xg

• 76

  sürekli gündeme getirilmesinin sebebi fatih terim taraftarlarının takımın kötü oyununa kılıf uydurdukları argüman olmasıdır.
  
  takım kötü ve verimsiz oynamaya devam ediyor, ama bu istatistik artı yazdıkça savunma için kullanılmaya devam ediliyor ve bu da komik bir argüman olmaktan öteye gitmemektedir.
• 77

  takım leş gibi oynarken, insanlar burunlarından solurken her daim insanların burnuna sokulursa elbette dalga geçmek için de tepe tepe kullanılacak istatistik. birkaç modeli var, bilimsel olarak daha yeni tutulmaya başlanan bir istatistik. yani gösterdiği şeyler şu an çok az.
  
  ama bizim takım ne zaman kötü oynayıp yenilse oyuncu kalitesi kaynaklı xg'ler hocayı savunmak için burada insanların burnuna sokulup herkes futbol cahili ilan ediliyor.
  
  liderden 21 puan fark yemenin xg'si kaç?
  
  not: 21 aralık 2021 adana demirspor galatasaray maçı özelinde konuşmuyorum.
• 78

  https://twitter.com/.../1473366510374731781
  
  21 aralık 2021 adana demirspor galatasaray maçında da takımımız lehine olan istatistk. sorun nerde acaba? futbolcuların her hatasında kenarda bağırıp çağıran, sonra da gereksiz yere üç dört hafta oynatmayan hocada olabilir mi? özgüven duymayan futbolcu o topu kaleye sokamaz. morutan ligin başlarında uzaktan her vurduğunu kaleye sokuyordu, söz konusu maçta dağlara taşlara vurdu. öte yandan yunus akgün bizde olsa o şutlardan gol çıkarabilir miydi? bir düşünmek gerek.
• 79

  yaptırdığı antrenmanlarla hücum oyuncularının bitiriciliğini körelten bir takımda hiçbir şey ifade etmez.
  
  konyaspor'un maçlarını izliyorum, cikalleshi, endri çekici, serdar gürler gibi sıradan adamlar yakaladıkları pozisyonların ciddi bir kısmını gole çeviriyorlar, hemen hemen hepsi kariyer sezonunu yaşıyor. bizde ise diagne, mustafa muhammed, babel gibi klas oyuncular gol kaçırma rekorları kırıyor. belli ki konyaspor teknik direktörü ilhan palut'un oyuncularına çalıştırdığı bitiricilik antrenmanları galatasaray'da yaptırılmıyor. "oyuncular gol atamıyorsa hoca ne yapsın" argümanı bu sebeple çürüyor.
  
  uefa grubumuzda da 25 kasım 2021 galatasaray marsilya maçını saymazsak 5 maçta sadece 2 gol attık, 16 eylül 2021 galatasaray lazio maçındaki golümüzü biz atmadık kaleci havadaki topu kendi kalesine soktu. dolayısıyla galatasaray'ın bitiricilik sorunu her yönden bas bas bağırıyor. xg istatistiği bu yönden eksik bir veri.
• 80

  xg istatistiği üzerinden skoru değil oyunu okursunuz. siz pozisyonları yakalamanıza rağmen atamadığınız takdirde bunun sorumlusu da hoca olmaz. ha gerçekte elbette ne olursa olsun hoca kovulur. bu da vizyonsuzlukla alakalıdır. bugün* galatasaray 15 şutta 1.94 xg yakalamıştır. rakibi adana demirspor ise 10 şutta (sadece 3 tanesi isabetli olmak üzere) 0.75 xg yakalamıştır. maçın skoru ise adana demirspor lehine 2-0 bitmiştir. sizin rakibinizdeki bir oyuncu (işin garibi aslında bizim oyuncumuz* ) 25 metreden tam doksana diye tabir ettiğimiz yere topu gönderiyor. bir diğer maça* baktığımızda şampiyonluğun en büyük adayı trabzonspor 14 şutla -yani bizden 1 adet az şut- 1.54 xg yakalamıştır. ama maçı 1-2 kazanmıştır. iki maçın da golleri olmayan özetleri konduğu zaman denir ki galatasaray trabzonspor'dan çok daha iyi top oynuyor. lakin sporda önemli olan skordur. dolayısıyla xg üzerinden analiz yapan insanlarla dalga geçmek, hatta hocaya vurmak sadece istatistik değerlendirmeyi bilmemekten yahut art niyetten gelir. burada bir ek bilgi yaparsak trabzonspor'un rakibi altayın xg oranı 1.1dir. bilen bilir bu xg ile altay 2 gol atsa şaşırtıcı olmazdı.
• 81

