88
ön not: bu entry'yi hazırlamak için 2-2,5 saatlik bir emek verdim. umarım faydalı ve yardımcı olur :)
teniste gripve raket tutuş (grip) şekilleri üzerine herhangi bir yazıya rastlamadım. bundan dolayı bu konuda bazı bilgiler vermek istiyorum.
teniste grip dediğimiz terim 2 farklı şekilde karşımıza çıkmaktadır. birincisi raketin sapına sarılan ve oyuncunun tutuşunu daha iyi kılan plastik malzemedir. main grip ve o main grip'in üzerine sarılan overgrip olmak üzere 2 farklı grip çeşidi olmak ile birlikte basitleştirmek adına sanki tek bir grip varmış gibi düşünülerek grip sarmanın mantığı şöyle anlatılabilir: fazla kalın bir grip sarmak -özellikle küçük elli oyuncular için- raketin tutuşunu zorlaştırır ve vuruşlarda daha fazla kas gücü gerektirirken, gribin olması gerekenden daha ince olması da tenisçi dirseği gibi çeşitli sakatlıklara sebep olur. kısacası grip dediğimiz ve raketin sapına sarılan plastik malzeme uygun bir sap kalınlığı yaratırken aynı zamanda daha konforlu bir tutuş sağlar. aşağıdaki fotoda main grip üzerine sarılan overgrip örneğini görüyoruz.
https://blog.decathlon.com.tr/...AL_WHITE_8211533.jpg
şimdi asıl gelmek istediğim konu olan raket tutuş şekillerine ve o anlamda kullanılan grip terimine geçelim. bu noktadan sonra grip olarak kullandığım kelimenin raket tutuş şekli anlamına geldiğini belirteyim.
tahmin edildiği üzere profesyonel tenis oyuncuları tarafından raket gelişigüzel bir şekilde tutulmamaktadır. bazı amaçlar ve alışkanlıklar çerçevesinde tenis raketi forehand ve backhand kanadında farklı tutuş şekillerinde tutulabilmektedir. öncelikle raketin top ile temas eden kısımlarını yere dik bir şekilde tuttuğumuzda sapının aldığı görüntü şu şekilde olacaktır:
https://i1.wp.com/...334%2C3334&ssl=1
burada açıklamak istediğim nokta oktagonal olan raket sap altındaki köşegenlere verilen numaraların ne anlama geldiği konusudur. eğer siz sol elli bir oyuncu iseniz oradaki numaralar saatin ters yönünde ilerleyecektir. yani şöyle:
https://protennistips.net/...ips-bevels-guide.jpg
yavaştan direkt forehand tutuşları ile asıl anlatmak istediğim noktaya giriş yapmaya çalışıyorum. elinizin işaret parmağının eklemi olan noktanın (index knuckle) raketin 1'den 8'e kadar giden köşegenlerinden hangisine denk geldiğine göre tutuş şeklinin ismi farklılaşmaktadır. işaret parmağınızın ekleminin bitiş noktası yaklaşık olarak elde şu konumda bulunmaktadır (heel pad konusuna şimdilik girmiyorum. ona backhand kanadında bakacağız):
https://protennistips.net/...alm-tennis-grips.jpg
forehand kanadı için konuşmak gerekirse raketi tuttuğunuzda index knuckle kısmınız 2 numaraya denk geliyor ise continentalgrip, 3 numaraya denk geliyor ise eastern grip, 4 numaraya denk geliyor ise semi-western grip ve 5 numaraya denk geliyor ise western grip yapıyorsunuz anlamına gelmektedir. şöyle bir gif ile her forehand tutuşunun üç aşağı beş yukarı nasıl bir pozisyonda gerçekleştiğini gösterebiliriz:
https://cdn.tenniscompanion.org/...grip-transitions.gif
şimdi her tutuşun biraz tarihçesine, kendine özel avantajlarına ve dezavantajlarına gelelim. tenisin ilk yıllarını domine eden continental tutuş ile başlayalım:
continental grip: bahsettiğim gibi continental tutuş tenisin ilk yıllarını (özellikle 1920 öncesi dönem) domine eden ve her oyuncu tarafından kullanılan en -tırnak içinde- muhafazakar raket tutuş şeklidir.
avantajları:
- özellikle alçaktan gelen toplara vuruş konusunda oyuncuya ciddi bir rahatlık sağlar.
- vuruştan vuruşa (forehandden backhande veya tam tersine geçişlerde) raket tutuş şeklinin değişmemesine veya çok ufak miktarlarda değişmesini sağlar. böylelikle oyuncu zamandan kazanmış olur ve forehand ve backhand harici vole vb. gibi vuruşlarda oyuncuya esneklik sağlar.
dezavantajları:
- top ile topspin üretme konusunda oldukça zayıf kalmaktadır. bundan dolayı günümüz sporcularında pek fazla bu tutuş şekline rastlamayız.
- raket ile güç üretme şansını minimize etmektedir.
- yüksek toplarda raket üzerindeki kontrolü zorlaştırmaktadır.
