320
yabancı oyuncu sınırlamasında, temelde 2 argüman var, sınırsız olmalı diyenler ve sınırlama olmalı diyenler.
genel olarak her iki grubun temel argümanları şu şekilde:
sınırsız olmalı diyenler:
- türk oyuncu kalitesi düşük, yeterince kaliteli türk oyuncu yetişmiyor. türk oyuncu oynatmak zorunda olunduğu için de
fiyatları astronomik
sınırlı olmalı diyenler:
- yabancı oyuncu sınırı kalkarsa, türk oyuncu gelişimini baltalar, milli takımı etkiler, kendi takımının tamamen yabancı
oyunculardan oluşmasını istemiyor, kendimizden bir parça görmek istiyoruz sahada.
öncelikle yabancı oyuncunun sınırsız olmasının istenmesinin sebebi avrupada ki rakiplerle boy ölçüşebilmek, kalite farkını
azaltmak, sözün özü şampiyonlar liginde final oynayabilmek. yoksa kimse türkiye'de şampiyon olabilmek için bir sürü yabancı
oyuncu istemez. yabancı oyuncu sayısı ne olmalı sorusuna bu açıdan yaklaşalım o zaman.
son 20 yılda şampiyonlar ligi kazananları/finalistleri takımlar ve ülkeleri şu şekilde:
2011/12 chelsea - finalist bayern munich
2010/11 barcelona - finalist man. united
2009/10 internazionale - finalist bayern münich
2008/09 barcelona - finalist man. united
2007/08 man. united - finalist chelsea
2006/07 milan - finalist liverpool
2005/06 barcelona - finalist arsenal
2004/05 liverpool - finalist milan
2003/04 porto - finalist monaco
2002/03 milan - finalist juventus
2001/02 real madrid - finalist b.leverkusen
2000/01 bayern - finalist valencia
1999/00 real madrid - finalist valencia
1998/99 man. united - finalist b.munich
1997/98 real madrid - finalist juventus
1996/97 dortmund - finalist juventus
1995/96 juventus - finalist ajax
1994/95 ajax - finalist milan
1993/94 milan - finalist barcelona
1992/93 marseille - finalist milan
son 20 senedeki toplam 40 finalistin ülkelere göre dağılımı
italya - 11 kere finalist
ingiltere - 9 kere finalist
ispanya - 9 kere finalist
almanya - 6 kere finalist
fransa - 2 kere finalist
hollanda - 2 kere finalist (u: 93-94 senelerine ait uefa katsayılarını bulamadım. ama o zamanların futbolcu fabrikası ajax malumunuz)
portekiz - 1 kere finalist * *
görüldüğü üzere 40 finalistin 37 tanesi uefa sıralamasında ilk 5 sırada, sadece 3 kere sıralamada ki 6. ve 7. ülkelerden finalist çıkmış. bu takımlarda 95-96 sensinde olmak üzere 2 sene üst üste ajax ve 2004 senesinde jose morinho'lu porto. her iki takımda o seviyelere oyuncu transfer ederek değil de, oyuncu yetiştirerek çıkmıştır. şampiyonlar ligi finalistiği ile ülke sıralaması arasında doğrudan bir ilişki söz konusu, ülke futbolunu yukarı tırmandırmadıkça, şampiyonlar ligi finalistliği mucize sonucu çıkıyor.
şampiyonlar ligi almak elbette hayaldan öte; ama hedefi orası koyalım da biz bakalım nereye çıkıyoruz?
2012/2013 uefa ülke puanları katsayı sıralamasını şuradan görebiliriz.
http://www.uefa.com/...s/country/index.html
gelelim ülkelerin liglerindeki yabancı oyuncu kısıtlamalarına ve ligdeki oranlarına. ben burda önemli olanın yabancı oyuncu kuralından çok; gerçekte
ligde ki reel yabancı oyuncu oranının önemli olduğunu düşünüyorum. kural ne olursa olsun, liglerde gerçekte ne kadar yabancı oyuncu var.
ülkenize yabancı oyuncu getirmek her zaman risktir. olayın sadece futbol/teknik/taktik boyutundan öte, farklı bir ülkede yaşaması sorunuda vardır. çünkü yabancı olduğu
bir ülkeye gelen oyuncunun, lige alışması, kültüre alışması, ülkenin dilini bilmemesi, yaşantıya alışamaması, doğup büyüdüğü çevreye özlem duyması gibi bir çok risk
barındırmaktadır. yerli oyuncuların ise bu gibi dezavantajları olmadan kendini tamamen futbola vermesi çok daha kolaydır.
avrupa ülkelerinin yabancı oyuncu kuralları ülkemizdeki gibi demode değil. öncelikle bosman kuralları(u:avrupa birliği genelinde oyuncuların serbest dolaşım hakkı + kontratı biten oyuncuların serbest kalması ) sayesinde avrupa birliği ülkelerinin oyuncuları; genellikle yabancı oyuncu olarak sayılamıyor. ayrıca 21 yaşından önce 3 sene ülkesinde futbol oynamış oyuncular diye bir kavramda mevcut, yani pasaportuna bakılmaksızın oynadıkları klüpün ülkesinde yetişmiş oyuncular. fifa'nın 6+5 olarak bilinen yabancı oyuncu sınırlama talebine karşı, büyük klüplerin karşı öneri olarak sundukları ülkede yetişmiş oyuncu kotası aslında. ayrıca futbolun gelişmediği ülkelerin oyuncuları da kullanmakta veya sömürmektedirler.