  bazılarının anlamamakta ısrar ettiği veri. muhtemelen sözelcisiniz:(
  
  takım kötü oynuyor ama verimsiz oynamıyor. 21 aralık 2021 adana demirspor galatasaray maçında sadece kalecileri değiştirsen maç 0-3 biterdi. ben 4 tane net pozisyon saydım. bunların üçünde rakip kaleci resmen şapkadan tavşan çıkardı.
  
  şöyle isteniyor olabilir, çok güzel paslaşalım, araya adam kaçıralım, göze hoş gelen bir futbol oynayalım, basalım, uçalım kaçalım.. tamam güzel, hepimiz istiyoruz, peki bunun sonucunda nolacak? pozisyona gireceksin. işte biz o pozisyona son derece kötü oynarken de giriyoruz. çok da iyi oynasan anca zaten bu kadar net pozisyona girersin. nolacak yani her maç 10 tane karşı karşıya mı kalacaksın.
  
  işte bu pozisyonlar sonuçta bu veriyi ortaya çıkarıyor. sen iyi de oynasan kötü de oynasan ne kadar pozisyona girdiğinle konuşulursun. yoksa ben rakibi 90 dakika sahasına kapatıyım, ee? pozisyona girmesem de olur diyebilir misiniz? diyemeyiz, heh işte kötü oynarken de her maç olmasa da çoğu maçta o pozisyonlara giriyoruz. hem kötü oynayıp hem pozisyon bulamadığımız maçlarda da bugün dalga geçilen xg de sıfıra yakınsıyor. bu ne demek; merak etmeyin, xg hepimizinden akıllı, ne zaman yükselip ne zaman düşeceğini iyi biliyor demek. müsterih olun.
• 82

  sözlükte eleştirilmesi ve üstünden laf sokulamasının sebebi galatasaray'in oynadığı rezalet futbolun bu istatistik ile savunulmaya çalışılması. sanki galatasaray olağanüstü top oynuyor da tonla gol kaçırıp kazanamıyor gibi lanse ediliyor.
  
  istatistiğe önem veririm. sevdiğim, benim için bir şeyler ifade eden de bir istatistik ama sözlükte fatih terim ve onun oynattığı rezalet oyunu savunmak için kullanılınca maalesef irrite edici oluyor. sanki doğru yoldayız da tek eksiğimiz girdiğimiz pozisyonları gole ceviremiyoruz gibi.
  
  ayrıca bu istatistik ile ilgili merak ettiğim bir detay var. pozisyonlar baskılı oynanan dakikalarda yani bizim kalenin ağzında oynadığımız anlarda mi geliyor yoksa oyun kör dövüşü gibi geçerken önümüze şans eseri düşen toplardan mi geliyor. çünkü bana göre oyunun kontrolünün elinde olduğu ve gümbür gümbür oynadığın, sağlı sollu geldiğin maçlarda buldugun pozisyonların gole çevrilmesi ile saçma sapan futbol oynayıp 5-10 dakika kipirdandigin anlarda çok da hazırlığı olmayan bireysel emeklerle gelen pozisyonların gole çevrilmesi aynı noktalarda topla buluşulsa dahi aynı gol şansını vermiyor bence. bizim buldugumuz pozisyonlar genelde bireysel yeteneğe dayalı ve çoğu kez oldukça zorlama pozisyonlar. rakibi bunaltı hataya zorlayacak ya artık atsalar da bitse bu baskı denecek tarzda pozisyonlara girmiyoruz.
  