1974 yılına kadar wimbledon, avustralya açık ve amerika açık gibi tenisin başlıca 4 büyük turnuvasının 3'ü çim zeminde oynandığından dolayı ve oyuncular çoğunlukla zeminden kaynaklı olarak az seken toplarla mücadele verdiler ve raketlerin tahta raket olmasından dolayı hem küçük kafalı olmaları hem de top spine çok müsade etmemelerinden ötürü continental tutuş şekli varlığını 70'li yılların ortalarına kadar sürdürdü.
continental tutuş ile ilgili fotolar:
https://cdn.tenniscompanion.org/...rom-behind-guide.png
https://cdn.tenniscompanion.org/...om-side-upgright.png
https://cdn.tenniscompanion.org/...-view-from-above.png
eastern grip:
continental tutuştan sonra tenis dünya'sında ilk ortaya çıkan tutuş şeklinde eastern tutuştur. her ne kadar oyuncular biraz biraz 1920'li yıllardan sonra continental tutuştan vazgeçiyor olsalar da, eastern tutuşun oyuncular arasında gerçek anlamda yaygınlaşması ve continental tutuşun dominasyonuna son vermesi 1970'li yıllarda bjorn borg efsanesinin eastern tutuşu tercih ettiği yıllara kadar beklemiştir.
avantajları:
- continental tutuşa göre çok daha kabul edilebilir seviyede topspin üretimi sağlaması.
- servis voleler için uygun bir şekilde grip değişimi sunması.
- başlangıç seviyesi için öğrenmenin kolay olması.
- hızlı zeminlere olan uygunluğu.
dezavantajları:
- continental tutuşa göre topspin konusunda çok daha iyi bir iş çıkartsa da western tutuşlara göre geride kalması.
- halen yüksek toplar için çok da rahat bir konfor sunamaması.
- baselinedan yapılan agresif savunmalara ve baseline mücadelesine çok uygun olmaması.
1980'lerin sonlarına kadar eastern tutuş tenis dünya'sında dominasyonunu sürdürmüştür. ta ki andre agassi kortlarda boy gösterene kadar.
eastern tutuş ile ilgili fotolar:
https://cdn.tenniscompanion.org/...rom-behind-guide.png
https://cdn.tenniscompanion.org/...om-side-upgright.png
https://cdn.tenniscompanion.org/...-view-from-above.png
semi-western grip:
artık biraz daha günümüze doğru geldik. semi-western grip, western grip ile eastern grip arasında bulunan ve 90'lardan itibaren oldukça ünlenen bir tutuş şekli. halen profesyonel oyuncular arasında en çok tercih edilen tutuş şeklidir.
avantajları:
- topspin konusunda başarı sağlaması.
- hızlı tutuş şekli değişimi (western'a göre).
- tüm kortlara ve baseline oyununa uygun bir tutuş sağlaması.
- yüksek toplara karşı ideal bir savunma imkanı vermesi.
dezavantajları
- alçak gelen toplara karşı eastern tutuşa göre yeterli konfor sağlayamaması.
günümüzde bu tutuşu novak djokovic, serena williams gibi oyuncuların tercih ettiğini biliyoruz. eskiden ise martina hingis ve andre agassi gibi efsaneler bu tutuşu tercih ederdi ve bir önceki paragrafta bahsettiğim gibi halen en çok tercih edilen tutuş şekli.
semi-western tutuş ile ilgili fotolar:
https://cdn.tenniscompanion.org/...rom-behind-guide.png
https://cdn.tenniscompanion.org/...p-view-from-side.png
https://cdn.tenniscompanion.org/...-view-from-above.png
western grip:
bu tutuş şekli forehand tutuşları içindeki son ana tutuş olarak göze çarpmaktadır. ayrıca en ekstrem tutuş şekli olarak oyunculara maksimum topspin üretimi imkanı vermektedir.
avantajları:
- maksimum topspin.
- yavaş zeminler (toprak) için çok ideal olması.
- baseline oyunu için ideal olması.
- yüksek toplar için ideal olması.
dezavantajları
- tutuş değiştirme hızının yavaş olması.
- başlangıç seviyesindeki oyuncular için öğrenmesinin zorluğu.
- çoğu zaman alçak toplara oyuncuların çözüm üretmekte zorlanması.
bildiğim kadarıyla jim courier bu tutuş şeklini kullanırdı. herkesin aklında tabiki nadal kesin bunu kullanıyordur düşüncesi var fakat oyuncular çoğu zaman net olarak eastern, semi-western veya western kullanmıyorlar. bunun yerine index knuckle kısımlarını kısmen semi-western, kısmen de western olacak şekilde konumlandırıyorlar. mesela nadal için 2/3 western, 1/3 semi-western forehand tutuşu tercih ediyor diyebiliriz.
western tutuş ile ilgili fotolar:
https://cdn.tenniscompanion.org/...rom-behind-guide.png
https://cdn.tenniscompanion.org/...om-side-upgright.png
https://cdn.tenniscompanion.org/...-view-from-above.png
bunlara ek olarak bir de hawaiian grip denilen pek yaygın olmayan ve muhtemelen sakatlığa sebep olacak ekstrem bir tutuş literatürde mevcut. bu tutuşa göre index knuckle'ınız bevel 6'da yer alıyor. o nasıl bir tutuş tasavvur etmek zor.
