1
sporcuların su içinde sadece kas güçleri ve palet yardımıyla ilerlemeleridir.
insanoğlunun su altında yaptığı dalışları kolaylaştırmak için ilk kez polonezyalı balıkçılar geniş yapraklardan yararlanarak kendilerine palet benzeri yüzme araçları geliştirmişlerdir. daha sonra, ordular tarafından kullanılmak üzere kauçuktan ilk paletler imal edilmiştir. bu arada insanoğlunun ortaya çıkışından beri var olan yarışma dürtüsü bu alanda da kendini göstererek i. dünya savaşı öncesinde ilk paletli yüzme yarışları gerçekleştirilmiştir. 1950’li yıllarda ulusal federasyonların bünyesine alınan bu spor dalında ilk avrupa şampiyonası 1967’de, ilk dünya şampiyonası da 1976’da düzenlenmiştir. 1986 yılında ise uluslar arası olimpiyat komitesi tarafından resmî programa alınmasına karar verilmiştir.
bu zaman süreçleri içerisinde paletler de çelik plâkalarla perçinlenmiş, 1970’li yılların başında çelik plâkalar kaldırılarak daha hafif ve kullanışlı olan cam elyaflar kullanılmaya başlanmıştır. bu gelişme beraberinde monopaleti (tek palet) getirmiş, böylece o güne kadar uygulanmış olan paletle yüzme imajı tümüyle değişmiştir. bu yeni çıkan modelle yüzücüler, deniz memelilerinin yüzme hareketlerini büyük oranda uygulayabilme olanağına kavuşmuşlardır. yarışma ve şampiyonalar, bireysel erkekler ya da bayanlar, ekipler ve bayrak yarışmaları kategorilerinde düzenlenmektedir.
paletle yüzme yarışmaları 2 gruba ayrılmaktadır:
a. havuzdaki yarışmalar: havuzların uzunluğu en az 50 m’dir. bu daldaki yarışmalar 4 gruba ayrılmaktadır:
1. su üstünde yüzme; 100, 200, 400, 800 ve 1500 metre,
2. su altında yüzme; 100, 400 ve 800 metre,
3. apnea (nefes tutarak); 50 m,
4. bayrak yarışı; 4x100, 4x200 m.
havuzlardaki yarışlarda kauçuk elbiseler giyilmez. bunun dışında yüzme stili serbesttir. hiçbir ek malzemenin kullanılmadığı bu yarışmalarda şnorkelin boyu da en fazla 48 cm’dir.
havuzların uzunlukları 50 m, genişlikleri 21 m, derinliği su altında en az 1.80 m’dir. kulvar sayısı 8 olup her kulvarın genişliği en az 2.50 m’dir. suyun sıcaklığı ise 23°27° arasında değişir.
yarışmacılar yarışın başlamasına doğru, kesik kesik çalınan düdük sesiyle birlikte, depar plâtformlarının üstüne çıkarlar. ikinci bir düdük sesinden sonra depar pozisyonunu alarak çıkış işaretini beklerler. işaretin verilmesiyle birlikte yarış başlar. yarışmacılardan biri havuza depar işaretinden önce atladığında ya da depar pozisyonunda beklerken hareketsiz konumunu bozduğunda, bu duruma "fodepar" adı verilir. üç kez art arda fodepar yapan oyuncu diskalifiye edilir. su altında yüzme kategorisindeki çıkışlar farklılık gösterir. yarışmacılar ellerinde tuttukları hava tüplerini ittikten sonra suya atlarlar. havuz sonunda dönüşlerde normal yüzme tekniği uygulanır. yarışmacı havuzun duvarına yaklaştığı sırada vücudunu ikiye katlayarak, ayağındaki paletlerin duvarla temasını sağlar. temas sırasında duvarla 90°lik bir açı oluştururken kendisini ileriye doğru iter.