  21 aralık 2021 adana demirspor galatasaray maçına bakalım mesela. 2 xg bulmusuz sanırım. değerlerini bilmemekle beraber bu muhtemelen zorlama pozisyonda karmabolde mohammed ve nelsonn'un atamadığı ve oğulcan'in yine aşırı zorlama pozisyonda dışarı vurduğu top eminim 1.3 xg falan getirmiştir. açıkçası pozisyonların hiçbirinde gol beklemedim izlerken. ancak ads'nin ikinci gölünde top yunus'un ayağına geldi an gol olur diye düşündüm. muhtemelen xg değeri 0.10 falandır. gerçi o da garip bence. o noktada örneğin pva ile yunus'un xg oranı aynı mı? yani ikisine de 0.1 mu onu merak ediyorum.
  
  edit: bazı eklemeler yapıldı.
• 83

  bu istatistik aslinda cogu zaman yaniltici olabiliyor skorun durumuna gore mac icinde.
  ornegin adana size 2 tane attiktan sonra tabi ki defansa cekilecek ve galatasaray pozisyona girecek skor yapmak adina.
  eger galatasaray bir macta 3-4 net pozisyona giremeycekse biz neyi tartisiyoruz.
  sen koskoca ilk yarida pozisyona girmemissin omer’in vurusu disinda e bi zahmet kapanan skoru korumaya calisan adana’ya bir kac gol pozisyonuna girelim.
  simdi burda ki xg’yi tartismak ne kadar dogru olabilir merak ediyorum.
  (bkz: 21 aralık 2021 adana demirspor galatasaray maçı)
• 84

  xg'nin gereksiz ağır eleştirilere maruz kaldığını düşünmekle beraber, yetersiz bir veri olduğunu da söylemek gerek. bir takımda futbolcular çok gol kaçırıyorsa ve bu takım epl'de falan değilse, antrenmanlarında sorun vardır.
  
  süper lig'de oynuyoruz yahu. ligin kalitesi belli yani. oyuncularımız da gayet yeterli seviyede lig için.
  
  ts bizden daha az xg ile daha çok gol buluyorsa şapkayı önümüze koyup düşünmemiz gerek.
• 85

  takım kepazeleei oynarken, 7 maçtır galip gelemezken, her başarısız netice sonrası taraftarın önüne bunu getirirsen dalga konusu olur tabi ki. xg ister 1000 olsun, skor 0 yaziyorsa geçmiş olsun. fatih hoca'nin yılmaz savunucularının ellerindeki tek koz ayrıca.
• 86

  eleştirilmeyen istatistik. yalnızca bu istatistiği tek hakîkatmiş gibi kullananlara yönelik bir tepkinin ürünü, tabii biraz da dalga geçme ve bak ben haklı çıktım demenin ürünü.
  
  aga birkaç yıldır berbat bir oyun var, tonla para harcanıp senelik birkaç milyon bile harcayamayan takımlara karşı diş geçirememek falan büyük problem. buna ses edenlere de akıl tutulması yaşıyorlarmış gibi xg falan deyip cevap vermek karşı tarafı rahatsız ediyor.
  
  yani kardeşim biz salak mıyız da iyi oyuna kötü diyelim? bir problem var ve aşikâr bu, e artık bana aslında siz anlamıyorsunuz falan demeyin.
• 87

  acikcasi daha once bu baslikta xg'nin ne oldugunu ve olmadigini anlatmaya calismis biri olarak (bkz: xg/#3238268) su anda alayci elestiri getiren arkadaslarin buyuk oranda hakli oldugunu dusunuyorum. istatistik dersi alanlarin muhtemelen duymus oldugu, survivorship bias diye bir kavram vardir. bu kavramin en bilinen ornegi savas ucaklariyla ilgilidir. 2. dunya savasi sirasinda ucaklarini kuvvetlendirmek isteyen abd, savastan geri donen ucaklarin hasar datasini toplayip bu veri uzerinden en cok hasar alan noktalari guclendirmeyi planliyor. dataya bakildiginda ilk basta motor ve kokpitin cok az hasar aldigi, dolayisiyla bu alanlarin guclendirilmesine gerek olmadigi sonucuna variyorlar. ancak burada kritik nokta datanin savastan geri donen ucaklardan toplanmis olmasi. motoru veya kokpiti hasar alan ucaklar savastan geri donemiyorlar. dolayisiyla topladiklari data aksini iddia etmesine ragmen, bu datanin yanli bir olcum oldugunu anlayip motor ve kokpit bolgesini guclendirmeye karar veriyorlar.
  