profesyonel seviyedeki oyunculardan örnekler verecek olursak:
roger federer --> eastern tutuşun günümüzdeki teniste herhalde açık ara en iyi örneğidir. her ne kadar bazıları federer saf bir eastern forehand tutuşuna sahip değil kısmen eastern kısmen semi-western dese de benim izlediğim kadarıyla federer %100 eastern tutuşa sahip.
novak djokovic--> nadal için bahsettiğim durum sanıyorum djokovic'de de geçerli. kısmen semi-western, kısmen western tutuş tercih ediyor. bazı kaynaklarda ise direkt semi-western tutuşu tercih ettiği belirtilmiş.
rafael nadal --> zaten bahsettim. 2/3 western, 1/3 semi-western diyebiliriz.
rod laver ve bill tilden --> eskilere gittiğimizde continental tutuşu görüyoruz.
jack kramer --> continental ile eastern arası bir noktada.
pete sampras --> saf eastern'cılardan.
andy roddick --> büyük oranda western bir tutuşa sahip oyunculardan hemen hemen saf western'cı diyebiliriz.
kei nishikori --> emin olmamakla beraber roddick'e oldukça benzer bir tutuşu olduğundan western'a yakın bir tutuşu var diyebiliriz.
victoria azarenka, maria sharapova, serena williams, lleyton hewitt, fernando gonzales, andy murray, robin soderling, andre agassi, fernando verdasco, juan martin del potrove nikolay davydenko --> saf semi-western tutuşçulardan
dominic thiem ve amélie mauresmo --> bu oyuncular da semi-western ile western arasında bir noktada.
kim clijsters ve sam stosur --> roddick'e benzer bir tutuşları var. neredeyse western ama içinde semi-western'dan da bir şeyler barındırıyor.
tahmin ettiğimden epey uzun oldu ama şimdi backhand'e geçiyoruz.
backhand tahmin edildiği üzere birçok oyuncunun zayıf tarafıdır. eğer bir novak djokovic değilseniz rakibiniz forehand'inize vurmaktansa topu backhand kanadınıza yollamayı tercih edecektir. öncelikle tek el ve çift el backhand'den biraz bahsetmek lazım. tenisin eski dönemlerinde (1968'deki açık dönemden öncesi) oyuncular tek el backhand haricinde başka bir vuruş şekli kullanmıyorlardı. yani çift el backhand diye bir tabir literatürde yoktu bile. yeniliklerin adamı olan bjorn borg ile birlikte çift el backhand literatüre girmeye başladı ve devamında chris evert, jimmy connors gibi oyuncularla iyice yaygınlaşır oldu. şu anki tenise baktığımızda ise erkeklerde %90 civarında çift el backhand kullanılırken, kadınlar tarafında bu oran daha dramatik: %97-98 oranında çift el backhand şeklinde.
çift el backhand'in avantajları:
- öğrenmesi kolay.
- kontrolü daha mümkün.
- ekstra güç yüklenebiliyor.
çift el backhand dezavantajları:
- bazen zamanlama konusunda tek ele göre daha dezavantajlı konumda.
- açılı toplarda tek ele göre daha az esnek.
çift el backhand tutuşu ile ilgili fotolar:
https://cdn.tenniscompanion.org/...nd-upright-guide.png
https://cdn.tenniscompanion.org/...d-view-from-side.png
https://cdn.tenniscompanion.org/...-view-from-above.png
https://cdn.tenniscompanion.org/...nd-upright-guide.png
https://cdn.tenniscompanion.org/...d-view-from-side.png
https://cdn.tenniscompanion.org/...-view-from-above.png
bu yazını başlarında heel pad'e backhand bölümünde geleceğiz demiştim. şimdi onu açıklamanın tam sırası. eğer birçok oyuncu gibi siz de çift el backhand tercih ediyor iseniz dominant olmayan eliniz olan (sağ elinizi kullanıyor iseniz bu el sol eldir) elin, heel pad bölgesini backhand vururken 6-7 bevel civarına yerleştirmeniz gerekmektedir. hemen üstteki ilk fotoda sağ eli 2'ye, 4. fotoda da sol eli direkt 7'ye yerleştirmiş fakat birazdan inceleyeceğimiz backhand tutuşlarına göre bunlar değişiklik gösterebilecek.
biraz da tek el backhandden bahsedelim. kadınlarda wta sıralamasında ilk 50'de bulunan hiçbir oyuncu tek el backhand kullanmazken erkeklerde atp sıralamasında ilk 20'de bulunan 5 oyuncu tek el backhand kullanmaktadır. roger federer, stan wawrinka, richard gasquet gibi veteranların yanında dominic thiem ve grigor dimitrov gibi yıllardır atp seviyesinde boy gösteren oyuncular bu vuruşu tercih etmektedir. ek olarak yeni nesil genç yıldızlardan stefanos tsitsipas ve denis shapovalov da tek el backhand vuruşu etkili bir şekilde kullandığı bilinmektedir.
tek el backhand avantajları:
- toplara ulaşma konusunda avantaj sağlamaktadır.
- açılı vuruşlar konusunda daha cömerttir.
tek el backhand dezavantajları:
- fazlaca güç ve koordinasyon gerektirdiğinden dolayı öğrenmesi zaman alıcıdır.
