7
bowling oyunu "frame" adı verilen on tur üzerinden oynanır. oyuncuların her turda ikişer atış hakkı vardır.
bowlingde kurallar son derece basittir. faul çizgisini aşmamak koşuluyla top yol boyunca yuvarlanmalıdır. faul çizgisine doğru dengeli bir yaklaşma yapmak, kayarken ve topu elden çıkarırken de oldukça yumuşak hareket etmek gerekir.
bowling oyununda amaç, bir atışta mümkün olduğu kadar çok sayıda kuka devirmektir. oyun iki ya da dört oyuncu veya beşer kişilik takımlar arasında oynanır. bir atıcı her turda on kukayı da devirmek için iki atış hakkına sahiptir.
bowlingde devrilen her kuka esas olarak 1 puan kazandırır. ancak atıcı, kukaların hepsini bir turda devirirse, bunu ödüllendirmek amacıyla alması gereken 10 puandan daha fazla puan kazanmasını sağlayan bir puanlama sistemi geliştirilmiştir. oyuncu bir turdaki atışlarından birinde kukaların hepsini devirirse "tam atış" (strike) yapmış olur. tam atışın puan değeri 10’dur. oyuncuya strike yaptığı için ödül olarak ayrıca iki atış yapma hakkı tanınır. bu atışlarda elde ettiği puanlar "ödül puanı" olarak puanlarına eklenir.
oyuncu, bir turdaki ikinci atışında ilk atıştan kalan kukaların hepsini devirirse bu atışa (spare) "tamamlanan atış" denir. spare’in de puan değeri 10’dur. ancak oyuncuya ödül olarak bu kez bir atış hakkı tanınır ve devireceği kuka sayısı kadar ödül puanı alır.
bir turdaki iki atış sonunda bütün kukalar devrilmemişse, buna "açık tur" (open frame) denilir ve oyuncu devirdiği kuka kadar puan kazanır.
bowlingde herhangi bir taktik yoktur. amaç, her atışta tüm kukaları devirmek olduğundan, bowling son derece net bir oyundur. ancak iyi bir bowling tekniğinde denge, falso ve hız birleştirilir. oyuncu, topu strike yapma olasılığı en fazla olan doğrultuda gönderebilmelidir. falso, topun elden bırakılma aşamasında döndürülmesidir. iyi bir bowling oyuncusu baş kukayı düz vuruşla devirmeyi amaçlamaz; genellikle soluna ya da sağına doğru falsolu olarak atar. bowling oyuncuları atış yerlerini, atarken topu kaldıracakları düzeyi ve topun ağırlığını göz öüne alarak en iyi atışı yapmalıdırlar.
bowling topu gibi ağır bir maddeyi elinize aldığınızda alttan atma hareketinde kol kendi kendine bir hız kazanır. buna "pendulum prensibi" adı verilir. bu sarkaç hareketi sayesinde düzgün bir atış yapılabilir.
atış sırasında kalça ve omuzlar faul çizgilerine paralel olmalıdır. dizler hafifçe kırılmalı ve oyuncu kesinlikle eğilmemelidir.
atiş
bowlingde en önemli kurallardan biri zıt taraf prensibidir. kalan pin’ler sağda ise en iyi başlama noktası sol taraftır. örneğin 1, 2 ve 4 hanelerinde kalan pin’leri vurmak için 8. pin hedef alınmalıdır. aynı şekilde 3 ve 6’da kalan pin’ler için 9. pin hedef alınmalıdır. 5 numaralı pin kaldıysa strike yapacakmış gibi atış yapmalıdır. arkada kalan pin’ler için ise orta ok hedef alınarak atış yapılmalıdır. atışı yaparken durulan yerden çok belirlenen oklar önemlidir. bu da deneyimle kazanılan bir yetenektir. bir pin’i kaydırarak çok uzaktaki bir pin’i vurmak deneyim ve yetenek ister.
ikinci atışlarda, önceki atıştan kalan pin’leri yıkmayı becermek sayıları arttırmaya yardım eder. topun falso yapması, atış sırasında baş parmağın önce çıkarılması ile gerçekleşir, daha sonra orta parmaklar çıkarılır. top bir kere elden çıkarıldığında verilen rotaya göre hareket edecektir. tam manasıyla oyuncunun el anatomisine uyan bir topla atış yapmak en iyisidir. topa falso vermek için baş parmak, saate göre düşünüldüğünde 1 ya da 2 doğrultusunda tutulmalıdır. saat 12 yönünde tutulan bir baş parmak topun düz gitmesine neden olur. falso pozisyonunda bilek sıkı olmalı ve top düzgün bir şekilde bırakılmalıdır. falso verilmişse, bırakma anında parmaklarda sıkı tutma nedeniyle bir basınç oluşur.