  simdi bu hikayeyi neden anlattin derseniz, bizde de maalesef istatistik ya da matematik temeli olmayan bircok arkadas xg'ye buyuk anlam yukleyip neredeyse sadece xg uzerinden oynadigimiz oyunu olumlamaya calisiyorlar. ancak bunu yaparken bircogu yapilan olcumu galatasaray'in geride oldugu dakikalar/berabere oldugu dakikalar/onde oldugu dakikalar seklinde ayirmiyor. dolayisiyla ozellikle son donemde maclarin bircok dakikasinda geride ya da berabere olup risk aldigimiz, rakipler de kapandigi icin olcum yanli olmus oluyor. bu yanlilik isin sadece bir yonu, bunun disinda daha once de bu baslikta bahsedilen baska konular var. mesela xg size sadece beklentiyi veriyor, ancak bunun bir de standart sapmasi var. cok basit bir mantikla 40 metreden 30 sut cekmekle, 1 adet penalti atmak arasinda bir fark olmasi gerek, ancak sadece beklentiye baktiginiz zaman ikisi birbirine esit olmus oluyor. bunun disinda sutla sonuclanmayan ataklarin nasil modellenecegi (ki onceki entry'mde tehdit beklentisi kavramindan bahsetmistim), ayni pozisyonda cekilen birden sutun nasil modellenecegi vb konulardaki eksikler/yanlislar vs derken xg'nin size cizdigi tablo gercekteki tablodan cok farkli olabiliyor. bu yuzden de avrupa'da bircok takim ham veriyi direkt olarak teknik ekibin onune vermek yerine veri bilimi/analizi uzmanlarina isletip onlarin isledigi/temizledigi datayi ve analizlerini teknik ekibe veriyor.
  
  21 aralık 2021 adana demirspor galatasaray maçına bakacak olursak skorun 0-0 gittigi donemde omer bayram'in bir pozisyonu haric pozisyon bulamadik. rakibimiz ise ilk yari boyunca yunus uzerinden surekli sol tarafimizda bosluk yakaladi, ancak ilk yarida bu bosluklari iyi pozisyonlara donusturmekte sikinti yasadilar, dolayisiyla cok fazla xg uretemediler. ikinci yarida ise buraya attiklari bir topla yunusu kaleciyle karsi karsiya birakip golu yakaladilar bu kez. ikinci gol icin ise diyecek fazla bir sey yok, ozguven ve becerinin birlesmesiyle ekstra bir gol atti yunus. bu dakikaya kadar oynanan oyuna bakarsak iki takimin da xg uretemedigi, ancak bir takimin israrla bir plan dogrultusunda hucum ettigi ve sonunda bu planla golu buldugu sonucuna varabiliriz. bu dakikadan sonraysa adana geri cekildi, biz de uzerlerine gittik. birkac pozisyon yakaladik, ancak gol gelmedi. gol gelmedikce bastirmaya ve pozisyon yakalamaya devam ettik, yuksek miktarda xg urettik. burada gol gelmemesinde beceriksizlik kadar baski/stres ve ozguven eksikligini de vurgulamak gerek. mac sonundaki tabloya bakip olumlu olarak bir yorum yaparsak 2-0 geri dustukten sonra iyi mucadele etmis ve geri donmeye calismisiz diyebiliriz. ancak maci sadece o bolumdeki pozisyonlar uzerinden okuyup, "aslinda biz hak ettik ya" demek kendimizi kandirmak oluyor.
  
  ozet gec derseniz, xg ve benzeri istatistiklersiz kalmayin, ancak sahada gorduklerinizden bagimsiz futbolu sadece bunlar uzerinden de yorumlamayin bence.
• 88

  alaya alınmayı sonuna kadar hak eden kavramdır.
  