- servisleri tek el backhand ile karşılamak çift ele göre daha zordur.
- yüksek toplara karşılık vermek zordur.
- open stance pozisyonunda (ayak uçlarının fileye doğru baktığı pozisyon olarak ifade edebilirim. tek el backhand vuran oyuncular vuruş yaparlarken %99 oranında ayaklarını file ile paralel -yanal pozisyonda- tutarak vuruş yaparlar.) vuruş yapmak zordur.
tek el backhand tutuşu ile ilgili fotolar:
https://cdn.tenniscompanion.org/...rom-behind-guide.png
https://cdn.tenniscompanion.org/...om-side-upgright.png
https://cdn.tenniscompanion.org/...-view-from-above.png
çift el backhandde de söylediğim gibi üstteki ilk fotodaki gibi* tutmak zorunlu değil. backhand kanadında sağ elliler index knuckle kısmı 8, 1 veya 2 pozisyonunda tutulabilmektedir. 2 pozisyonu continental grip, 1 pozisyonu full eastern grip (veya yalnızca eastern grip olarak da geçer), 8 pozisyonu ise semi-western grip'i ifade etmektedir. şimdi bu tutuş şekillerini inceleyelim:
continental grip:
forehand kanadında olduğu gibi backhand kanadında da bevel 2'den yapılan tutuş continental tutuş olarak adlandırılır.
avantajları:
- zamanlaması kolaydır.
- slice, yarım vole ve alçak toplarda iyi performans verir.
dezavantajları:
- yüksek topları karşılamak bu tutuş ile zordur.
- topspin üretmek pek mümkün değil.
full-eastern grip:
index knuckle'ın bevel 1'e denk geldiği vuruş şeklidir.
avantajları:
- topspin ve agresif vuruşlar için yeterlidir.
- continental grip'e göre slicelar konusunda bir miktar geride kalsa da halen yeterli seviyede slice vurma rahatlığı sağlamaktadır.
dezavantajları:
- yüksek topları için yeterli değildir ve bundan dolayı çoğu oyuncu yüksek topları slice ile karşılama seçeneğine gitmektedir.
- zamanlamasını ayarlamak bir miktar zorlayıcıdır.
eastern tutuş şeklini "full-eastern grip" olarak ifade etmemin sebebi bazı oyuncuların %50 bevel 1, %50 bevel 2'de veya %50 bevel 8, %50 bevel 1'de tutarak aslında "modified eastern grip" ve "strong eastern grip" adı verilen backhand tutuşunu tercih ettikleri sıkça karşılaşılan bir durumdur. bundan dolayı eastern tutuşu modified, full ve strong diye 3'ye ayırmak mümkün olacaktır. bevel 1 ve bevel 2'nin arasında tutularak kullanılan backhand tutuşunda hem zamanlama konusunda bir miktar daha iyi bir sonuç elde edilebilir hem de saf continental vuruşa göre daha çok topspin ve agresif vuruş imkanı kazanılabilir. bevel 8 ve bevel 1'in arasında tutulan gripte ise saf semi-western tutuş kadar topspin üretimi olmasa da yine de yüksek miktarda topspin üretmek mümkündür.
semi-western grip:
index knuckle'ın bevel 8'de konumlandığı backhand tutuşudur. backhand kanadındaki en ekstrem tutuş olmakla beraber oyunculara yüksek bir topspin imkanı tanımaktadır. günümüzde pek kullananı olmayan bu tutuşun avantajları ve dezavantajları şöyledir.
avantajları:
- omuz üstünden gelen toplara bile vuruş şansı tanır.
- yüksek topspin imkanı.
dezavantajları:
- zamanlamasını yapmak oldukça zordur.
profesyonel seviyedeki oyunculardan örnekler verecek olursak:
roger federer --> bildiğim kadarıyla federer full-eastern backhand vurmaktadır fakat index knuckle bölgesi bevel 1'in bevel 2'ye yakın kısmında durmaktadır. yani full-eastern ile modified eastern arası bir konumda bulunuyor.
james blake ve feliciano lopez --> continental grip kullanıyorlar.
grigor dimitrov, dominic thiem ve stan wawrinka --> modified eastern tutuşu tercih ediyorlar.
fernando gonzalez ve richard gasquet --> strong eastern tutuşu kullanıyorlar.
gustavo kuerten ve justine henin --> semi-western tutuşun nadir örneklerinden.
rafael nadal --> eastern ile strong eastern arası bir tutuş kullanıyor diye biliyorum.
tommy robredo --> eastern grip.
oyunculardan verdiğim örnekler genellikle tek el backhand kullananlardan oldu. açıkçası ben de tek el kullandığım için biraz onlara iltimas geçtim. genel olarak tenisteki griplerle ilgili söyleyeceklerim bunlar. sanıyorum atladığım bir nokta olmadı. son olarak aslında grip tutuşundan ziyade oyuncuların 'footwork' denilen topa göre pozisyon almaları onları en rahat ettiren unsurdur. tabiki her grip şeklinin kendine göre avantantajı ve dezavantajı var fakat eğer bir oyuncu yeterli atletizme ve çevikliğe sahip değilse ve dolayısıyla topa uygun olacak şekilde kendi pozisyonunu kortta konumlandıramıyorsa tutuş şeklinin çok da fazla bir anlamı kalmayacaktır.