biz bunu yapabilirmiyiz? ülkemizde çocuk yaşta oyuncuları getirip gelişimlerini sağlayabilirmiyiz? başlı başına sorun. daha türkleri yetiştiremiyoruz. yabancıları nasıl yetiştirelim?
ingiltere:
- kadroda en az 8 tane 21 yaşından önce, 3 sene ingiltere'de geçirmiş oyuncu olacak.
- en fazla 25 yabancı oyuncu
- maç kadrosunda kısıtlama yok.
ispanya:
- max 3 tane avrupa birliği dışı oyuncu
- max 3 kaleci
- max 25 oyuncu
- avrupa birliği dışı olmasına rağmen avrupa birliği kapsamında sayılan ülkeler: rusya, türkiye, cotonou*
- maç kadrosunda kısıtlama yok
almanya:
- maç kadrosunda ve genel kadroda kısıtlama yok.
italya:
- her sezon en fazla 2 avrupa birliği dışından transfere izin var.
- maç kadrosunda kısıtlama yok
fransa:
- max. 4 tane avrupa birliği dışından oyuncu
- avrupa birliği kapsamında değerlendirilen ülkeler: ozbekistan, kırgızistan, mısır haricinde tüm afrika ülkeleri, yeni zelanda haricinde tüm okyanusya ülkeleri,
bosna sırbıstan ve karadağ haricinde tüm avrupa ülkeleri, mısır haricinde cotonou ülkeleri*
- maç kadrosunda sınırlama yok.
portekiz:
- kadroda en az 8 tane 21 yaşından önce, 3 sene portekiz'de geçirmiş oyuncu olacak.
- max. 50 oyuncu *
- maç kadrosunda kısıtlama yok
ukrayna:
- genel kadroda kısıtlama yok.
- sahada max. 7 oyuncu oynayabiliyor.
hollanda:
- genel kadroda sınırlama yok.
- 18 yaşından küçük avrupa dışı oyunculara oynayamıyor.
rusya:
- genel kadro da sınırlama yok.
- maç esnasında sahada max. 7 oyuncu oynayabiliyor.
belçika:
- genel kadro da sınırlama yok.
- maç kardrosunda en az 6 oyuncunun belçika'da eğitim almış olması gerekmektedir.
yunanistan:
- max. 5 avrupa birliği dışından oyuncuya müsade edilmektedir.
- avrupa birliği kapsamında sayılan ülkeler: cezayir, fas, arnavutluk, rusya, tunus, hırvatistan, bosna, türkiye
isviçre:
- max. 10 avrupa birliği dışından oyuncuya müsade edilmektedir.
- tüm avrupa ülkeleri avrupa birliği kapsamında sayılmaktadır.
- sahada max. 5 tane avrupa birliği dışından oyuncuya müsade edilmektedir.
kıbrıs:
- net bilgi bulamadım ama. en fazla yabancı oyuncu bu ülkede olduüundan yok kabul edebiliriz.
cotonou ülkeleri : angola, antigua & barbuda, bahamas, barbados, belize, benin, botswana, burkina faso, burundi, cameroon, cape verde islands, central african republic, chad, comoros,
congo, cook islands, cuba, denmark, djibouti, dominica, dominican republic, dr congo, east timor, equatorial guinea, eritrea, ethiopia, faroe islands, fiji, gabon,
gambia, ghana, grenada, guinea, guinea bissau, guyana, haiti, ivory coast, jamaica, kenya, lesotho, liberia, libya, madagascar, malawi, mali, mauritania, mauritius,
mozambique, namibia, niger, nigeria, papua new guinea, rwanda, samoa, sao tome & principe, senegal, seychelles, sierra leone, solomon islands, somalia, south africa,
spain, st. kitts & nevis, st. lucia, st. vincent & the grenadines, sudan, suriname, swaziland, tanzania, togo, tonga, trinidad & tobago, tuvalu, uganda, vanuatu,
zambia, zanzibar and zimbabwe
*
ligimizin yabancı oyuncu oranının diğer liglere göre kıyaslamasına aşağıdaki tablodan bulabiliriz.
http://comparetheleagues.com/
tablo 2012 senesinde uefa ranking'e göre sıralanmış. yani ülkeler arasında uefa puanlarına göre bir sıralama var.
bu listede liglere göre yabancı oyuncu oranında sonuncu sıradayız yani en az yabancı oyuncu bizde. ama burda yabancı oyuncu olarak pasaportlar esas alınmış.
