grand ekinoks

onun da hayatı film olurmuş!

ikisi de asi, ikisi de biraz kambur, ikisi de şampiyon... gazi koşusu birincisi grand ekinoks'un, sinemalardaki "zafer yolu" filminin başrolündeki seabiscuit adlı atla pek çok ortak noktası var

gazi koşusu'nda 2001 yılının birincisi olan, bunun dışında da pek çok koşu kazanan grand ekinoks, dopingli olduğu belirlenince geçen yıl ceza almış ve pistlerden uzak kalmıştı. çarşamba günü resmen affedilen grand ekinoks, 27 mart'ta dubai'de yarış hayatına geri dönüyor.
veliefendi hipodromu'nun ahırında bir sürü at, seyisleriyle birlikte mutlu mutlu ortalıkta geziniyor. sadece bir at sanki yere çakılı kalmış gibi duruyor, santim ilerlemiyor. canı isteyince yürümeye başlıyor. durdukları an seyis ata; at seyise anlamsız gözlerle bakıyor. tahmin edileceği üzere bu at, grand ekinoks. şampiyon safkanın, sinemalarda gösterilen "zafer yolu" filmindeki ünlü amerikan atı seabiscuit ile birçok ortak noktası var. "ruhu ele geçirilemeyen" ve "asi" diye tanımlanan, uzun mesafeli yarışlarda başarılı olan yarış atını, sahibi yasin ekinci anlattı.

"arkadaşım 'bedava versen almam' demişti"
kaç atınız var?
50 yaşından sonra oğlum ve kızım artık işlerin başına geçince ben de hobi olarak atçılığa başladım. geçen hafta doğanla birlikte 22 oldu.

grand ekinoks'un ayrı bir yeri var herhalde.
elbette. grand ekinoks kendisinden beklenenin çok üzerinde bir at çıktı.

ona nasıl sahip oldunuz?
1999 yılıydı. gazi koşuları için yerli bir at almak istiyordum. arkadaşımız yaman zingal'ın dört atından biriydi.

"türkiye'de her maddeye aynı ceza veriliyor"
kaç para verdiniz?
50 bin dolar.

aldığınızda görünüşü nasıldı?
bizimki biraz kamburdu. büyüdükçe o kambur biraz azaldı ama geçmedi. normal atlar 400-450 kiloda, bizimki 540 kiloyla koşuyor.

o kadar parayı kambur bir ata verdiğiniz için çevrenizdekiler size deli gözüyle bakmadı mı?
aslında attan anlayan arkadaşlarım grand ekinoks'a bakıp "bu parayla alınacak at değil", "seni kandırmışlar" veya "bu atı sana aldıran komisyon almıştır" dediler. bir arkadaşım da diğer atlarım için pazarlık edeceğini ancak grand ekinoks'u bedava versem bile almayacağını söylemişti.

kamburluğunun dışında başka bir özelliği var mıydı?
çok asiydi. hâlâ da öyle. aldığımız gün, saatlerce ahıra sokamadık. yeniliklere tepki gösteriyor. jokeylerin atı kullanması için atın ağzına kantarma takmak gerekir. o kantarmayı bizimkine yaklaşık üç ay takamadık. her gün kantarmanın demirine pekmez sürdük. taktıktan sonra üç ay boyunca çıkarmadık.

dizginler sonuçta sizin elinizde, ne yapabilir ki?
bu gibi durumlarda atın elleri ayakları kalkar ve orada tokatı yersiniz.

şu sıralar sinemalarda gösterilen "zafer yolu" adlı bir film var. oradaki seabiscuit adlı efsanevi at ile grand ekinoks arasında benzerlik var mı?
her ikisi de asi. ikisinin de kamburu var. ikisi de şampiyon. filmdeki atın sinir sistemini bir şekilde düzeltiyorlar. ancak bunu yaparken bizim bilgi, görgülerimizin dışında hareket ediyorlar. bizde de ahırda rahat durmayan, aykırı atların yanına keçi konur ama oradaki atın yanına önce keçi, sonra köpek daha sonra da at koyuyorlar. filmdeki at bu şekilde düzeldi.

siz grand ekinoks'un sinir sistemini düzeltebildiniz mi?
bizimkini düzeltebilmiş değiliz. bizimki üzerine el sürdürmez. bütün yarış atlarına yarıştan sonra dinlendirici serumlar verilir. ama grand ekinoks hiçbir şekilde yardım kabul etmez. insanların onu yönetmesini değil, insanları yönetmek istiyor.

doping öyküsünü anlatır mısınız?
atımız yarışta birinci oldu ama derecesi kötüydü. yani o yarışta performansını yükselten bir sey olsaydı rekor kırardı.

"olaydan sonra iki kişiyi işten çıkardım. affedildik ama içim hâlâ rahat değil"
ama grand ekinoks'un tahlillerinde flunixin isimli bir maddeye rastlandı.
flunixin sadece finadin denilen ağrı kesici bir iğnede bulunuyor. biz ata iğne yapamıyoruz ki.

neler doping, bu işin bir standartı var mı?
genellikle ağrı kesici, nefes açıcı gibi maddeler doping sayılıyor. türkiye'deki yanlışlık şu: her türlü maddeye aynı ceza veriliyor. tedavi amacıyla kullandığınız bir ilaç, örneğin 15 günde vücuttan atılıyor. ama bazı atlar bunu 20 günde atıyor. siz o arada yarışlara katılıyorsunuz. ve doping yaptığınızı söylüyorlar. dünyada bunun cezası 15 gündür ama bizde uzun süre yarışlara katılamazsınız.

olaydan sonra ne yaptınız?
iki kişiyi işten çıkardık. affedildik ama hâlâ içim rahat değil.

aylık masrafı 2,5 milyar lira
grand ekinoks'un koordinatörü mehmet tansı ve seyisi ali gönültaş, at için "yarış atlarının komandosu" diyor.

grand ekinoks'un iki seyisi, iki çalıştırıcısı, bir antrenörü ve bir danışmanı var.
farklı ciğer yapısı sayesinde sağlam nefes alan bir at.
seyisliğini yapmak kolay değil çünkü çok ilgi istiyor. kimi zaman da çok huysuz olabiliyor.
saat 05.30'ta temizliğine ve tımarına başlanıyor, ardından sabah gezintisine çıkıyor.
bir atın aylık ortalama masrafı 1,5 milyar lirayken, grand ekinoks'ta bu rakam kalabalık "bakım kadrosu" ve özel yiyecekleri nedeniyle 2,5 milyar liraya çıkıyor.
yulaf, ot, yonca günlük yiyecekleri. bağırsakları iyi çalışsın diye kepek, burçak gibi lifli ürünler veriliyor. sık sık havuç, dut ve kuruüzüm de yiyor.

http://www.milliyet.com.tr/.../cumartesi/acum.html

http://www.tjktv.net/atresimleri/graeki.jpg