teniste gripve raket tutuş (grip) şekilleri üzerine herhangi bir yazıya rastlamadım. bundan dolayı bu konuda bazı bilgiler vermek istiyorum.
teniste grip dediğimiz terim 2 farklı şekilde karşımıza çıkmaktadır. birincisi raketin sapına sarılan ve oyuncunun tutuşunu daha iyi kılan plastik malzemedir. main grip ve o main grip'in üzerine sarılan overgrip olmak üzere 2 farklı grip çeşidi olmak ile birlikte basitleştirmek adına sanki tek bir grip varmış gibi düşünülerek grip sarmanın mantığı şöyle anlatılabilir: fazla kalın bir grip sarmak -özellikle küçük elli oyuncular için- raketin tutuşunu zorlaştırır ve vuruşlarda daha fazla kas gücü gerektirirken, gribin olması gerekenden daha ince olması da tenisçi dirseği gibi çeşitli sakatlıklara sebep olur. kısacası grip dediğimiz ve raketin sapına sarılan plastik malzeme uygun bir sap kalınlığı yaratırken aynı zamanda daha konforlu bir tutuş sağlar. aşağıdaki fotoda main grip üzerine sarılan overgrip örneğini görüyoruz.
https://blog.decathlon.com.tr/...AL_WHITE_8211533.jpg
şimdi asıl gelmek istediğim konu olan raket tutuş şekillerine ve o anlamda kullanılan grip terimine geçelim. bu noktadan sonra grip olarak kullandığım kelimenin raket tutuş şekli anlamına geldiğini belirteyim.
tahmin edildiği üzere profesyonel tenis oyuncuları tarafından raket gelişigüzel bir şekilde tutulmamaktadır. bazı amaçlar ve alışkanlıklar çerçevesinde tenis raketi forehand ve backhand kanadında farklı tutuş şekillerinde tutulabilmektedir. öncelikle raketin top ile temas eden kısımlarını yere dik bir şekilde tuttuğumuzda sapının aldığı görüntü şu şekilde olacaktır:
https://i1.wp.com/...334%2C3334&ssl=1
burada açıklamak istediğim nokta oktagonal olan raket sap altındaki köşegenlere verilen numaraların ne anlama geldiği konusudur. eğer siz sol elli bir oyuncu iseniz oradaki numaralar saatin ters yönünde ilerleyecektir. yani şöyle:
https://protennistips.net/...ips-bevels-guide.jpg
yavaştan direkt forehand tutuşları ile asıl anlatmak istediğim noktaya giriş yapmaya çalışıyorum. elinizin işaret parmağının eklemi olan noktanın (index knuckle) raketin 1'den 8'e kadar giden köşegenlerinden hangisine denk geldiğine göre tutuş şeklinin ismi farklılaşmaktadır. işaret parmağınızın ekleminin bitiş noktası yaklaşık olarak elde şu konumda bulunmaktadır (heel pad konusuna şimdilik girmiyorum. ona backhand kanadında bakacağız):
https://protennistips.net/...alm-tennis-grips.jpg
forehand kanadı için konuşmak gerekirse raketi tuttuğunuzda index knuckle kısmınız 2 numaraya denk geliyor ise continentalgrip, 3 numaraya denk geliyor ise eastern grip, 4 numaraya denk geliyor ise semi-western grip ve 5 numaraya denk geliyor ise western grip yapıyorsunuz anlamına gelmektedir. şöyle bir gif ile her forehand tutuşunun üç aşağı beş yukarı nasıl bir pozisyonda gerçekleştiğini gösterebiliriz:
https://cdn.tenniscompanion.org/...grip-transitions.gif
şimdi her tutuşun biraz tarihçesine, kendine özel avantajlarına ve dezavantajlarına gelelim. tenisin ilk yıllarını domine eden continental tutuş ile başlayalım:
continental grip: bahsettiğim gibi continental tutuş tenisin ilk yıllarını (özellikle 1920 öncesi dönem) domine eden ve her oyuncu tarafından kullanılan en -tırnak içinde- muhafazakar raket tutuş şeklidir.
avantajları:
- özellikle alçaktan gelen toplara vuruş konusunda oyuncuya ciddi bir rahatlık sağlar.
- vuruştan vuruşa (forehandden backhande veya tam tersine geçişlerde) raket tutuş şeklinin değişmemesine veya çok ufak miktarlarda değişmesini sağlar. böylelikle oyuncu zamandan kazanmış olur ve forehand ve backhand harici vole vb. gibi vuruşlarda oyuncuya esneklik sağlar.
dezavantajları:
- top ile topspin üretme konusunda oldukça zayıf kalmaktadır. bundan dolayı günümüz sporcularında pek fazla bu tutuş şekline rastlamayız.
- raket ile güç üretme şansını minimize etmektedir.
- yüksek toplarda raket üzerindeki kontrolü zorlaştırmaktadır.