avrupa birliği dahilinde yabancı oyuncu statüsünde oynamasalarda, bu listede yabancı oyuncu olarak alınmıştır. eğer çift pasaporta sahipse, orjinal milliyeti
esas alınmış. bizim gurbetçi oyuncular türk kabul edilmiştir. türkiyenin oranı %33.6. örnek verecek olursak italyan asıllı vito mannone arsenal'in yabancı oyuncularından. hamit altıntop türkiye'nin türk oyuncularından.
aşağıda ise başka bir esasa göre ülkelerin yabancı oyuncu oranları verilmiş. oynadıkları ligde futbol eğitimini almamış olan "ithal" oyuncular. avrupa birliği ülkelerinde serbest dolaşan oyuncularda yabancı sayılmış. bu liste de gurbetçi oyuncularımız, türkiye'de yetişmediği için yabancı kabul edilmiştir. italyan asıllı vito mannone 17 yaşından beri arsenal'da olduğu için yerli oyuncularından, hamit altıntop galatasaray'ın yabancı oyuncularından.türkiye'nin oranı %50.9. yani ülkemizde gurbetçilerin oranı %18.3. tam türk malı oyuncu oranı %49.1
http://img822.imageshack.us/...ancoyuncuyuzdesi.jpg
uefa sıralamasının ilk 6 ülke * arasına; kısa ve orta vade de
girmek çok zor. bu ancak uzun vadeli bir plan/proje ile olabilecek birşey. bu yüzden hedefimizi öncelikle 7. olmak olduğu
aşikar. şampiyonlar ligi kupası hedefimize oradan 7. ligden sıçrayacağız artık. yani önüne geçmemiz gereken ülkeler rusya, hollanda, ukrayna, yunanistan, belçika aslında bu listeye göre arkamızda olmasına rağmen ensemizde olacak olan isviçre. dolayısıyla kıyaslamayı öncelikle bu liglere göre yapmalıyız.
bu ülkelerde ki yabancı oranları :
belçika - pasaporta göre %46,4 - yetiştikleri lige göre % 53.2 - toplam nüfus 10,5 milyon
rusya - pasaporta göre %45.2 - yetiştikleri lige göre % 45.6 - toplam nüfus 140 milyon
yunanistan - pasaporta göre %38,3 - yetiştikleri lige göre % 34.5 - toplam nüfus 11,1 milyon
hollanda - pasaporta göre %36,6 - yetiştikleri lige göre % 33.6 - toplam nüfus 16,4 milyon
isviçre - pasaporta göre %36,1 - yetiştikleri lige göre % 29.5 - toplam nüfus 1,1 milyon
ukrayna - pasaporta göre %34,7 - yetiştikleri lige göre % 41.2 - toplam nüfus 46,0 milyon
türkiye - pasaporta göre %33,6 - yetiştikleri lige göre % 50.9 - toplam nüfus 72,0 milyon
yetiştikleri lige göre değerlendirmede ise hedef listemizde 2.sıradayız. yani başka liglerde yetişmiş ithal oyuncuları en çok kullanan 2. ülkeyiz
yarıştığımız ülkelerden fazla yabancı oyuncu kullanmaktayız. bu listeden bakılırsa yabancı oyuncu sınırlamasına ihtiyacımzı yok gibi. zaten herkes kadar var yabancı oyuncu.
pasaportlara göre ise yani gurbetçiler yabancı sayılmadığında ise:
hedef listemizde ki ülkeler arasında en az yabancı oyuncu bizde, ancak rakamlar birbirine çok yakın. bizden çok fazla yabancı oyuncu kullanan ülkeler sadece belçika ve rusya. belçikanın nüfusunun 7 katı olduğumuz için rekabetçi kalabilmeleri için daha fazla yabancı oyuncu kullanmaları olağan. rusyanın ise futbolcular için nasıl para cenneti olduğu malum. bu liglere kıyasla inanılmaz bir nüfus avantajımız olmasına rağmen, hala yabancı oyuncuya ihtiyaç duymamız ve bu liglerin gerisinde olmamız
sorunun ana kaynağını gösteriyor.
uzun vade de uefa sıralamasının ilk 6 ülkesine girmek içinse yabancı oyuncu sayısını %50'lere çıkartmak gerekecek gibi, çünkü listenin tepesindeki 6 ülke'de oranlar
böyle.
bütün futbolcuların kariyerlerini daha üst ligde daha mücadeleci ligde daha büyük havuzda devam ettirmek istemeleri doğal.
kendi kariyerlerimizde de her zaman daha büyük şirketleri, daha büyük isimleri tercih ettiğimiz gibi, futbolcuların da kariyerleri için
büyük ligleri hedeflerine koymaları normal. kendi türk futbolcularımızın bile dilinden düşmeyen birşey avrupa'da oynamak.
