333
bu satırları yazarken hala daha birçok şeyden emin olmadan yazıyorum. dolayısıyla biraz kavam kargaşası yaşadığımı önceden belirtmeliyim. daha doğrusu kavram kargaşası da değil, neyin ne olduğunu bile bilmiyorum belki de.
pierre webo'nun 8 aralık 2020 paris saint germain başakşehir maçında dördüncü hakem ile olan diyaloğunda maruz kaldığı durumla ilgili ortada muğlak kalmış birden fazla durum var. maçın dördüncü hakemi constantin sebastian coltescu'nun kendisini nitelemek için* kullandığı "negru" kelimesinin ırkçılığa çıkan bir şey olup olmadığını bilmiyoruz. her ne şekilde olursa olsun, ırkçılık anlamıyla da söylese, nitelemek için de söylese kullandığı kelimenin sıkıntılı bir duruma gidebileceğini bilip, ona göre kelimelerini seçmesi gerekirdi. en azından burası kesin. bir kere yaptığı iş ciddi profesyonellik gerektiren bir şey. uefa'nın resmi müsabakalarda hakemler için belirlediği dil ingilizce ve ingilizcede bu ayrım kesin çizgilerle ayrılmış durumda. sırf bu yüzden bile hakeme kuralları çiğnediği için bir ceza gelmesi gerekiyor.
olayın kendisine gelelim. burada anlamadığım ilk kısım geliyor. mesela negro, negru, nigger gibi çeşitli formda olan ve birkaç harfin değişerek birçok dile geçen bu sıkıntılı kelimenin rumencede de bu şekilde kullanılması dördüncü hakemin biraz şanssızlığı olmuş. bu maçta olmazdı ya, türk bir hakemin yönettiği maçta böyle bir duruma maruz kalındığını düşünelim. pierre webo'nun türkçe bilip bilmediğini ben bilmiyorum. fakat oradaki dördüncü hakem türkçe "siyahi oyuncuya kırmızı kart göster" dese bu kadar hassas olunacağını pek düşünmüyorum. n, e, g ve r harflerinin herhangi bir tanesinin bile bulunmadığı bir kelime "siyahi". bu açıdan bir türk hakemin yönettiği maçta böyle bir kullanım olsa, bu akşam yaşanılan bir durumu asla göremeyebilirdik. türkçe bilmediğini varsaydığım webo, kendisi için kullanılan siyahi kelimesine, "negro" kelimesini duymuş kadar tepki gösterebilir miydi? tabi tepki gösterip göstermemesi önemli de değil, ne amaçla kullanıldığı mühim, burasına elbette katılıyorum.
kaldı ki türkçe, rumence veya en azından negru kelimesinin rumencede çok masum bir anlama gelip gelmediğini webo dahil hiçbir dünya vatandaşı bilmek zorunda değil. hakemin, eğer ırkçı bir mana gütmediyse de bunu bilmesi gerektiğini düşünüyorum. bu tarz hassasiyetlere değinilmesi gerekiyor. yan hakem webo'yu nitelerken başka bir sıfat kullanabilirdi.
kullanabilirdi, ama neyi? işte bu kısmı hala aşamıyorum. 10 kişiden fazla yardımcının bulunduğu bir toplulukta, diğer 9'undan daha kolay ayırt edilmesini en kolay sağlayacak bir özelliğinden dolayı, tamamen masumane, saf bir niyetle o kişinin ten rengi belirtilemeyecekse, acaba ne tür bir ifade kullanılmalıydı? mesela yine aynı 10 erkek arasında bulunan bir kadın yardımcıya gösterilecek bir kırmızı kart için yardımcı hakem "kadın olana kırmızı göster" dese cinsiyetçilik mi olacaktı?
bunu kimseye laf çarpıtmak için değil, bilmediğimden ötürü soruyorum. ya da derdimi şöyle özetleyeyim, "bu hakem webo'yu en kibar tabirle nasıl tarif edebilirdi?"
pierre webo'nun 8 aralık 2020 paris saint germain başakşehir maçında dördüncü hakem ile olan diyaloğunda maruz kaldığı durumla ilgili ortada muğlak kalmış birden fazla durum var. maçın dördüncü hakemi constantin sebastian coltescu'nun kendisini nitelemek için* kullandığı "negru" kelimesinin ırkçılığa çıkan bir şey olup olmadığını bilmiyoruz. her ne şekilde olursa olsun, ırkçılık anlamıyla da söylese, nitelemek için de söylese kullandığı kelimenin sıkıntılı bir duruma gidebileceğini bilip, ona göre kelimelerini seçmesi gerekirdi. en azından burası kesin. bir kere yaptığı iş ciddi profesyonellik gerektiren bir şey. uefa'nın resmi müsabakalarda hakemler için belirlediği dil ingilizce ve ingilizcede bu ayrım kesin çizgilerle ayrılmış durumda. sırf bu yüzden bile hakeme kuralları çiğnediği için bir ceza gelmesi gerekiyor.
olayın kendisine gelelim. burada anlamadığım ilk kısım geliyor. mesela negro, negru, nigger gibi çeşitli formda olan ve birkaç harfin değişerek birçok dile geçen bu sıkıntılı kelimenin rumencede de bu şekilde kullanılması dördüncü hakemin biraz şanssızlığı olmuş. bu maçta olmazdı ya, türk bir hakemin yönettiği maçta böyle bir duruma maruz kalındığını düşünelim. pierre webo'nun türkçe bilip bilmediğini ben bilmiyorum. fakat oradaki dördüncü hakem türkçe "siyahi oyuncuya kırmızı kart göster" dese bu kadar hassas olunacağını pek düşünmüyorum. n, e, g ve r harflerinin herhangi bir tanesinin bile bulunmadığı bir kelime "siyahi". bu açıdan bir türk hakemin yönettiği maçta böyle bir kullanım olsa, bu akşam yaşanılan bir durumu asla göremeyebilirdik. türkçe bilmediğini varsaydığım webo, kendisi için kullanılan siyahi kelimesine, "negro" kelimesini duymuş kadar tepki gösterebilir miydi? tabi tepki gösterip göstermemesi önemli de değil, ne amaçla kullanıldığı mühim, burasına elbette katılıyorum.
kaldı ki türkçe, rumence veya en azından negru kelimesinin rumencede çok masum bir anlama gelip gelmediğini webo dahil hiçbir dünya vatandaşı bilmek zorunda değil. hakemin, eğer ırkçı bir mana gütmediyse de bunu bilmesi gerektiğini düşünüyorum. bu tarz hassasiyetlere değinilmesi gerekiyor. yan hakem webo'yu nitelerken başka bir sıfat kullanabilirdi.
kullanabilirdi, ama neyi? işte bu kısmı hala aşamıyorum. 10 kişiden fazla yardımcının bulunduğu bir toplulukta, diğer 9'undan daha kolay ayırt edilmesini en kolay sağlayacak bir özelliğinden dolayı, tamamen masumane, saf bir niyetle o kişinin ten rengi belirtilemeyecekse, acaba ne tür bir ifade kullanılmalıydı? mesela yine aynı 10 erkek arasında bulunan bir kadın yardımcıya gösterilecek bir kırmızı kart için yardımcı hakem "kadın olana kırmızı göster" dese cinsiyetçilik mi olacaktı?
bunu kimseye laf çarpıtmak için değil, bilmediğimden ötürü soruyorum. ya da derdimi şöyle özetleyeyim, "bu hakem webo'yu en kibar tabirle nasıl tarif edebilirdi?"