1974 yılına kadar wimbledon, avustralya açık ve amerika açık gibi tenisin başlıca 4 büyük turnuvasının 3'ü çim zeminde oynandığından dolayı ve oyuncular çoğunlukla zeminden kaynaklı olarak az seken toplarla mücadele verdiler ve raketlerin tahta raket olmasından dolayı hem küçük kafalı olmaları hem de top spine çok müsade etmemelerinden ötürü continental tutuş şekli varlığını 70'li yılların ortalarına kadar sürdürdü.
continental tutuş ile ilgili fotolar:
https://cdn.tenniscompanion.org/...rom-behind-guide.png
https://cdn.tenniscompanion.org/...om-side-upgright.png
https://cdn.tenniscompanion.org/...-view-from-above.png
eastern grip:
continental tutuştan sonra tenis dünya'sında ilk ortaya çıkan tutuş şeklinde eastern tutuştur. her ne kadar oyuncular biraz biraz 1920'li yıllardan sonra continental tutuştan vazgeçiyor olsalar da, eastern tutuşun oyuncular arasında gerçek anlamda yaygınlaşması ve continental tutuşun dominasyonuna son vermesi 1970'li yıllarda bjorn borg efsanesinin eastern tutuşu tercih ettiği yıllara kadar beklemiştir.
avantajları:
- continental tutuşa göre çok daha kabul edilebilir seviyede topspin üretimi sağlaması.
- servis voleler için uygun bir şekilde grip değişimi sunması.
- başlangıç seviyesi için öğrenmenin kolay olması.
- hızlı zeminlere olan uygunluğu.
dezavantajları:
- continental tutuşa göre topspin konusunda çok daha iyi bir iş çıkartsa da western tutuşlara göre geride kalması.
- halen yüksek toplar için çok da rahat bir konfor sunamaması.
- baselinedan yapılan agresif savunmalara ve baseline mücadelesine çok uygun olmaması.
1980'lerin sonlarına kadar eastern tutuş tenis dünya'sında dominasyonunu sürdürmüştür. ta ki andre agassi kortlarda boy gösterene kadar.
eastern tutuş ile ilgili fotolar:
https://cdn.tenniscompanion.org/...rom-behind-guide.png
https://cdn.tenniscompanion.org/...om-side-upgright.png
https://cdn.tenniscompanion.org/...-view-from-above.png
semi-western grip:
artık biraz daha günümüze doğru geldik. semi-western grip, western grip ile eastern grip arasında bulunan ve 90'lardan itibaren oldukça ünlenen bir tutuş şekli. halen profesyonel oyuncular arasında en çok tercih edilen tutuş şeklidir.
avantajları:
- topspin konusunda başarı sağlaması.
- hızlı tutuş şekli değişimi (western'a göre).
- tüm kortlara ve baseline oyununa uygun bir tutuş sağlaması.
- yüksek toplara karşı ideal bir savunma imkanı vermesi.
dezavantajları
- alçak gelen toplara karşı eastern tutuşa göre yeterli konfor sağlayamaması.
günümüzde bu tutuşu novak djokovic, serena williams gibi oyuncuların tercih ettiğini biliyoruz. eskiden ise martina hingis ve andre agassi gibi efsaneler bu tutuşu tercih ederdi ve bir önceki paragrafta bahsettiğim gibi halen en çok tercih edilen tutuş şekli.
semi-western tutuş ile ilgili fotolar:
https://cdn.tenniscompanion.org/...rom-behind-guide.png
https://cdn.tenniscompanion.org/...p-view-from-side.png
https://cdn.tenniscompanion.org/...-view-from-above.png
western grip:
bu tutuş şekli forehand tutuşları içindeki son ana tutuş olarak göze çarpmaktadır. ayrıca en ekstrem tutuş şekli olarak oyunculara maksimum topspin üretimi imkanı vermektedir.
avantajları:
- maksimum topspin.
- yavaş zeminler (toprak) için çok ideal olması.
- baseline oyunu için ideal olması.
- yüksek toplar için ideal olması.
dezavantajları
- tutuş değiştirme hızının yavaş olması.
- başlangıç seviyesindeki oyuncular için öğrenmesinin zorluğu.
- çoğu zaman alçak toplara oyuncuların çözüm üretmekte zorlanması.
bildiğim kadarıyla jim courier bu tutuş şeklini kullanırdı. herkesin aklında tabiki nadal kesin bunu kullanıyordur düşüncesi var fakat oyuncular çoğu zaman net olarak eastern, semi-western veya western kullanmıyorlar. bunun yerine index knuckle kısımlarını kısmen semi-western, kısmen de western olacak şekilde konumlandırıyorlar. mesela nadal için 2/3 western, 1/3 semi-western forehand tutuşu tercih ediyor diyebiliriz.
western tutuş ile ilgili fotolar:
https://cdn.tenniscompanion.org/...rom-behind-guide.png
https://cdn.tenniscompanion.org/...om-side-upgright.png
https://cdn.tenniscompanion.org/...-view-from-above.png
bunlara ek olarak bir de hawaiian grip denilen pek yaygın olmayan ve muhtemelen sakatlığa sebep olacak ekstrem bir tutuş literatürde mevcut. bu tutuşa göre index knuckle'ınız bevel 6'da yer alıyor. o nasıl bir tutuş tasavvur etmek zor.
