yabancı oyuncu sayısının azaltılmasının ülke futboluna hiçbir şekilde katkı sağlayacağını düşünmüyorum. aksine bana kalırsa zararlı olacaktır; hem kulüplere, hem de ülke futboluna. birkaç açıdan bakmakta fayda var;
oyuncu maaşları : yabancı oyuncu kısıtlaması getirildiğinde takım kadrolarında daha az yabancı oyuncu olacağından maaş harcamalarının düşeceği düşünülebilir ilk bakışta. az çok doğru. fakat göze çarpmayan ve dikkat etmediğimiz nokta yerli oyuncu maaşları. yabancı sınırlaması olduğunda az çok ortalamanın üzerinde olan ya da iyi bir sezon geçiren ve büyük kulüplerin dikkatini çeken her yerli oyuncu, transfer olacağı takımdan yüksek maaş isteyecektir. piyasada kaliteli mal az olduğunda, talep de çoksa malın fiyatı artar; ekonominin ilk kuralı - arz/talep. yani yabancı sınırı 6 iken kadronda 1.3-1.5 milyon tl maaşla tuttuğun ortalama bir türk futbolcusu takımına transfer olmak için 1.7-2'den açacaktır kapıyı.
bonservis bedelleri : aynı mantıkla bonservis bedellerinin de ne kadar yükseleceği ortada. şu durumda bile mehmet topuz, ismail köybaşı gibi ortalamanın üzerinde oyunculara 8 - 10 milyon bonservisler verilerek transfer edildi. bursaspor şampiyon olduğu sene sercan yıldırım için 10 milyon lira istiyordu büyük kulüplerden, aynı şekilde volkan şen ve ozan ipek için de aşağı yukarı aynı fiyatlar isteniyordu. topuz ve köybaşı az çok dikiş tutturdular ama sercan, volkan ve ozan'dan hangisi 10 milyon bonservis bedellik futbol oynuyolar? 750bin'e aldığımız culio sol kanatta 7 8 milyon tl istenen ozan'dan çok daha iyi performans gösterir bursa'ya koysanız eminim. şu durumda bile azıcık parlayan yerli futbolcular için, anadolu kulüpleri bu kadar yüksek bonservis bedelleri istiyorken, yabancı sınırlaması getirildiğine bunun nasıl olacağını görmek zor değil. bunun getireceği tek avantaj spor yöneticiliğini bakkal mantığıyla yapan anadolu takımı yöneticileri ve başkanlarının ekmeğine yağ sürmektir, fazlası değil.
oyuncu kalitesi : şimdi gelelim esas konuya, ülke futbolunun ilerleyeceği iddiasına. yabancı oyuncu kısıtlaması geldiği zaman yerli futbolcuların daha fazla forma giyeceği doğru ama altyapı eğitimimiz, türk futbolcularının kalitesi de ortada. türkiye'nin en büyük altyapısı dediğimiz galatasaray bile 2 senede 1 futbolcu ancak verebiliyor a takıma, diğer takımlarda ise ( beşiktaş, fenerbahçe, trabzonspor gibi) neredeyse altyapıdan yetişen oyuncu yok. altyapımız bu kadar kötüyken yerli futbolcuların çoğunlukta olduğu bir ligin futbol kalitesi avrupa standartlarına değil de bank asya standartlarına yaklaşır diye düşünüyorum. temeli, potansiyeli olmayan bir oyuncuya ne kadar süre verirseniz verin, geçireceği gelişim azdır, çünkü üzerine inşa edebileceği bir yapı yoktur. ortalama türk futbolcularla mücadele eden türk takımları ise avrupa'da başarılı olamaz. aksine esas üzerinde durmamız gereken ve türk futbolunu ilerletecek olay, potansiyeli olan türk futbolcuların olabildiğince çok avrupa tecrübesi yaşaması. gençlerbirliği ile 10 tane maç yapsanız da, bir kez athletic bilbao ile oynayacağınız avrupa maçı tecrübesinde değildir kazancınız.
galatasaray avrupa'yı dize getirdiği zamanlarda az yabancıyla oynuyordu evet ama eldeki yabancılar da türkiye'nin en iyileriydi. sonraki senelerde de bu oyuncular avrupa'da kazandıkları tecrübelerle milli takımı önemli yerlere götürdüler. ama o zamanlardaki diğer büyük türk kulüplerinin yerli oyuncularına bakalım. kim vardı üst düzey diyebileceğimiz yerli oyuncu? rüştü, alpay, nihat, ümit özat çıkar zorlasan. yani türk futbolunun belki de en üstün başarılara ulaştığı 2002 senesinde yerli futbolcu kalitesine bakar mısınız galatasaray haricindeki lig takımlarının. 4 tane 5 tane adam zor çıkıyor. en iyi zamanlarımızda bile çıkartabildiğimiz kaliteli oyuncu sayısı 15 zorlasan 20. yabancı sınırını getirirsen bu artacak mı? hayır artmayacak, çünkü eldeki malzeme belli, ulaşabileceği potansiyel belli.
işin diğer tarafına, yani yabancı oyuncu sınırını kaldırmaya baksak, bu sınırlama getirmeye göre çok daha mantıklı gelse de bu sefer de türk oyuncular forma şansı bulamayacaklar, burası kesin. şimdi yerli oyuncu oynatan kayserispor gençlerbirliği gibi takımlar afrika'ya tur düzenleyip ucuz futbolcu arayacak, eldeki tek tük potansiyelli oyuncuları da oynatmayacak.
uzun lafın kısası yabancı oyuncu sınırlaması ne oynanan futbolun kalitesini artırır, ne de kulüplere ve türk milli takımı'na bir avantaj sağlar. yabancı sınırının toptan kaldırılması da daha mantıklı bir söylem olmasına rağmen, biraz ütopik kalır, uygulamada yine bir artı sağlamaz. şu durumda yapılacak en mantıklı şey yabancı oyuncu sınırlamasını kulüplerin ve federasyonun üzerinde anlaştığı bir sayıda tutmak; bu sayede kaliteli ve tecrübeli yabancı oyuncuları, potansiyelli türk oyuncularla kaynaştırmaktır.
yabancı oyuncu sınırına yönelik planlar uzun vadede yapılmalı; bunu yapmadan önce de en az 10 yıllık altyapı planları yapılmalı ve altyapı tesislerinin, sistemlerinin geliştirilmesi gibi olaylar futbol kulüplerine zorunlu kılınmalıdır. ne zaman ki altyapıdan gelişen futbolcularının kalitesi artar ve türk futbolunda ortalama üzeri 20 değil de 30 40 futbolcu olur, o zaman futbolumuz gelişir ve yabancı oyuncu sınırlamasını artırsak mı tarzı tartışmalar olur. bu planlamaları yapmadan getirilen yabancı oyuncu sınırlamalarının da kimseye bir faydası olmaz.
