görmeye alıştığımız adrenalin dozu yüksek yarışlar izlemeye henüz uzağız. ne zaman ki yakıt ikmali geri döner, birden fazla lastik tedarikçisine izin verilir, v10 veya v8 motorlar için imkan doğar; o zaman formula 1 için seyir zevki ihtimalinden bahsederiz. pilotlara muhasebe değil yarış yapma şansı verildiği zaman sporun ruhu geri gelecektir.
