98
hafta sonu fenerbahce resmi hesaplarinda yayinlanan videolarla pompalanan bu yalanin ilerleyen gunlerde daha da fazla gundeme getirilecegini tahmin ederek su entryi yayinlamistim (bkz: #2766634). uzerinden gun gecmeden malum fotograflar piyasaya dustugu icin su an okudugunuz entryi girmek zorunda hissettim. gelin beraber fenerbahce'nin sampiyonluk iddia ettigi sezonlara teker teker bakalim.
1. 1933 turkiye futbol sampiyonasi: lig usulu degil eleme usulu oynanmistir. turkiye kupasi olarak sayilmasi gundeme gelebilir, ancak super ligle uzaktan yakindan alakasi yoktur.
2. 1935 turkiye futbol sampiyonasi: yine ayni kupa formatiyla oynanan bir turnuva daha. son 10 sezonda sadece 5 kez duzenlenen bu muthis organizasyona bu sezonla beraber gecici bir ara veriliyor.
3. 1937 milli kume: 3 ilin katilimiyla duzenlenen bolgesel bir organizasyondur. ayni donemde adana, mersin ve hatta donem donem maras ve malatya'dan takimlarin katilimiyla duzenlenen cukurova ligi'nden bu acidan bir farki yoktur.
buraya kadar fenerbahce'nin iddialari zavalli, ama en azindan kendi icinde tutarli iddialar. ancak bu noktadan sonra isler iyice ilginclesiyor. cunku ismini milli koymakla bolgesel ligin milli olmayacagini fark eden federasyon, milli bir organizasyon eksikligi hissedip turkiye futbol sampiyonasi'ni yeniden duzenlemeye basliyor.
4. 1940 milli kume: iki turnuvanin bir arada duzenlenmesiyle milli kume bu sezon tam anlamiyla ucube bir hal aliyor. soyle ki, fenerbahce'nin milli kume sampiyonu olarak katildigi 1940 turkiye futbol sampiyonasi'ni eskisehir demirspor kazaniyor. bu noktada sizden fenerbahce'nin paylastigi videoya 1.16'dan itibaren 6 saniye katlanmanizi rica edecegim. orada turkiye futbol sampiyonasini super lig sampiyonlugu olarak saydirmaya calisirken bir arguman olarak bu sampiyonaya sadece bolgesel liglerinde sampiyon olan kuluplerin katilabildigini soyluyorlardi. e arkadasim, eger o dedigin dogruysa, sen turkiye futbol sampiyonasi'na bolgesel liginin sampiyonu olarak katilmis ve sampiyonayi kaybetmissin. o zaman sen nasil turkiye sampiyonu oldugunu iddia edebiliyorsun? eger o turnuvanin turkiye sampiyonu belirleyecek format ve kudrette bir turnuva olduguna inanmiyorsan, o zaman az once niye oradaki sampiyonluklarini saydirmaya calisiyordun?
5. 1943 maarif mukafati: turkiye futbol sampiyonasi'nin yeniden duzenlenmesiyle beraber milli kume'nin dustugu ucube durumu fark eden federasyon turnuvanin ismini degistirerek maarif mukafati yapiyor. bu isim degisikligi konusuna birazdan tekrar deginecegim. fakat sadede gelirsek ismi disinda hicbir millilik iddiasi olamayacak bu organizasyonun son dayanagi da yok olmus oluyor. peki fenerbahce icin bu engel mi? hayir, yine de turkiye sampiyonu olduklarini iddia edebiliyorlar.