profesyonel seviyedeki oyunculardan örnekler verecek olursak:
roger federer --> eastern tutuşun günümüzdeki teniste herhalde açık ara en iyi örneğidir. her ne kadar bazıları federer saf bir eastern forehand tutuşuna sahip değil kısmen eastern kısmen semi-western dese de benim izlediğim kadarıyla federer %100 eastern tutuşa sahip.
novak djokovic--> nadal için bahsettiğim durum sanıyorum djokovic'de de geçerli. kısmen semi-western, kısmen western tutuş tercih ediyor. bazı kaynaklarda ise direkt semi-western tutuşu tercih ettiği belirtilmiş.
rafael nadal --> zaten bahsettim. 2/3 western, 1/3 semi-western diyebiliriz.
rod laver ve bill tilden --> eskilere gittiğimizde continental tutuşu görüyoruz.
jack kramer --> continental ile eastern arası bir noktada.
pete sampras --> saf eastern'cılardan.
andy roddick --> büyük oranda western bir tutuşa sahip oyunculardan hemen hemen saf western'cı diyebiliriz.
kei nishikori --> emin olmamakla beraber roddick'e oldukça benzer bir tutuşu olduğundan western'a yakın bir tutuşu var diyebiliriz.
victoria azarenka, maria sharapova, serena williams, lleyton hewitt, fernando gonzales, andy murray, robin soderling, andre agassi, fernando verdasco, juan martin del potrove nikolay davydenko --> saf semi-western tutuşçulardan
dominic thiem ve amélie mauresmo --> bu oyuncular da semi-western ile western arasında bir noktada.
kim clijsters ve sam stosur --> roddick'e benzer bir tutuşları var. neredeyse western ama içinde semi-western'dan da bir şeyler barındırıyor.
tahmin ettiğimden epey uzun oldu ama şimdi backhand'e geçiyoruz.
backhand tahmin edildiği üzere birçok oyuncunun zayıf tarafıdır. eğer bir novak djokovic değilseniz rakibiniz forehand'inize vurmaktansa topu backhand kanadınıza yollamayı tercih edecektir. öncelikle tek el ve çift el backhand'den biraz bahsetmek lazım. tenisin eski dönemlerinde (1968'deki açık dönemden öncesi) oyuncular tek el backhand haricinde başka bir vuruş şekli kullanmıyorlardı. yani çift el backhand diye bir tabir literatürde yoktu bile. yeniliklerin adamı olan bjorn borg ile birlikte çift el backhand literatüre girmeye başladı ve devamında chris evert, jimmy connors gibi oyuncularla iyice yaygınlaşır oldu. şu anki tenise baktığımızda ise erkeklerde %90 civarında çift el backhand kullanılırken, kadınlar tarafında bu oran daha dramatik: %97-98 oranında çift el backhand şeklinde.
çift el backhand'in avantajları:
- öğrenmesi kolay.
- kontrolü daha mümkün.
- ekstra güç yüklenebiliyor.
çift el backhand dezavantajları:
- bazen zamanlama konusunda tek ele göre daha dezavantajlı konumda.
- açılı toplarda tek ele göre daha az esnek.
çift el backhand tutuşu ile ilgili fotolar:
https://cdn.tenniscompanion.org/...nd-upright-guide.png
https://cdn.tenniscompanion.org/...d-view-from-side.png
https://cdn.tenniscompanion.org/...-view-from-above.png
https://cdn.tenniscompanion.org/...nd-upright-guide.png
https://cdn.tenniscompanion.org/...d-view-from-side.png
https://cdn.tenniscompanion.org/...-view-from-above.png
bu yazını başlarında heel pad'e backhand bölümünde geleceğiz demiştim. şimdi onu açıklamanın tam sırası. eğer birçok oyuncu gibi siz de çift el backhand tercih ediyor iseniz dominant olmayan eliniz olan (sağ elinizi kullanıyor iseniz bu el sol eldir) elin, heel pad bölgesini backhand vururken 6-7 bevel civarına yerleştirmeniz gerekmektedir. hemen üstteki ilk fotoda sağ eli 2'ye, 4. fotoda da sol eli direkt 7'ye yerleştirmiş fakat birazdan inceleyeceğimiz backhand tutuşlarına göre bunlar değişiklik gösterebilecek.
biraz da tek el backhandden bahsedelim. kadınlarda wta sıralamasında ilk 50'de bulunan hiçbir oyuncu tek el backhand kullanmazken erkeklerde atp sıralamasında ilk 20'de bulunan 5 oyuncu tek el backhand kullanmaktadır. roger federer, stan wawrinka, richard gasquet gibi veteranların yanında dominic thiem ve grigor dimitrov gibi yıllardır atp seviyesinde boy gösteren oyuncular bu vuruşu tercih etmektedir. ek olarak yeni nesil genç yıldızlardan stefanos tsitsipas ve denis shapovalov da tek el backhand vuruşu etkili bir şekilde kullandığı bilinmektedir.
tek el backhand avantajları:
- toplara ulaşma konusunda avantaj sağlamaktadır.
- açılı vuruşlar konusunda daha cömerttir.
tek el backhand dezavantajları:
- fazlaca güç ve koordinasyon gerektirdiğinden dolayı öğrenmesi zaman alıcıdır.
- servisleri tek el backhand ile karşılamak çift ele göre daha zordur.
- yüksek toplara karşılık vermek zordur.