yabancı oyuncu sınırını şimdi kaldırırsak, ilk tercihleri büyük ligler olan; ancak bu ligler de kendine yer edinememiş yabancı futbolcuları
ülkemize davet etmiş olacağız. ama ne zaman ki uefa sıralamasında ilk 6'yı zorlamaya başlarız, iste o zaman yabancı oyuncuların
ilk tercihleri arasına girebiliriz. uefa sıralamasında ilk 6'yı zorlayan ülkelerden birisi olmadan türk oyuncuların kalitesini artırsak yine çözüm olmayacaktır;
yetiştirdiğimiz iyi oyuncuların da birinci önceliği avrupa olacak ve ligimizde tutamayacağız. arda turan, nihat kahveci, tuncay şanlı,
tugay kerimoğlu
hem ligimizin sıralamasını yukarılara çekmeli, hem alt yapılarımızı kuvvetlendirmeli, hem de kademeli olarak yabancı oyuncu sayısını artırmalıyız. sonuçta büyük
takımlar ve ligler yetenek havuzu olarak artık tüm dünyayı kullanmaktadırlar. türk oyuncuların kalitesini artırmak, onlara oynama imkanı vermek için yabancı oyuncu kısıtlamasına gitmek, bizi ancak uefa sıralamasında geriye götürecektir. bunun yerine tüm avrupanın yaptığı gibi, klüpte yetişmiş oyuncu kotasını artırarak, klüplere oyuncu yetiştirme zorunluluğu getirilmelidir. yabancı oyuncu sayısı bu seviyelerde tutularak, türk oyuncu kalitesi artıkça, yabancı oyuncu kuralıda genişletilebilir.
halkımızın futbola olan ilgisi arttırılarak, stadların doluluk oranı * ve futbol oynayanların sayısı artırılmalı vs.
(bkz: 3.ligde ki yaş sınırının kaldırılması)
ligimizin diğer liglerle ilgili başka konulardaki kıyasları ise şu şekilde :
liglere göre milli oyuncu yüzdeleri:
http://img593.imageshack.us/...lioyuncuyzdeleri.jpg
aslında hedeflenen yerde yani avrupa ülkeleri arasında 7. sıradayız. ama önümüzdeki ülkelerle aramızda büyük fark var. milli oyuncuların daha kaliteli oyuncular
olduklarından yola çıkarsak önemli bir istatistik. yabancı oyuncularda işin kaymağını üst seviye ligler yemektedir.
klüp bazında ülkelere göre senelik yeni transferler:
http://img20.imageshack.us/...ndalkeleregretra.jpg
üst seviye futbol ülkeleri, zayıflara göre daha az transfer yapıyor ve daha planlı ve stabil durumdalar. bizde oran klüp bazında her sene 11,7 transfer.
bunu lig genelinde senelik 7-8 oyuncu seviyelerine çekmemiz lazım. galatasaray olarak ise 4-5 transfer olmalıdır. bu sayede her sezon transfere ayrılan süre optimum
kullanılabilir. her sene 10 transfere ayrılan süre ile 5 transfere ayrılan süre aynı iekilde efektif olmayacaktır.
klüp tarafından yetiştirilen oyuncu listesi:
http://img38.imageshack.us/...afndanyetistiril.jpg
15-21 yaş arasında en az 3 sezonunu oynadığı klüpte geçirmiş oyuncu sayısının tüm takıma oranını gösteren liste. her ne kadar büyük ligler listenin tepesinde olmasa da, türkiye maalesef listenin dibinde, italyanın üstünde sonda ikinci. %9,2 klüp tarafından yetiştirilen oyuncu sayısı, büyük liglerde bu rakam %15-25 arasında. bizde bu
rakamı bu seviyelere çıkarmalıyız. bu listede ilginç olan ise liste başı ülkelerin çok zayıf ülkeler olması. ne kadar oyuncu yetiştirmek önemli ise de; kalite nerdeyse gidip alınız, transferden korkmayınız.
brand-finance 2012 avrupa liglerinin marka değerlendirmesi:
http://img405.imageshack.us/...lleaguesbrandval.jpg
spor toto süper lig; uefa ülke puanı sıralamasında 12. olmasına rağmen, marka sıralamasında 6. sırada. yayın gelirleri bakımından da 6. sırada olan ligimizin sıralama da
12. sırada olması gerçekten ilginç. olmamız gereken yerde değiliz ve birşeyleri çok yanlış yapıyoruz. bunu basitçe yabancı oyuncu sayısıyla açıklayamayız. ligimiz ülke genelinde televizyondan izleniyor, ve para ediyor. diğer avrupa ülkelerine göre yğksek nüfusumuzun avantajı.
stadların doluluk oranları nam-ı diğer ayıp listemiz:
http://img694.imageshack.us/...ootballleaguesco.jpg
stadlarımızın doluluk miktarlarının / ülke nüfusumuza oranı 0,07. birinci ligler arasında en düşük, bizden daha düşük olan sadece ukrayna ve yunanistan 2.ligleri.
içler acısı. ligimiz televizyondan izleniyor ama maça gitmiyoruz.
meraklısına tam rapor burda : http://www.football-observatory.com/...DS2013_excerpt-2.pdf
brand finance raporu : http://brandfinance.com/...ball_brands_2012.pdf
avrupa'da trend emre çolak : http://img203.imageshack.us/...porkapakemreolak.jpg
bu ne lan bilgisi : futbol sadece futbol değildir diyenler aşağıdaki linkdeki matematik hesaplarına baksınlar lütfen. ben o kadar matematik bilmiyorum maalesef.
http://region-developpement.univ-tln.fr/...ng_Rathke_Runkel.pdf
genel olarak her iki grubun temel argümanları şu şekilde:
sınırsız olmalı diyenler:
- türk oyuncu kalitesi düşük, yeterince kaliteli türk oyuncu yetişmiyor. türk oyuncu oynatmak zorunda olunduğu için de
fiyatları astronomik
sınırlı olmalı diyenler:
- yabancı oyuncu sınırı kalkarsa, türk oyuncu gelişimini baltalar, milli takımı etkiler, kendi takımının tamamen yabancı
oyunculardan oluşmasını istemiyor, kendimizden bir parça görmek istiyoruz sahada.
