• 7
    dönemin suçlularını aklama çabasında olanların yanında birtakım fenerlilerin de eklenmesini sağlamış kişidir. adam fenere başkanlık yaptı diye nasıl da aklamaya çalışıyor bazı tipler, utanır insan.

    ayrıca, mustafa kemal atatürk ittihat ve terakki yöneticisi değildir, olmamıştır da.

    kurucuları arasında bulunduğu "vatan ve hürriyet" cemiyetinin ittihat ve terakki cemiyetine katılması nedeniyle, adı geçen cemiyete 322 nolu üye olarak kayıt yaptırmıştır.
  • 9
    istiklal mahkemeleri'nde haksız bir şekilde asıldığını düşündüğüm bahaeddin şakir'le birlikte ittihatçıların şahin takımının ileri gelenlerindendir. günahını almayayım ama ermeni olaylarında parmağı olduğu söylenir. ittihatçıların mutlak iktidarı ele geçirdikleri 3 paşalar döneminde fenerbahçe'nin başkanlığını yapmıştır. fenerbahçe'yle aramızdaki çekişmeyi ve bu takımın konformist karakterini anlamak için bu dönem çok aydınlatıcı olacaktır.
  • 10
    soner yalcın'ın efendi isimli kitabının ana karakteridir kendisi. ata'ya suikastla suclanıp idam edildigi gece ailesine iletilmek üzere verdigi mektubun ilk satırlarında kendisinin masum oldugunu eşine şu sözlerle acıklamaya calısmıs.

    --- alinti ---

    güzel beriacıgım*
    biraz evvel uzun bir telgrafınızı aldım. benim için çok ıstırap içinde kaldıgını anlıyorum. bundan dolayı çok müteessir oluyorum. yavrucugum, senin ve sevinç yavrumun bilakis üzerine yemin ederim ki ben tamamıyla masum ve bigünahım, bunu bir maksadı menfaatle degil, tamamıyla masum müsterih olmanın neden ileri geldigini anlatmak, seni de benim gibi müsterih görmek için yazıyorum. masumiyetime bu derece kani olduktan sonra adil olarak bir mahkemenin beni mahkum etmesine bir türlü akıl erdiremiyorum ve kuvvetle ümit ederim ki korktugum netice yerine, inşallah hepimizi sevindirerek vu bu ıstıraplı günlere nihayet verecek bir karara mazhar olacagım..
    ...
    ...

    26 agustos 1926

    --- alinti ---
  • 11
    bir başka olayla ilgili hafızayı zorlarken (bkz: ates gunes/@zizonkovac) birden hafızamdan pörtleyen bir bilgiyi buraya yazayım..

    ölene değin mustafa kemal'in yaverliğini ve ateş güneş kulübünün başkanlığını yapmış cevat abbas gürer, hatıralarında dr nazım hakkında şöyle bir bilgi vermekte;

    "istiklal mahkemesi üyeleri, bu olayda (bkz: izmir suikasti) günahsız olduğu gerekçesi ile doktor nazım'ı affetmek veya az bir ceza vererek kurtarmak kararında idiler. köşke mustafa kemal'i ziyarete geldiklerinde bu düşüncelerinden haberdar olan mustafa kemal, doktor nazım'ın neden asılması gerektiği hususunda onlara tam dört saat süren bir konuşma yaptı ve bunun üzerine istiklal mahkemesi üyeleri fikirleri değişmiş olarak gazi'nin yanından ayrıldılar"

    şimdi;
    cevat abbas gürer, hitler'in almanya da sağladığı başarı nedeniyle sonradan nasyonalist görüşlere kaymışsa da, gazi'ye içten bağlı, şeref ve haysiyet katsayısı çok yüksek bir adam. bu nedenle hatıratında olayların detaylarını vermek yerine hep ana hatlarını vererek yazmış ve o dönemin insanlarının hemen hemen hepsinin yaptığı gibi bir çok sırla mezara gitmiş.