- open stance pozisyonunda (ayak uçlarının fileye doğru baktığı pozisyon olarak ifade edebilirim. tek el backhand vuran oyuncular vuruş yaparlarken %99 oranında ayaklarını file ile paralel -yanal pozisyonda- tutarak vuruş yaparlar.) vuruş yapmak zordur.
tek el backhand tutuşu ile ilgili fotolar:
https://cdn.tenniscompanion.org/...rom-behind-guide.png
https://cdn.tenniscompanion.org/...om-side-upgright.png
https://cdn.tenniscompanion.org/...-view-from-above.png
çift el backhandde de söylediğim gibi üstteki ilk fotodaki gibi* tutmak zorunlu değil. backhand kanadında sağ elliler index knuckle kısmı 8, 1 veya 2 pozisyonunda tutulabilmektedir. 2 pozisyonu continental grip, 1 pozisyonu full eastern grip (veya yalnızca eastern grip olarak da geçer), 8 pozisyonu ise semi-western grip'i ifade etmektedir. şimdi bu tutuş şekillerini inceleyelim:
continental grip:
forehand kanadında olduğu gibi backhand kanadında da bevel 2'den yapılan tutuş continental tutuş olarak adlandırılır.
avantajları:
- zamanlaması kolaydır.
- slice, yarım vole ve alçak toplarda iyi performans verir.
dezavantajları:
- yüksek topları karşılamak bu tutuş ile zordur.
- topspin üretmek pek mümkün değil.
full-eastern grip:
index knuckle'ın bevel 1'e denk geldiği vuruş şeklidir.
avantajları:
- topspin ve agresif vuruşlar için yeterlidir.
- continental grip'e göre slicelar konusunda bir miktar geride kalsa da halen yeterli seviyede slice vurma rahatlığı sağlamaktadır.
dezavantajları:
- yüksek topları için yeterli değildir ve bundan dolayı çoğu oyuncu yüksek topları slice ile karşılama seçeneğine gitmektedir.
- zamanlamasını ayarlamak bir miktar zorlayıcıdır.
eastern tutuş şeklini "full-eastern grip" olarak ifade etmemin sebebi bazı oyuncuların %50 bevel 1, %50 bevel 2'de veya %50 bevel 8, %50 bevel 1'de tutarak aslında "modified eastern grip" ve "strong eastern grip" adı verilen backhand tutuşunu tercih ettikleri sıkça karşılaşılan bir durumdur. bundan dolayı eastern tutuşu modified, full ve strong diye 3'ye ayırmak mümkün olacaktır. bevel 1 ve bevel 2'nin arasında tutularak kullanılan backhand tutuşunda hem zamanlama konusunda bir miktar daha iyi bir sonuç elde edilebilir hem de saf continental vuruşa göre daha çok topspin ve agresif vuruş imkanı kazanılabilir. bevel 8 ve bevel 1'in arasında tutulan gripte ise saf semi-western tutuş kadar topspin üretimi olmasa da yine de yüksek miktarda topspin üretmek mümkündür.
semi-western grip:
index knuckle'ın bevel 8'de konumlandığı backhand tutuşudur. backhand kanadındaki en ekstrem tutuş olmakla beraber oyunculara yüksek bir topspin imkanı tanımaktadır. günümüzde pek kullananı olmayan bu tutuşun avantajları ve dezavantajları şöyledir.
avantajları:
- omuz üstünden gelen toplara bile vuruş şansı tanır.
- yüksek topspin imkanı.
dezavantajları:
- zamanlamasını yapmak oldukça zordur.
profesyonel seviyedeki oyunculardan örnekler verecek olursak:
roger federer --> bildiğim kadarıyla federer full-eastern backhand vurmaktadır fakat index knuckle bölgesi bevel 1'in bevel 2'ye yakın kısmında durmaktadır. yani full-eastern ile modified eastern arası bir konumda bulunuyor.
james blake ve feliciano lopez --> continental grip kullanıyorlar.
grigor dimitrov, dominic thiem ve stan wawrinka --> modified eastern tutuşu tercih ediyorlar.
fernando gonzalez ve richard gasquet --> strong eastern tutuşu kullanıyorlar.
gustavo kuerten ve justine henin --> semi-western tutuşun nadir örneklerinden.
rafael nadal --> eastern ile strong eastern arası bir tutuş kullanıyor diye biliyorum.
tommy robredo --> eastern grip.
oyunculardan verdiğim örnekler genellikle tek el backhand kullananlardan oldu. açıkçası ben de tek el kullandığım için biraz onlara iltimas geçtim. genel olarak tenisteki griplerle ilgili söyleyeceklerim bunlar. sanıyorum atladığım bir nokta olmadı. son olarak aslında grip tutuşundan ziyade oyuncuların 'footwork' denilen topa göre pozisyon almaları onları en rahat ettiren unsurdur. tabiki her grip şeklinin kendine göre avantantajı ve dezavantajı var fakat eğer bir oyuncu yeterli atletizme ve çevikliğe sahip değilse ve dolayısıyla topa uygun olacak şekilde kendi pozisyonunu kortta konumlandıramıyorsa tutuş şeklinin çok da fazla bir anlamı kalmayacaktır.