öncelikle yabancı oyuncunun sınırsız olmasının istenmesinin sebebi avrupada ki rakiplerle boy ölçüşebilmek, kalite farkını
azaltmak, sözün özü şampiyonlar liginde final oynayabilmek. yoksa kimse türkiye'de şampiyon olabilmek için bir sürü yabancı
oyuncu istemez. yabancı oyuncu sayısı ne olmalı sorusuna bu açıdan yaklaşalım o zaman.
son 20 yılda şampiyonlar ligi kazananları/finalistleri takımlar ve ülkeleri şu şekilde:
2011/12 chelsea - finalist bayern munich
2010/11 barcelona - finalist man. united
2009/10 internazionale - finalist bayern münich
2008/09 barcelona - finalist man. united
2007/08 man. united - finalist chelsea
2006/07 milan - finalist liverpool
2005/06 barcelona - finalist arsenal
2004/05 liverpool - finalist milan
2003/04 porto - finalist monaco
2002/03 milan - finalist juventus
2001/02 real madrid - finalist b.leverkusen
2000/01 bayern - finalist valencia
1999/00 real madrid - finalist valencia
1998/99 man. united - finalist b.munich
1997/98 real madrid - finalist juventus
1996/97 dortmund - finalist juventus
1995/96 juventus - finalist ajax
1994/95 ajax - finalist milan
1993/94 milan - finalist barcelona
1992/93 marseille - finalist milan
son 20 senedeki toplam 40 finalistin ülkelere göre dağılımı
italya - 11 kere finalist
ingiltere - 9 kere finalist
ispanya - 9 kere finalist
almanya - 6 kere finalist
fransa - 2 kere finalist
hollanda - 2 kere finalist (u: 93-94 senelerine ait uefa katsayılarını bulamadım. ama o zamanların futbolcu fabrikası ajax malumunuz)
portekiz - 1 kere finalist * *
görüldüğü üzere 40 finalistin 37 tanesi uefa sıralamasında ilk 5 sırada, sadece 3 kere sıralamada ki 6. ve 7. ülkelerden finalist çıkmış. bu takımlarda 95-96 sensinde olmak üzere 2 sene üst üste ajax ve 2004 senesinde jose morinho'lu porto. her iki takımda o seviyelere oyuncu transfer ederek değil de, oyuncu yetiştirerek çıkmıştır. şampiyonlar ligi finalistiği ile ülke sıralaması arasında doğrudan bir ilişki söz konusu, ülke futbolunu yukarı tırmandırmadıkça, şampiyonlar ligi finalistliği mucize sonucu çıkıyor.
şampiyonlar ligi almak elbette hayaldan öte; ama hedefi orası koyalım da biz bakalım nereye çıkıyoruz?
2012/2013 uefa ülke puanları katsayı sıralamasını şuradan görebiliriz.
http://www.uefa.com/...s/country/index.html
gelelim ülkelerin liglerindeki yabancı oyuncu kısıtlamalarına ve ligdeki oranlarına. ben burda önemli olanın yabancı oyuncu kuralından çok; gerçekte
ligde ki reel yabancı oyuncu oranının önemli olduğunu düşünüyorum. kural ne olursa olsun, liglerde gerçekte ne kadar yabancı oyuncu var.
ülkenize yabancı oyuncu getirmek her zaman risktir. olayın sadece futbol/teknik/taktik boyutundan öte, farklı bir ülkede yaşaması sorunuda vardır. çünkü yabancı olduğu
bir ülkeye gelen oyuncunun, lige alışması, kültüre alışması, ülkenin dilini bilmemesi, yaşantıya alışamaması, doğup büyüdüğü çevreye özlem duyması gibi bir çok risk
barındırmaktadır. yerli oyuncuların ise bu gibi dezavantajları olmadan kendini tamamen futbola vermesi çok daha kolaydır.
avrupa ülkelerinin yabancı oyuncu kuralları ülkemizdeki gibi demode değil. öncelikle bosman kuralları(u:avrupa birliği genelinde oyuncuların serbest dolaşım hakkı + kontratı biten oyuncuların serbest kalması ) sayesinde avrupa birliği ülkelerinin oyuncuları; genellikle yabancı oyuncu olarak sayılamıyor. ayrıca 21 yaşından önce 3 sene ülkesinde futbol oynamış oyuncular diye bir kavramda mevcut, yani pasaportuna bakılmaksızın oynadıkları klüpün ülkesinde yetişmiş oyuncular. fifa'nın 6+5 olarak bilinen yabancı oyuncu sınırlama talebine karşı, büyük klüplerin karşı öneri olarak sundukları ülkede yetişmiş oyuncu kotası aslında. ayrıca futbolun gelişmediği ülkelerin oyuncuları da kullanmakta veya sömürmektedirler.
biz bunu yapabilirmiyiz? ülkemizde çocuk yaşta oyuncuları getirip gelişimlerini sağlayabilirmiyiz? başlı başına sorun. daha türkleri yetiştiremiyoruz. yabancıları nasıl yetiştirelim?
ingiltere:
- kadroda en az 8 tane 21 yaşından önce, 3 sene ingiltere'de geçirmiş oyuncu olacak.