  kimse kusura bakmasın, üç senedir oynanan rezalet futbolu xg diye kitlelere yutturmaya çalışırsanız, günü geldiğinde insanlar böyle dalgalarını da geçerler. en doğal haktır. kaliteli futbol, rakibi tedirgin eden futbol uzaydan bile belli oluyor. xg olayının atom parçalar gibi her hafta insanların önüne atılması can sıkıyordu.
• 89

  boş bakkalın tarttığı istatistiki(!) kavram.
• 90

  gerçek futbolun menajerlik oyunu gibi olmadığını bize çok iyi gösteren şey.
• 91

  bu istatistik türünü her gördüğümde aklıma metin türel' in "hagi sana 40 metreden bir çakar; nereye koyacağını bilemezsin o istatistikleri" sözü geliyor.
  sahi hagi' nin monaco' ya attığı golün xg' sini hesaplasalar kaç çıkar acep?*
• 92

  futbol anların oyunudur. saliseler içindeki bir tek pas, bir şut sonucu değiştirir.
  
  pek çok bilimsel istatistik veri gibi xg verisine de saygı duymakla beraber sözlüğümüzde neden latife konusu olduğunu anlamam zor değil elbet. bir veriyi nasıl kullandığımız, o veriye verdiğimiz önemdir aslında. değerlendirmeler yapılırken kullanılması gayet amacına uygun olur ancak teknik direktör topun oraya kadar gelmesini sağlıyor, futbolcular atamıyor şeklinde yaklaşım xg'ye haksızlığın kendisi olur ve xg ile alaya yolu açar.
  
  futbol aslında 21 aralık 2021 adana demirspor galatasaray maçının ilk golünde yunus akgün'e yapılan mükemmel asisttir.
  asisti yapan futbolcunun anlık o kararı vermesi ve topu şahane bir şekilde oraya atmasıdır.
  rakibinin teknik direktörünün 2022 yılına yaklaştığımız şu günlerde hala ömer bayram'ı sol bek oynatabilmesinin cezasıdır. (ömer bayram'ı çok severim, saygı duyarım ama sol bekte oynatılmasını yanlış bulurum)
  pozisyonun xg'sini bilmiyorum ve ilgilenmiyorum da. sen o şekilde savunmada yakalandın ve adam mükemmel bir asist yaptı. xg yüksek olsa ne, düşük olsa ne? bu arada yunus bizim yunus değil mi? neden biz babel, feghouli falan süründük haftalarca?
  
  konudan uzaklaşmayım. maçın başından itibaren gerek balotelli, gerekse orta sahadan başka oyuncularla yunus'u sürekli kaçırma planı yapılmış, çok belliydi. yani yunus'un 2 golünde de xg çok düşük bile olsa adamlar bizi sürekli oradan dövecek ve zorlayacaktı. xg yüksek olmuş, düşük olmuş artık o noktada bir önemi kalmıyor. plan belli, sistematik olarak rakip oradan saldıracak. sen açık veriyorsun. eninde sonunda bir şey olacak. dolayısıyla xg'ye sadece anlatabildiği işler açısından gerekli kıymeti vermek lazım. gerisi çok başka detaylar.
• 93

  28 aralık 2021 galatasaray denizlispor maçı ile çılgın seviyelere çıkaracağımız istatistik türü. çok heyecanlıyım.
  
  yaparsa ilklerin takımı galatasaray yapar tabi ki.
• 94

  28 aralık 2021 galatasaray denizlispor maçında istatiksel olarak anlamlı olmadığını öğrenmiş olduğumuz, gol beklentisi.
  
  denizlispor 40. dk itibariyle 2 kez geldi 2 gol attı.
  gol >gol beklentisi(xg)
• 95

  (bkz: 28 aralık 2021 galatasaray denizlispor maçı)
  
  ilgili maçta bu istatistik tutuluyor mu acaba merak ediyorum. henüz dakika 68 ama belki de türkiye rekoru kırmışızdır. bu övünelecek bir durum değil. inanılmaz şeyler oluyor maçta. büyük ihtimal xg 8’in üzerindedir
• 96

  liverpool'un 1-0 kaybettiği maçta, rakibi leicester 0,63 gol beklentisi ile oynarken salah'ın gol beklentisi 1,73 olarak ölçülmüş.
  
  futbola dair önemli istatistiklerden biri olsa da, sıklıkla da skor bu istatistiklerin tersinde gelişiyor. tek belirleyici değil çünkü.
  