6. 1944 turkiye futbol sampiyonasi: bu sezon maarif mukafatini kaybeden fenerbahce, ne hikmetse bir anda ulkede turkiye futbol sampiyonasi ismiyle bir turnuva daha duzenlendigini hatirliyor. bu noktada akliniza bir soru gelebilir: fenerbahce maarif mukafati'ni kaybettiyse bu sampiyonaya nasil katilabiliyor? 1942 yilinda istanbul ligi uzuyor, zamaninda bitmiyor. istanbul takimlari federasyona gidip bu milli kume denen zirvaligi bu sezon yapmayalim, bizim asil ligimiz uzadi gec bitecek diyor ve 1942'de milli kume duzenlenmiyor. federasyon muhtemelen bunun ustune milli kume'nin ismini degistiriyor ve turkiye futbol sampiyonasi'nin statusunu de istanbul, ankara, izmir ve gruplar sampiyonu katilir olarak degistiriyorlar. buradaki konumuz turkiye futbol sampiyonasi olmasina ragmen bu bilgiyi vermemin sebebi 1942'den sonra bolgesel lig niteligi bile kalmayan milli egitim kupasi'na dayanan turkiye sampiyonlugu iddialarinin gulunclugunu gostermek. turkiye futbol sampiyonasi'na gelecek olursak, devletin tum cabalarina ragmen bu turnuva halen istanbul takimlarinin gozunde ikincil onem bir tasiyan bir kupa musabakasindan oteye gidemiyor. nitekim bundan 4 sene once fenerbahce turkiye sampiyonu belirleme iddiasi olan bu turnuvanin finaline, ayni gun istanbul ligi'nde besiktas'la maci oldugu icin b takimiyla cikiyor. yine bundan 6 sene sonra besiktas bu turnuvayi abd'deki bir sezon oncesi kampindan daha onemsiz gorerek yine b takimiyla katiliyor. dolayisiyla 4 takimin katildigi ve toplam 4 gun suren ve sampiyon olan fenerbahce dahil kimsenin ciddiye almadigi bu turnuvadan turkiye sampiyonu devsirmenin ne kadar sacma olacagi da ortaya cikmis oluyor.
7. 1945 milli egitim kupasi: artik bu kupadan daha fazla bahsetmeme gerek oldugunu dusunmuyorum. 3 yilda 2. kez ismi degisen bu kupa bu noktada statu olarak super lig'e degil, yayla kupası'na denk olabilir ancak.
8. 1946 milli egitim kupasi: normalde 8 takimla duzenlenen bu turnuva, bu sezon 6 takimin katilimiyla onemsizligine onemsizlik katarak devam ediyor.
9. 1950 milli egitim kupasi: bu sezonla beraber nihayet bu kupa da, fenerbahce'nin sampiyonluk iddialari da son buluyor. bir an bu kadar onemli bir kupa son bulduguna gore bundan sonra turkiye sampiyonu nasil belirlenecek diye endiseye kapilabilirsiniz. neyse ki turkiye futbol sampiyonasi var diye dusunmeyin, cunku o da 1951'de son kez duzenleniyor. yani 1952-1959 arasi her iki organizasyon da duzenlenmiyor. bu kadar onemli kupalar neden iptal ediliyor diye dusunebilirsiniz. bu iptalin bir numarali sebebi fenerbahce'nin de arasinda bulundugu istanbul kuluplerinin bu angarya turnuvalar yerine profesyonel futbol ligi kurma istegi gostermesi. nitekim 1952 yilinda da istanbul profesyonel ligi kuruluyor ve bu lig ulkenin tartismasiz bir numarali futbol organizasyonu olma bayragini istanbul ligi'nden devraliyor.
toparlayacak olursak, turk futbolunun tarihsel gercegini fenerbahce'yi bu vahim iddialara surukleyenler de gayet iyi biliyor. bu tarihsel gerceklik sudur: turk futbolu 1959'dan once de, 1959'dan sonra da, birkac istisna haric istanbul'dan ibaret olmustur. o donem tabiri caizse sezon bittikten sonra gazozuna oynanan kupalari, bir yil boyunca istanbul takimlarinin dise dis mucadele ettigi istanbul liginin onunde gormenin gerceklikle hicbir alakasi yoktur. bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olan bazi insanlarin iddiasinin aksine, o donemki galatasaray, fenerbahce, besiktas efsanelerinin hatirasina ihanet asil bu gercegi hice sayip onlarin emegini carpitmakla olur. o donemin efsanelerinin bir numarali turnuvasi istanbul ligidir. fenerbahce'nin videosunun ilk 1 dakikasini neredeyse tamamen bahsettigi turnuvalarin milli oldugu ve istanbul ligi vb yerel liglerle bir tutulamayacagi iddiasina ayirmasinin sebebi de bu videoyu hazirlatanlarin bu gercegi gayet iyi bilmesi. bu