- en fazla 25 yabancı oyuncu
- maç kadrosunda kısıtlama yok.
ispanya:
- max 3 tane avrupa birliği dışı oyuncu
- max 3 kaleci
- max 25 oyuncu
- avrupa birliği dışı olmasına rağmen avrupa birliği kapsamında sayılan ülkeler: rusya, türkiye, cotonou*
- maç kadrosunda kısıtlama yok
almanya:
- maç kadrosunda ve genel kadroda kısıtlama yok.
italya:
- her sezon en fazla 2 avrupa birliği dışından transfere izin var.
- maç kadrosunda kısıtlama yok
fransa:
- max. 4 tane avrupa birliği dışından oyuncu
- avrupa birliği kapsamında değerlendirilen ülkeler: ozbekistan, kırgızistan, mısır haricinde tüm afrika ülkeleri, yeni zelanda haricinde tüm okyanusya ülkeleri,
bosna sırbıstan ve karadağ haricinde tüm avrupa ülkeleri, mısır haricinde cotonou ülkeleri*
- maç kadrosunda sınırlama yok.
portekiz:
- kadroda en az 8 tane 21 yaşından önce, 3 sene portekiz'de geçirmiş oyuncu olacak.
- max. 50 oyuncu *
- maç kadrosunda kısıtlama yok
ukrayna:
- genel kadroda kısıtlama yok.
- sahada max. 7 oyuncu oynayabiliyor.
hollanda:
- genel kadroda sınırlama yok.
- 18 yaşından küçük avrupa dışı oyunculara oynayamıyor.
rusya:
- genel kadro da sınırlama yok.
- maç esnasında sahada max. 7 oyuncu oynayabiliyor.
belçika:
- genel kadro da sınırlama yok.
- maç kardrosunda en az 6 oyuncunun belçika'da eğitim almış olması gerekmektedir.
yunanistan:
- max. 5 avrupa birliği dışından oyuncuya müsade edilmektedir.
- avrupa birliği kapsamında sayılan ülkeler: cezayir, fas, arnavutluk, rusya, tunus, hırvatistan, bosna, türkiye
isviçre:
- max. 10 avrupa birliği dışından oyuncuya müsade edilmektedir.
- tüm avrupa ülkeleri avrupa birliği kapsamında sayılmaktadır.
- sahada max. 5 tane avrupa birliği dışından oyuncuya müsade edilmektedir.
kıbrıs:
- net bilgi bulamadım ama. en fazla yabancı oyuncu bu ülkede olduüundan yok kabul edebiliriz.
cotonou ülkeleri : angola, antigua & barbuda, bahamas, barbados, belize, benin, botswana, burkina faso, burundi, cameroon, cape verde islands, central african republic, chad, comoros,
congo, cook islands, cuba, denmark, djibouti, dominica, dominican republic, dr congo, east timor, equatorial guinea, eritrea, ethiopia, faroe islands, fiji, gabon,
gambia, ghana, grenada, guinea, guinea bissau, guyana, haiti, ivory coast, jamaica, kenya, lesotho, liberia, libya, madagascar, malawi, mali, mauritania, mauritius,
mozambique, namibia, niger, nigeria, papua new guinea, rwanda, samoa, sao tome & principe, senegal, seychelles, sierra leone, solomon islands, somalia, south africa,
spain, st. kitts & nevis, st. lucia, st. vincent & the grenadines, sudan, suriname, swaziland, tanzania, togo, tonga, trinidad & tobago, tuvalu, uganda, vanuatu,
zambia, zanzibar and zimbabwe
*
ligimizin yabancı oyuncu oranının diğer liglere göre kıyaslamasına aşağıdaki tablodan bulabiliriz.
http://comparetheleagues.com/
tablo 2012 senesinde uefa ranking'e göre sıralanmış. yani ülkeler arasında uefa puanlarına göre bir sıralama var.
bu listede liglere göre yabancı oyuncu oranında sonuncu sıradayız yani en az yabancı oyuncu bizde. ama burda yabancı oyuncu olarak pasaportlar esas alınmış.
avrupa birliği dahilinde yabancı oyuncu statüsünde oynamasalarda, bu listede yabancı oyuncu olarak alınmıştır. eğer çift pasaporta sahipse, orjinal milliyeti
esas alınmış. bizim gurbetçi oyuncular türk kabul edilmiştir. türkiyenin oranı %33.6. örnek verecek olursak italyan asıllı vito mannone arsenal'in yabancı oyuncularından. hamit altıntop türkiye'nin türk oyuncularından.