  https://twitter.com/.../1475950601871704064
  
  (bkz: 28 aralık 2021 leicester city liverpool maçı)
• 97

  ben hala insanların bu veriyi anlamadığını düşünüyorum.
  xg filan yok unutun, 28 aralık 2021 galatasaray denizlispor maçında kaçırdığımız golleri hepimiz izledik.
  hepsinin net olduğu konusunda herkes hemfikirdir herhalde.
  heh işte xg eğer çıkarsa attığımız goller de dahil pozisyonların oranını bize verecek.
  hayır neden hala bunun üstünden insanlara vuruluyor.
  aga hayvan gibi gol kaçırmışsın, adam da bunu sana rakam olarak veriyor. sen çok iyi veya kötü oynamışsın, ligde 10. olmuşsun bu onun derdi değil.
  2021 ocak ayında araba aldım. her depoyu doldurduğumda 100 km’de ortalama 7.5-8 litre arasında yakıt tüketiyor.
  araba ne bilsin 1 sene önce 7 tl olan benzinin 11.5 tl olduğunu.
  en nihayetinde o veri sağlıyor, 1 yıl önce deposuna 300 tl öderken şu an 470 tl ödemem onun sorunu değil.
  navigasyonla kavga eden kadın gibi millet xg ile takışıyor:)
• 98

  genel anlamda xg'niz iyi ancak attığınız gol düşükse bitiriciliğiniz kötü demektir. yani kaba tabirle kazmasınızdır.
  xg düşük attığınız gol yüksekse, bitiriciliğiniz yüksektir ya da ballısınızdır.
  xg düşük gol sayısı da düşükse, bitiricilikte sorun yoktur ancak gol pozisyonu üretmede sorun yaşıyorsunuz demektir.
  xg yüksek gol sayısı da yüksekse o zaman manchester city oluyorsunuz zaten.
• 99

  diğer istatistikler gibi tek başına her şeyi göstermez ama bu takım ne oynadı sorusunun en kısa yoldan yanıtıdır. 3,5 xg üretip hiç gol atamaman, kaliteli pozisyonlar bulduğunu şansızlık ya da beceriksizlikten atamadığını gösterir. yüksek xg topu üçüncü bölgeye çokça taşıdığını, santraforlarına gol pozisyonu yaratabildiğini gösterir. sanılanın aksine orta sahadan çekilen 30 şut 500 xg üretmez, xg büyük bir datanın ürünü, harika bir istatistik veridir.
• 100

  şu başlığa bir daha gelmeyeceğim diyordum ama en iyisi ben açıklama yapayım sonra herkes rahatlasın.
  
  bu meletin izlemediğimiz maçlar için anlamı olabilir ne bileyim gelecek sene konferans ligine gidebilirsek eğer ve rakip olarak finlandiya liginden bir takım çıkarsa karşımıza gideriz istatistiklerini inceleriz o sırada nereden atak yapıyorlarmış, nasıl gol pozisyonuna giriyorlarmış gibi istatistiklerle birlikte xg'nin anlamı olabilir ama şu bizim oynadığımız oyun için bir savunma mekanizması olarak kullanılacaksa komik bile değil.
  
  hele ki 28 aralık 2021 galatasaray denizlispor maçı'nda yine gündeme getirilecekse insaın aklına şu geliyor; yahu tamam gol kaçırdık ama o takımdan o golleri nasıl yedik ? bunun istatisksel bir açıklaması var mı ?
  
  bu melet özellikle sözlüğümüzde fatih terim'i savunmak için "bak ulan bak xg olmuş binbeşyüz nasıl kötü oynuyor olabiliriz" "xg şu kadar 3 yıldır top oynamıyoruz diyenler futboldan anlamıyordur" "bu kadar istatistik var hala oynamıyoruz diyorsunuz" gibi laflar sokulmasından dolayı bu kadar gündeme geldi.
  
  yoksa daha önce de yazdım yeteneğe dayalı işleri sayılara dökemezsiniz bunlar plaza dünyalarında ortaya çıkan "başarıyı ölçme, sayılara dökme" saplantısının bir başka yansıması.
  
  herneyse özetle sevgili arkadaşlar xg neymiş ?
  xg millete laf sokmak için kullanılacak bir argüman değilmiş. öyle kullanılırsa xg döner sap dönermiş.