    doktor nazım olayına ilişkin cevat abbas gürer den bu bilgiyi aldıktan sonra üstüne bir şeyler ekledikmi bazı şeyler daha anlaşılır hale geliyor.

    mustafa kemal daha sonra bu olaya ilişkin los angeles times'e verdiği bir röpörtajda, suikastçi grubun içerisinde bir kadın ajanları olduğunu ve olayı onun sayesinde çözdüklerini anlatıyor.
    bu kadının adı (bkz: nimet naciye) dir. nimet naciye hanım istklal mahkemelerine çıkarılmamış ve o zamanki istihbarat teşkilatı tarfından devşirilerek direk mustafa kemal'e bağlı olarak çalışmış bir hanımefendi. daha sonra da bizzat mustafa kemal tarafından amerika'ya yollanıp yaşamını orada idame ettirmesi sağlanmıştır.

    ve en önemlisi mustafa kemal suikast konusunda şerbetli birisi. daha önce iki defa suikastten kurtulmuştur. (bkz: mustafa sağır) (bkz: manuk manukyan). atlattığı bu suikastler nedeni ile çok uyanık davranmakta ve bu konuda inanılmaz bir düzen ve disiplin anlayışı ile hareket etmektedir. aslında doktor nazım olayındaki izmir'e haber verdiğinden bir gün sonra gitmeye karar vermesi de bu konuda ki disiplin anlayışından kaynaklanmaktadır. ve suikastten bu nedenle kurtulmuştur.(daha sonra bir suikast daha atlatmıştır)(bkz: hacı sami)

    sonuç olarak;
    bir sürü yerde bu olay mustafa kemal'in bir sürü suçsuz günahsız insanı tasfiye hareketi olarak yazılmakta. yukarıda yazdıklarım nedeni ile ben bu kanıda değilim. bence bu olay gerçek ve mustafa kemal işi nimet naciye sayesinde çözmüş. zaten idam edilenlerin bir kısmının da bu manada itirafları var. kılıçla yaşamaya çalışan kılıçla ölür kuralı işlemiş ve abiler kelleyi kaybetmişler.
  • 12
    selanikli nazım adıyla da bilinen doktor, siyasetçi ve eski fenerbahçe kulübü başkanlarından. doktor nâzım bey, selanikli nazım (1870 – 26 ağustos 1926), türk doktor, siyasetçi.

    ittihat terakki cemiyeti’nin önde gelenlerinden. cemiyetin kurulmasında, teşkilatlanmasında, meşrutiyeti yeniden kurmasında önemli rol almış birkaç yönetici arasındadır. 1893 yılında gittiği paris’te 14 yıl boyunca cemiyetin gelişmesi için çalıştı. 1907 yılında izmir ve selanik’e geçerek meşrutiyetin ilanı için mücadele devam etti; bunu başaran ekibin içinde yer aldı. i. dünya savaşı’nın sonuna kadar cemiyette verilen bütün kararlarda söz sahibi oldu.

    1916-1918 yılları arasında, fenerbahçe kulübü başkanlığını yürüttü. osmanlı devleti’nde son talat paşa hükümeti içinde maarif nazırı olarak yer aldı. devletin yenilgisi ile biten i. dünya savaşı’ndan sonra avrupa’ya kaçtı ve 1922’de yurda dönebildi. çeşitli siyasi etkinlikleri nedeniyle daha önce üç kez idam cezası alan doktor nazım, son olarak 1926’da atatürk’e karşı düzenlen izmir suikastı’ndan ötürü yargılandı ve idam edildi.