aşağıda ise başka bir esasa göre ülkelerin yabancı oyuncu oranları verilmiş. oynadıkları ligde futbol eğitimini almamış olan "ithal" oyuncular. avrupa birliği ülkelerinde serbest dolaşan oyuncularda yabancı sayılmış. bu liste de gurbetçi oyuncularımız, türkiye'de yetişmediği için yabancı kabul edilmiştir. italyan asıllı vito mannone 17 yaşından beri arsenal'da olduğu için yerli oyuncularından, hamit altıntop galatasaray'ın yabancı oyuncularından.türkiye'nin oranı %50.9. yani ülkemizde gurbetçilerin oranı %18.3. tam türk malı oyuncu oranı %49.1
http://img822.imageshack.us/...ancoyuncuyuzdesi.jpg
uefa sıralamasının ilk 6 ülke * arasına; kısa ve orta vade de
girmek çok zor. bu ancak uzun vadeli bir plan/proje ile olabilecek birşey. bu yüzden hedefimizi öncelikle 7. olmak olduğu
aşikar. şampiyonlar ligi kupası hedefimize oradan 7. ligden sıçrayacağız artık. yani önüne geçmemiz gereken ülkeler rusya, hollanda, ukrayna, yunanistan, belçika aslında bu listeye göre arkamızda olmasına rağmen ensemizde olacak olan isviçre. dolayısıyla kıyaslamayı öncelikle bu liglere göre yapmalıyız.
bu ülkelerde ki yabancı oranları :
belçika - pasaporta göre %46,4 - yetiştikleri lige göre % 53.2 - toplam nüfus 10,5 milyon
rusya - pasaporta göre %45.2 - yetiştikleri lige göre % 45.6 - toplam nüfus 140 milyon
yunanistan - pasaporta göre %38,3 - yetiştikleri lige göre % 34.5 - toplam nüfus 11,1 milyon
hollanda - pasaporta göre %36,6 - yetiştikleri lige göre % 33.6 - toplam nüfus 16,4 milyon
isviçre - pasaporta göre %36,1 - yetiştikleri lige göre % 29.5 - toplam nüfus 1,1 milyon
ukrayna - pasaporta göre %34,7 - yetiştikleri lige göre % 41.2 - toplam nüfus 46,0 milyon
türkiye - pasaporta göre %33,6 - yetiştikleri lige göre % 50.9 - toplam nüfus 72,0 milyon
yetiştikleri lige göre değerlendirmede ise hedef listemizde 2.sıradayız. yani başka liglerde yetişmiş ithal oyuncuları en çok kullanan 2. ülkeyiz
yarıştığımız ülkelerden fazla yabancı oyuncu kullanmaktayız. bu listeden bakılırsa yabancı oyuncu sınırlamasına ihtiyacımzı yok gibi. zaten herkes kadar var yabancı oyuncu.
pasaportlara göre ise yani gurbetçiler yabancı sayılmadığında ise:
hedef listemizde ki ülkeler arasında en az yabancı oyuncu bizde, ancak rakamlar birbirine çok yakın. bizden çok fazla yabancı oyuncu kullanan ülkeler sadece belçika ve rusya. belçikanın nüfusunun 7 katı olduğumuz için rekabetçi kalabilmeleri için daha fazla yabancı oyuncu kullanmaları olağan. rusyanın ise futbolcular için nasıl para cenneti olduğu malum. bu liglere kıyasla inanılmaz bir nüfus avantajımız olmasına rağmen, hala yabancı oyuncuya ihtiyaç duymamız ve bu liglerin gerisinde olmamız
sorunun ana kaynağını gösteriyor.
uzun vade de uefa sıralamasının ilk 6 ülkesine girmek içinse yabancı oyuncu sayısını %50'lere çıkartmak gerekecek gibi, çünkü listenin tepesindeki 6 ülke'de oranlar
böyle.
bütün futbolcuların kariyerlerini daha üst ligde daha mücadeleci ligde daha büyük havuzda devam ettirmek istemeleri doğal.
kendi kariyerlerimizde de her zaman daha büyük şirketleri, daha büyük isimleri tercih ettiğimiz gibi, futbolcuların da kariyerleri için
büyük ligleri hedeflerine koymaları normal. kendi türk futbolcularımızın bile dilinden düşmeyen birşey avrupa'da oynamak.