b. açık sulardaki yarışmalar: bu türdeki yarışmalar da durgun ve dalgalı olmak üzere iki biçimde yapılır. ancak yüzücülerin güvenliklerinin tamamıyla sağlanması gerekir. durgun sularda yapılan yarışmalarda mesafeler, bayanlarda 6000 m, erkeklerde 8000 m’dir. dalgalı sularda ise değerlendirme süre üzerinden yapılır. bayanların süresi 50, erkeklerin ise 60 dakikadır.
görevliler
1 başhakem,
2 yardımcı başhakem (1’i teknik şef),
1 baş sekreter ve 1 yardımcı sekreter,
1 depar hakemi (starter),
1 şef kronometreci,
1 şef bitiş hakemi,
1 ödül hakemi,
her kulvar için 1 dönüş hakemi,
1 enformasyon hakemi,
2 stil hakemi,
1 doktordan oluşur.
monopalet
monopalet tekniği ilk başlarda sadece kısa mesafe yarışları ve dalış amacıyla kullanılmış, bu teknikle elde edilen performansın çok yüksek olması nedeniyle ilgi kısa sürede büyük ölçüde artmıştır. bu spor dalında yüksek oranda sürat yapma imkânı doğmuş (12 km/sa), elde edilen bu gelişmeler sonunda, yakın zamanda bu spor dalının olimpiyat oyunları’na alınabileceği düşüncesi giderek ağırlık kazanmıştır.
tek paletle yüzme anlamına gelen monopalette, adından da anlaşılabileceği gibi tek palet kullanılır. 72 cm genişliğinde, 68 cm uzunluğunda olan dev paletin üzerinde, her iki ayağın da geçmesi için özel yerler bulunur. bir anlamda her iki ayağa da aynı palet giyilir. bu yüzme stili simetrik hareketlere bağlı bir yöntemdir. yüzücü bacak kaslarının dışında, gövde ve omuriliğini de kullanma olanağına sahiptir. sporcu âdeta dalgalı bir yolda ilerliyormuş gibi hareket eder.
not: alıntı.
insanoğlunun su altında yaptığı dalışları kolaylaştırmak için ilk kez polonezyalı balıkçılar geniş yapraklardan yararlanarak kendilerine palet benzeri yüzme araçları geliştirmişlerdir. daha sonra, ordular tarafından kullanılmak üzere kauçuktan ilk paletler imal edilmiştir. bu arada insanoğlunun ortaya çıkışından beri var olan yarışma dürtüsü bu alanda da kendini göstererek i. dünya savaşı öncesinde ilk paletli yüzme yarışları gerçekleştirilmiştir. 1950’li yıllarda ulusal federasyonların bünyesine alınan bu spor dalında ilk avrupa şampiyonası 1967’de, ilk dünya şampiyonası da 1976’da düzenlenmiştir. 1986 yılında ise uluslar arası olimpiyat komitesi tarafından resmî programa alınmasına karar verilmiştir.
bu zaman süreçleri içerisinde paletler de çelik plâkalarla perçinlenmiş, 1970’li yılların başında çelik plâkalar kaldırılarak daha hafif ve kullanışlı olan cam elyaflar kullanılmaya başlanmıştır. bu gelişme beraberinde monopaleti (tek palet) getirmiş, böylece o güne kadar uygulanmış olan paletle yüzme imajı tümüyle değişmiştir. bu yeni çıkan modelle yüzücüler, deniz memelilerinin yüzme hareketlerini büyük oranda uygulayabilme olanağına kavuşmuşlardır. yarışma ve şampiyonalar, bireysel erkekler ya da bayanlar, ekipler ve bayrak yarışmaları kategorilerinde düzenlenmektedir.
paletle yüzme yarışmaları 2 gruba ayrılmaktadır:
a. havuzdaki yarışmalar: havuzların uzunluğu en az 50 m’dir. bu daldaki yarışmalar 4 gruba ayrılmaktadır:
1. su üstünde yüzme; 100, 200, 400, 800 ve 1500 metre,
2. su altında yüzme; 100, 400 ve 800 metre,
3. apnea (nefes tutarak); 50 m,
4. bayrak yarışı; 4x100, 4x200 m.