    yorumsuz...
  • 13
    futbolun siyaset ile olan yakın ilişkisini keşfeden ve bunu bir siyaset aracı olarak kullanan ilk siyasi oluşum olan ittihat ve terakki cemiyetinin ileri gelenlerindendir. fenerbahçe başkanlığı şüphesiz ki cemiyetin direktifi ve oluruyla olmuştur. keza cemiyet istanbul'da fenerbahçe, izmir'de ise karşıyaka'yı ulus kimliğinin inşası sürecinde ve ahalinin kontrolü bakımından önemli bir şekilde kullanmıştır. 1. dünya savaşı sonunda ittihatçı liderlerle beraber ülkeyi terk etmiş, bir süre sovyetler birliğinde yaşamış, memlekete döndükten sonra da izmir'e yerleşmiştir. yeni rejimin, eski rejimi tasfiye ettiği süreçte işlediği suçlardan ötürü değil, işlemediği bir suçtan ötürü yakalanıp idama mahkum edilmiştir.
  • 15
    hangi takımı tuttuğu ya da başkanlığını yaptığı çok da önemli olmayan devrimci. kendisi bizim devrimimizin en önemli simalarından birisidir. buradaki bir kaç sözlük yazarından başka da kimse atatürke suikast düzenlemeye kalktığını zannetmiyordur heralde. zamanın gereği asılmalıydı asıldı. idamı ne nazımı küçülttü ne atatürkü. ama nazımın fenerbahçe başkanı olması fenerbahçe için bir onurdur.
  • 17
    atatürk'e suikast düzenlediği iddiasıyla idam edilen eski fenerbahçe başkanı, kurucu üyesi.
    ancak gördüm ki sözlükte kendisini "vatan haini" olarak niteleyenler olmuş. şimdi bu konuda biraz temkinli olmakta fayda var.
    yani sırf fenerbahçe başkanlığı yaptığı için sorgusuz sualsiz adama yardırmanın ve vatan haini nitelemesi yapmanın yanlış olduğunu söylememiz gerekiyor.

    şöyle ki;

    doktor nazım bey, izmir levanten ailelerinden soylu - köklü ailelerden birinden geliyor. özellikle çok tanınan evliyazadeler ile eşinden ötürü bir akrabalık bağı var.

    evliyazadeler özellikle soner yalçın kitaplarında çokça irdelenen bir aile.
    ancak musevi kökenli bu aile için "vatan haini" demek pek mantıklı değil, zira onlar da türkiye'nin bağımsızlık mücadelesini farklı bakış açılarıyla destekleyen insanlar.

    şöyle izah edelim - o dönem bağımsızlık mücadelesinde izmirli büyük ailelerin çok büyük rolü var. uşaklıgiller yani uşakizadeler, kapangiller yani kapanizadeler falan ittihat ve terakki aracılığıyla sürekli bu kurtuluş mücadelesinin içindeler.

    uşakizadeler, atatürk'ün eşi olan latife uşaklıgil'in ve onun kuzeni halit ziya uşaklıgil'in ailesi olup doktor nazım'ın da mensubu olduğu sabetay ailelerden evliyazadelerle akrabalar.

    dolayısıyla aslında evliyazadeler ve atatürk'ün eşi çok da farklı insanlar değil. dahası, adnan menderes de evliyazade ailesinden fatma berin hanmın eşi... yani aslında adnan menderes de doktor nazım'ın bir kuşak ötesi akrabası oluyor.

    doktor nazım'ın atatürk'e düzenlediği iddia edilen suikast, kurtuluş mücadelesi veren isimler arasındaki siyasi anlaşmazlıklardan kaynaklanıyor.
    yani ülkeyi kurtarmaya çalışan ancak fikir ayrılığına düşen iki cepheden söz ediyoruz.

    halihazırda bilmekte fayda var ki atatürk'e düzenlenen o suikast için kurtuluş dönemi yazarlarımızdan ve ateşten gömlek kitabının yazarı halide edip adıvarın da ismi geçiyor ki - atatürk'ün zor bir süreç sonrası halide edip'i affettiği ve idamını engellediği söylenir. bu olay sonrası atatürk ve halide edip bir daha görüşmemiştir.