yabancı oyuncu sınırını şimdi kaldırırsak, ilk tercihleri büyük ligler olan; ancak bu ligler de kendine yer edinememiş yabancı futbolcuları
ülkemize davet etmiş olacağız. ama ne zaman ki uefa sıralamasında ilk 6'yı zorlamaya başlarız, iste o zaman yabancı oyuncuların
ilk tercihleri arasına girebiliriz. uefa sıralamasında ilk 6'yı zorlayan ülkelerden birisi olmadan türk oyuncuların kalitesini artırsak yine çözüm olmayacaktır;
yetiştirdiğimiz iyi oyuncuların da birinci önceliği avrupa olacak ve ligimizde tutamayacağız. arda turan, nihat kahveci, tuncay şanlı,
tugay kerimoğlu
hem ligimizin sıralamasını yukarılara çekmeli, hem alt yapılarımızı kuvvetlendirmeli, hem de kademeli olarak yabancı oyuncu sayısını artırmalıyız. sonuçta büyük
takımlar ve ligler yetenek havuzu olarak artık tüm dünyayı kullanmaktadırlar. türk oyuncuların kalitesini artırmak, onlara oynama imkanı vermek için yabancı oyuncu kısıtlamasına gitmek, bizi ancak uefa sıralamasında geriye götürecektir. bunun yerine tüm avrupanın yaptığı gibi, klüpte yetişmiş oyuncu kotasını artırarak, klüplere oyuncu yetiştirme zorunluluğu getirilmelidir. yabancı oyuncu sayısı bu seviyelerde tutularak, türk oyuncu kalitesi artıkça, yabancı oyuncu kuralıda genişletilebilir.
halkımızın futbola olan ilgisi arttırılarak, stadların doluluk oranı * ve futbol oynayanların sayısı artırılmalı vs.
(bkz: 3.ligde ki yaş sınırının kaldırılması)
ligimizin diğer liglerle ilgili başka konulardaki kıyasları ise şu şekilde :
liglere göre milli oyuncu yüzdeleri:
http://img593.imageshack.us/...lioyuncuyzdeleri.jpg
aslında hedeflenen yerde yani avrupa ülkeleri arasında 7. sıradayız. ama önümüzdeki ülkelerle aramızda büyük fark var. milli oyuncuların daha kaliteli oyuncular
olduklarından yola çıkarsak önemli bir istatistik. yabancı oyuncularda işin kaymağını üst seviye ligler yemektedir.
klüp bazında ülkelere göre senelik yeni transferler:
http://img20.imageshack.us/...ndalkeleregretra.jpg
üst seviye futbol ülkeleri, zayıflara göre daha az transfer yapıyor ve daha planlı ve stabil durumdalar. bizde oran klüp bazında her sene 11,7 transfer.
bunu lig genelinde senelik 7-8 oyuncu seviyelerine çekmemiz lazım. galatasaray olarak ise 4-5 transfer olmalıdır. bu sayede her sezon transfere ayrılan süre optimum
kullanılabilir. her sene 10 transfere ayrılan süre ile 5 transfere ayrılan süre aynı iekilde efektif olmayacaktır.
klüp tarafından yetiştirilen oyuncu listesi:
http://img38.imageshack.us/...afndanyetistiril.jpg
15-21 yaş arasında en az 3 sezonunu oynadığı klüpte geçirmiş oyuncu sayısının tüm takıma oranını gösteren liste. her ne kadar büyük ligler listenin tepesinde olmasa da, türkiye maalesef listenin dibinde, italyanın üstünde sonda ikinci. %9,2 klüp tarafından yetiştirilen oyuncu sayısı, büyük liglerde bu rakam %15-25 arasında. bizde bu
rakamı bu seviyelere çıkarmalıyız. bu listede ilginç olan ise liste başı ülkelerin çok zayıf ülkeler olması. ne kadar oyuncu yetiştirmek önemli ise de; kalite nerdeyse gidip alınız, transferden korkmayınız.
brand-finance 2012 avrupa liglerinin marka değerlendirmesi:
http://img405.imageshack.us/...lleaguesbrandval.jpg
spor toto süper lig; uefa ülke puanı sıralamasında 12. olmasına rağmen, marka sıralamasında 6. sırada. yayın gelirleri bakımından da 6. sırada olan ligimizin sıralama da
12. sırada olması gerçekten ilginç. olmamız gereken yerde değiliz ve birşeyleri çok yanlış yapıyoruz. bunu basitçe yabancı oyuncu sayısıyla açıklayamayız. ligimiz ülke genelinde televizyondan izleniyor, ve para ediyor. diğer avrupa ülkelerine göre yğksek nüfusumuzun avantajı.
stadların doluluk oranları nam-ı diğer ayıp listemiz:
http://img694.imageshack.us/...ootballleaguesco.jpg
stadlarımızın doluluk miktarlarının / ülke nüfusumuza oranı 0,07. birinci ligler arasında en düşük, bizden daha düşük olan sadece ukrayna ve yunanistan 2.ligleri.
içler acısı. ligimiz televizyondan izleniyor ama maça gitmiyoruz.
meraklısına tam rapor burda : http://www.football-observatory.com/...DS2013_excerpt-2.pdf
brand finance raporu : http://brandfinance.com/...ball_brands_2012.pdf
avrupa'da trend emre çolak : http://img203.imageshack.us/...porkapakemreolak.jpg
bu ne lan bilgisi : futbol sadece futbol değildir diyenler aşağıdaki linkdeki matematik hesaplarına baksınlar lütfen. ben o kadar matematik bilmiyorum maalesef.
http://region-developpement.univ-tln.fr/...ng_Rathke_Runkel.pdf