havuzlardaki yarışlarda kauçuk elbiseler giyilmez. bunun dışında yüzme stili serbesttir. hiçbir ek malzemenin kullanılmadığı bu yarışmalarda şnorkelin boyu da en fazla 48 cm’dir.
havuzların uzunlukları 50 m, genişlikleri 21 m, derinliği su altında en az 1.80 m’dir. kulvar sayısı 8 olup her kulvarın genişliği en az 2.50 m’dir. suyun sıcaklığı ise 23°27° arasında değişir.
yarışmacılar yarışın başlamasına doğru, kesik kesik çalınan düdük sesiyle birlikte, depar plâtformlarının üstüne çıkarlar. ikinci bir düdük sesinden sonra depar pozisyonunu alarak çıkış işaretini beklerler. işaretin verilmesiyle birlikte yarış başlar. yarışmacılardan biri havuza depar işaretinden önce atladığında ya da depar pozisyonunda beklerken hareketsiz konumunu bozduğunda, bu duruma "fodepar" adı verilir. üç kez art arda fodepar yapan oyuncu diskalifiye edilir. su altında yüzme kategorisindeki çıkışlar farklılık gösterir. yarışmacılar ellerinde tuttukları hava tüplerini ittikten sonra suya atlarlar. havuz sonunda dönüşlerde normal yüzme tekniği uygulanır. yarışmacı havuzun duvarına yaklaştığı sırada vücudunu ikiye katlayarak, ayağındaki paletlerin duvarla temasını sağlar. temas sırasında duvarla 90°lik bir açı oluştururken kendisini ileriye doğru iter.
b. açık sulardaki yarışmalar: bu türdeki yarışmalar da durgun ve dalgalı olmak üzere iki biçimde yapılır. ancak yüzücülerin güvenliklerinin tamamıyla sağlanması gerekir. durgun sularda yapılan yarışmalarda mesafeler, bayanlarda 6000 m, erkeklerde 8000 m’dir. dalgalı sularda ise değerlendirme süre üzerinden yapılır. bayanların süresi 50, erkeklerin ise 60 dakikadır.
görevliler
1 başhakem,
2 yardımcı başhakem (1’i teknik şef),
1 baş sekreter ve 1 yardımcı sekreter,
1 depar hakemi (starter),
1 şef kronometreci,
1 şef bitiş hakemi,
1 ödül hakemi,
her kulvar için 1 dönüş hakemi,
1 enformasyon hakemi,
2 stil hakemi,
1 doktordan oluşur.
monopalet
monopalet tekniği ilk başlarda sadece kısa mesafe yarışları ve dalış amacıyla kullanılmış, bu teknikle elde edilen performansın çok yüksek olması nedeniyle ilgi kısa sürede büyük ölçüde artmıştır. bu spor dalında yüksek oranda sürat yapma imkânı doğmuş (12 km/sa), elde edilen bu gelişmeler sonunda, yakın zamanda bu spor dalının olimpiyat oyunları’na alınabileceği düşüncesi giderek ağırlık kazanmıştır.
tek paletle yüzme anlamına gelen monopalette, adından da anlaşılabileceği gibi tek palet kullanılır. 72 cm genişliğinde, 68 cm uzunluğunda olan dev paletin üzerinde, her iki ayağın da geçmesi için özel yerler bulunur. bir anlamda her iki ayağa da aynı palet giyilir. bu yüzme stili simetrik hareketlere bağlı bir yöntemdir. yüzücü bacak kaslarının dışında, gövde ve omuriliğini de kullanma olanağına sahiptir. sporcu âdeta dalgalı bir yolda ilerliyormuş gibi hareket eder.
not: alıntı.
