21
bence bundan daha büyük bir sorun var; bağlaç olmayan ki'yi ayrı yazmak
yeni moda bu gerçekten de. insanlar bağlacı neden ayrı yazmadın eleştirisinden çekinip hepsini ayrı yazmaya başladılar bence sonunda. *
yüzde doksan çalışan basit bir yöntem söyleyeyim size;
-ımki, -imki, inki vs. vs. şeklinde kelimeye ekleniyorsa yüzde doksan zamirdir ve birleşik yazılır.
-daki, deki vs. şeklinde kelimeye ekleniyorsa yüzde doksan sıfattır ve birleşik yazılır.
yalnız; oysaki, halbuki, mademki, meğerki, sanki bağlaç oldukları halde birleşik yazılır. bunlar istisnadır. hatta çünkü de bunlara dahil edilebilir ama henüz çün kü yazan biriyle karşılaşmadım zaten.
örnekleyelim;
sendeki forma güzelmiş.
seninki gelsin de gidelim.
benimki nerede?
tribündeki adamlara sor.
o, öyle bir oyuncu ki adeta tek başına takım.
o, bizim oyuncumuz değil ki
dediğim gibi genel geçer değildir ama bunlar. bu yöntem daha çok sınavda işe yarar. şöyle ki; ki'nin görevi sorulur mesela. cümleden çıkarıldığında anlam bozulmuyorsa zaten bağlaçtır ve ayrı yazılır. oysaki, mademki, halbuki, meğerki, sanki istisnaları hariç tabii ki, onlar birleşik yazılır. anlam bozuluyorsa birleşik yazılır ancak orada da sıfat yapan ki mi yoksa ilgi zamiri olan ki mi sorusu çıkar karşımıza. onu da kelimeye -ınki, -imki... ya da -daki, -deki... olarak mı eklendiğine bakarak yüzde doksan bulabiliriz.
edit: selaminko mesja atınca güzel bir örnek buldum, denk geldi;
şuradaki adam bizim takımda mı? (şurada adam bizim takımda mı? yazarsak anlam bozuldu görüldüğü gibi. demek ki ki burada bağlaç değil ve birleşik yazılacak o hale. peki zamir mi, sıfat mı? -daki şeklinde eklendiği için sıfat. yani -daki şeklinde eklendiği için sıfat dğeil tabii, adamın nitelediği için sıfat ama benim dediğim pratik yönetmi de doğrulayan bir örnek)
sorun şurada ki adam orada değil - (burada ise bağlaç olduğundan ayrı yazılıyor. cümleden çıkardığımızda anlam bozulmuyor; sorun şurada, adam orada değil. gördüğünüz gibi cümle bozulmadı.)
yeni moda bu gerçekten de. insanlar bağlacı neden ayrı yazmadın eleştirisinden çekinip hepsini ayrı yazmaya başladılar bence sonunda. *
yüzde doksan çalışan basit bir yöntem söyleyeyim size;
-ımki, -imki, inki vs. vs. şeklinde kelimeye ekleniyorsa yüzde doksan zamirdir ve birleşik yazılır.
-daki, deki vs. şeklinde kelimeye ekleniyorsa yüzde doksan sıfattır ve birleşik yazılır.
yalnız; oysaki, halbuki, mademki, meğerki, sanki bağlaç oldukları halde birleşik yazılır. bunlar istisnadır. hatta çünkü de bunlara dahil edilebilir ama henüz çün kü yazan biriyle karşılaşmadım zaten.
örnekleyelim;
sendeki forma güzelmiş.
seninki gelsin de gidelim.
benimki nerede?
tribündeki adamlara sor.
o, öyle bir oyuncu ki adeta tek başına takım.
o, bizim oyuncumuz değil ki
dediğim gibi genel geçer değildir ama bunlar. bu yöntem daha çok sınavda işe yarar. şöyle ki; ki'nin görevi sorulur mesela. cümleden çıkarıldığında anlam bozulmuyorsa zaten bağlaçtır ve ayrı yazılır. oysaki, mademki, halbuki, meğerki, sanki istisnaları hariç tabii ki, onlar birleşik yazılır. anlam bozuluyorsa birleşik yazılır ancak orada da sıfat yapan ki mi yoksa ilgi zamiri olan ki mi sorusu çıkar karşımıza. onu da kelimeye -ınki, -imki... ya da -daki, -deki... olarak mı eklendiğine bakarak yüzde doksan bulabiliriz.
edit: selaminko mesja atınca güzel bir örnek buldum, denk geldi;
şuradaki adam bizim takımda mı? (şurada adam bizim takımda mı? yazarsak anlam bozuldu görüldüğü gibi. demek ki ki burada bağlaç değil ve birleşik yazılacak o hale. peki zamir mi, sıfat mı? -daki şeklinde eklendiği için sıfat. yani -daki şeklinde eklendiği için sıfat dğeil tabii, adamın nitelediği için sıfat ama benim dediğim pratik yönetmi de doğrulayan bir örnek)
sorun şurada ki adam orada değil - (burada ise bağlaç olduğundan ayrı yazılıyor. cümleden çıkardığımızda anlam bozulmuyor; sorun şurada, adam orada değil. gördüğünüz gibi cümle bozulmadı.)