gercekten yola cikarsak, yerel bir lig olan istanbul ligi turkiye sampiyonu cikaramayacagina gore, o donemde milli bir lig olarak kabul edilecek bir organizasyon olmadigi aciktir. bu durumun tek bir olasi istisnasi var, o da su. futbol federasyonu 1955-56 sezonu istanbul profesyonel ligi sampiyonu galatasaray'i ulkeyi temsilen uefa sampiyon kulupler kupasi'na yolluyor. bu da fiilen galatasaray'in o sezon turkiye sampiyonu kabul edilmis olmasi anlamina geliyor. hatta buradan geriye gidip, istanbul profesyonel ligi'ni onceki sezonlarinda kazanan takimlarin, ve bu sampiyonanin atasi amator istanbul ligi'nin sampiyonlarinin dolayli olarak turkiye sampiyonlugu iddiasinda bulunma hakkini ortaya cikariyor. fikri hur, vicdani hur, irfani hur bir galatasarayli olarak sahsi gorusum bunun da tarihsel gercegi yansitmadigi yonunde. tarihsel gercek o donemde gercek, nitelikli bir turkiye ligi olmadigi icin turkiye sampiyonlugu iddialarinin icinin bos oldugudur. bu bos iddialarin pesine dusecek kadar vahim bir vizyonun pencesine dusen bir camia, bu vizyondan kendini kurtarmadigi takdirde eskaza hukuksuzca bu iddiasini kabul ettirse dahi bu vizyonla 10 sene sonra yine geri dusecek, bu sefer de belki general harrington kupasına sarilmaya calisacaktir.
son olarak, bu entryi derlerken mehmet şenol, galatasaraysampiyonluklari.com, erdinç sivritepe, ilker pırlant, mackolik.com, fenerbahce twitter sayfasi ve wikipedia gibi kimisi tarafli, kimisi tarafsiz bircok kaynaktan yararlandim. tarafli kaynaklardan ziyade, wikipedia'daki turkiye sampiyonlari listesi sayfasinin inanilmaz tarafli dili ve anlatimi beni ciddi olcude rahatsiz etti. bu sozlugun emektarlarindan ricam, benim burada yazdigim yazamadigim, daha once baska yazarlarimizin dile getirdigi tarihsel gercekleri wikipedia'ya eklemeleri ve bu isin pesini birakmamalari. organize kotulugun turkiye haric dunyanin her yerinde erisilebilen boyle bir sitede bu yalanin propagandasini yapmasina izin vermeyelim.
1. 1933 turkiye futbol sampiyonasi: lig usulu degil eleme usulu oynanmistir. turkiye kupasi olarak sayilmasi gundeme gelebilir, ancak super ligle uzaktan yakindan alakasi yoktur.
2. 1935 turkiye futbol sampiyonasi: yine ayni kupa formatiyla oynanan bir turnuva daha. son 10 sezonda sadece 5 kez duzenlenen bu muthis organizasyona bu sezonla beraber gecici bir ara veriliyor.
3. 1937 milli kume: 3 ilin katilimiyla duzenlenen bolgesel bir organizasyondur. ayni donemde adana, mersin ve hatta donem donem maras ve malatya'dan takimlarin katilimiyla duzenlenen cukurova ligi'nden bu acidan bir farki yoktur.
buraya kadar fenerbahce'nin iddialari zavalli, ama en azindan kendi icinde tutarli iddialar. ancak bu noktadan sonra isler iyice ilginclesiyor. cunku ismini milli koymakla bolgesel ligin milli olmayacagini fark eden federasyon, milli bir organizasyon eksikligi hissedip turkiye futbol sampiyonasi'ni yeniden duzenlemeye basliyor.
4. 1940 milli kume: iki turnuvanin bir arada duzenlenmesiyle milli kume bu sezon tam anlamiyla ucube bir hal aliyor. soyle ki, fenerbahce'nin milli kume sampiyonu olarak katildigi 1940 turkiye futbol sampiyonasi'ni eskisehir demirspor kazaniyor. bu noktada sizden fenerbahce'nin paylastigi videoya 1.16'dan itibaren 6 saniye katlanmanizi rica edecegim. orada turkiye futbol sampiyonasini super lig sampiyonlugu olarak saydirmaya calisirken bir arguman olarak bu sampiyonaya sadece bolgesel liglerinde sampiyon olan kuluplerin katilabildigini soyluyorlardi. e arkadasim, eger o dedigin dogruysa, sen turkiye futbol sampiyonasi'na bolgesel liginin sampiyonu olarak katilmis ve sampiyonayi kaybetmissin. o zaman sen nasil turkiye sampiyonu oldugunu iddia edebiliyorsun? eger o turnuvanin turkiye sampiyonu belirleyecek format ve kudrette bir turnuva olduguna inanmiyorsan, o zaman az once niye oradaki sampiyonluklarini saydirmaya calisiyordun?
5. 1943 maarif mukafati: turkiye futbol sampiyonasi'nin yeniden duzenlenmesiyle beraber milli kume'nin dustugu ucube durumu fark eden federasyon turnuvanin ismini degistirerek maarif mukafati yapiyor. bu isim degisikligi konusuna birazdan tekrar deginecegim. fakat sadede gelirsek ismi disinda hicbir millilik iddiasi olamayacak bu organizasyonun son dayanagi da yok olmus oluyor. peki fenerbahce icin bu engel mi? hayir, yine de turkiye sampiyonu olduklarini iddia edebiliyorlar.
6. 1944 turkiye futbol sampiyonasi: bu sezon maarif mukafatini kaybeden fenerbahce, ne hikmetse bir anda ulkede turkiye futbol sampiyonasi ismiyle bir turnuva daha duzenlendigini hatirliyor. bu noktada akliniza bir soru gelebilir: fenerbahce maarif mukafati'ni kaybettiyse bu sampiyonaya nasil katilabiliyor? 1942 yilinda istanbul ligi uzuyor, zamaninda bitmiyor. istanbul takimlari federasyona gidip bu milli kume denen zirvaligi bu sezon yapmayalim, bizim asil ligimiz uzadi gec bitecek diyor ve 1942'de milli kume duzenlenmiyor. federasyon muhtemelen bunun ustune milli kume'nin ismini degistiriyor ve turkiye futbol sampiyonasi'nin statusunu de istanbul, ankara, izmir ve gruplar sampiyonu katilir olarak degistiriyorlar. buradaki konumuz turkiye futbol sampiyonasi olmasina ragmen bu bilgiyi vermemin sebebi 1942'den sonra bolgesel lig niteligi bile kalmayan milli egitim kupasi'na dayanan turkiye sampiyonlugu iddialarinin gulunclugunu gostermek. turkiye futbol sampiyonasi'na gelecek olursak, devletin tum cabalarina ragmen bu turnuva halen istanbul takimlarinin gozunde ikincil onem bir tasiyan bir kupa musabakasindan oteye gidemiyor. nitekim bundan 4 sene once fenerbahce turkiye sampiyonu belirleme iddiasi olan bu turnuvanin finaline, ayni gun istanbul ligi'nde besiktas'la maci oldugu icin b takimiyla cikiyor. yine bundan 6 sene sonra besiktas bu turnuvayi abd'deki bir sezon oncesi kampindan daha onemsiz gorerek yine b takimiyla katiliyor. dolayisiyla 4 takimin katildigi ve toplam 4 gun suren ve sampiyon olan fenerbahce dahil kimsenin ciddiye almadigi bu turnuvadan turkiye sampiyonu devsirmenin ne kadar sacma olacagi da ortaya cikmis oluyor.
7. 1945 milli egitim kupasi: artik bu kupadan daha fazla bahsetmeme gerek oldugunu dusunmuyorum. 3 yilda 2. kez ismi degisen bu kupa bu noktada statu olarak super lig'e degil, yayla kupası'na denk olabilir ancak.
8. 1946 milli egitim kupasi: normalde 8 takimla duzenlenen bu turnuva, bu sezon 6 takimin katilimiyla onemsizligine onemsizlik katarak devam ediyor.
9. 1950 milli egitim kupasi: bu sezonla beraber nihayet bu kupa da, fenerbahce'nin sampiyonluk iddialari da son buluyor. bir an bu kadar onemli bir kupa son bulduguna gore bundan sonra turkiye sampiyonu nasil belirlenecek diye endiseye kapilabilirsiniz. neyse ki turkiye futbol sampiyonasi var diye dusunmeyin, cunku o da 1951'de son kez duzenleniyor. yani 1952-1959 arasi her iki organizasyon da duzenlenmiyor. bu kadar onemli kupalar neden iptal ediliyor diye dusunebilirsiniz. bu iptalin bir numarali sebebi fenerbahce'nin de arasinda bulundugu istanbul kuluplerinin bu angarya turnuvalar yerine profesyonel futbol ligi kurma istegi gostermesi. nitekim 1952 yilinda da istanbul profesyonel ligi kuruluyor ve bu lig ulkenin tartismasiz bir numarali futbol organizasyonu olma bayragini istanbul ligi'nden devraliyor.
toparlayacak olursak, turk futbolunun tarihsel gercegini fenerbahce'yi bu vahim iddialara surukleyenler de gayet iyi biliyor. bu tarihsel gerceklik sudur: turk futbolu 1959'dan once de, 1959'dan sonra da, birkac istisna haric istanbul'dan ibaret olmustur. o donem tabiri caizse sezon bittikten sonra gazozuna oynanan kupalari, bir yil boyunca istanbul takimlarinin dise dis mucadele ettigi istanbul liginin onunde gormenin gerceklikle hicbir alakasi yoktur. bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olan bazi insanlarin iddiasinin aksine, o donemki galatasaray, fenerbahce, besiktas efsanelerinin hatirasina ihanet asil bu gercegi hice sayip onlarin emegini carpitmakla olur. o donemin efsanelerinin bir numarali turnuvasi istanbul ligidir. fenerbahce'nin videosunun ilk 1 dakikasini neredeyse tamamen bahsettigi turnuvalarin milli oldugu ve istanbul ligi vb yerel liglerle bir tutulamayacagi iddiasina ayirmasinin sebebi de bu videoyu hazirlatanlarin bu gercegi gayet iyi bilmesi. bu gercekten yola cikarsak, yerel bir lig olan istanbul ligi turkiye sampiyonu cikaramayacagina gore, o donemde milli bir lig olarak kabul edilecek bir organizasyon olmadigi aciktir. bu durumun tek bir olasi istisnasi var, o da su. futbol federasyonu 1955-56 sezonu istanbul profesyonel ligi sampiyonu galatasaray'i ulkeyi temsilen uefa sampiyon kulupler kupasi'na yolluyor. bu da fiilen galatasaray'in o sezon turkiye sampiyonu kabul edilmis olmasi anlamina geliyor. hatta buradan geriye gidip, istanbul profesyonel ligi'ni onceki sezonlarinda kazanan takimlarin, ve bu sampiyonanin atasi amator istanbul ligi'nin sampiyonlarinin dolayli olarak turkiye sampiyonlugu iddiasinda bulunma hakkini ortaya cikariyor. fikri hur, vicdani hur, irfani hur bir galatasarayli olarak sahsi gorusum bunun da tarihsel gercegi yansitmadigi yonunde. tarihsel gercek o donemde gercek, nitelikli bir turkiye ligi olmadigi icin turkiye sampiyonlugu iddialarinin icinin bos oldugudur. bu bos iddialarin pesine dusecek kadar vahim bir vizyonun pencesine dusen bir camia, bu vizyondan kendini kurtarmadigi takdirde eskaza hukuksuzca bu iddiasini kabul ettirse dahi bu vizyonla 10 sene sonra yine geri dusecek, bu sefer de belki general harrington kupasına sarilmaya calisacaktir.
son olarak, bu entryi derlerken mehmet şenol, galatasaraysampiyonluklari.com, erdinç sivritepe, ilker pırlant, mackolik.com, fenerbahce twitter sayfasi ve wikipedia gibi kimisi tarafli, kimisi tarafsiz bircok kaynaktan yararlandim. tarafli kaynaklardan ziyade, wikipedia'daki turkiye sampiyonlari listesi sayfasinin inanilmaz tarafli dili ve anlatimi beni ciddi olcude rahatsiz etti. bu sozlugun emektarlarindan ricam, benim burada yazdigim yazamadigim, daha once baska yazarlarimizin dile getirdigi tarihsel gercekleri wikipedia'ya eklemeleri ve bu isin pesini birakmamalari. organize kotulugun turkiye haric dunyanin her yerinde erisilebilen boyle bir sitede bu yalanin propagandasini yapmasina izin vermeyelim.