atışın iyi olması bu iki faktörün bir araya gelmesi ile mümkün olur. top bırakıldığında oyuncunun sabit bir şekil alması gereklidir. sarkaç hareketi esnasında elde edilen güç koldan topa geçirilmeli, top bu hızla bırakılmalıdır. en uygun salıverme anı kayan ayağın durduğu andır. son ayakla top arasındaki en yüksek noktadan birlikte hareket etmelidir. bu şekilde atış başarılı olur. ilk üç adım top sarkaç hareketi yaparken en üste çıktığı ana kadar sürer. top aşağıya ivmelendiğinde dört adım atıp hafif kayarak top bırakılmalıdır. bowling oyuncuları her yaştan ve her yapıdan olabilecekleri için sarkaç hareketleri farklı olabilir, ama topu bırakma anındaki hareketleri aynıdır. topu kayma hareketini yapan ayak bileğinin 3 veya 4 cm yakınından geçirmek, atış ayağını hafif bükmek ile mümkündür.
dizin bükülmesiyle vücut öne doğru 12-20 derecelik bir açı ile eğilir. göğüs ortası bitimi ile dizin birbirine paralel hâle gelmesi sayesinde mükemmel bir denge elde edilmiş olunur. tüm hareketler boyunca baş dik olmalı ve atış yapmayan kol dengeye yardım için yana doğru gerdirilmelidir. iyi bowling oyuncuları topu bırakışlarından ve takip edişlerinden tanınabilir. bu oyuncular topu bıraktıktan sonra takip esnasında atış kolunu omuz yüksekliğine ya da daha yukarı kaldırırlar. topun bırakılmasından sonra belli bir süre o şekilde kalmak hem sarkaç hareketinin tamamlamasına yardımcı olur, hem de denge sağlaması için gereklidir.
eğer top bir noktaya atılacaksa, genelde gözler hedefte olur. ancak bowlingde ana fikir gerekli pin’i vurmaktır ve bunu yapmak için en iyi yol oklardan hiza almaktır. oklar çok daha ilerde olan pin’lerin vurulmasına yardımcı olacak şekilde çizilmiştir. bu nokta ya da oklar faul çizgisinden 15 inch uzaklıkta olup hedef belirleyici görevleri vardır. yedi tane olup ortadaki nokta headpin ile (1 nolu pin ile) aynı hizadadır. diğer oklar da konumlarındaki pin’ler ile aynı hizaya denk gelir. böylece vurulması gereken pin’e göre oklardan hedef alınarak duruş ve atış belirlenir. 1. pin’in sağ ve sol yanlarına cep adı verilir. strike yapmak için sağlaklar 1 ve 3 arasındaki cebe, solaklar ise 1 ve 2 arasındaki cebe isabet ettirmelidir. 5 derece açılı bir topun strike olma şansı çok daha yüksektir. falso vermeden açı elde etmek mümkündür. sağlak bir oyuncu yolun sağından, solak bir oyuncu ise yolun sol tarafından atış yaparak açı elde edebilir.
topu tutuş
top tutulurken önce yüzük ve orta parmak deliklere yerleştirilir. parmakların rahat hissedildiği noktada baş parmak yerleştirilmelidir. top çok sıkılmadan iki elle birlikte tutulmalıdır. topu atarken önce baş parmak, sonra diğer parmaklar toptan ayrılmalı, top tutulurken uygulanan yerleşimin tam tersi şekilde bırakılmalıdır. üç tip top tutuş vardır:
klâsik tutuş (convetional grip)
bu tutuşta parmaklar ikinci boğuma kadar deliklere girer. genellikle pek çok oyuncunun başlangıçta tercih ettikleri tutuş şeklidir. genellikle bowling salonlarındaki topların deliniş şekli bu tutuşa göre ayarlanmıştır. bowlinge yeni başlayanların sağlam bir oyun stili geliştirebilmeleri için topun rahat ve sağlam bir şekilde tutulabildiği en ideal tutuştur.
parmak ucu ile tutuş (fingertip grip)
topun parmakların 1. boğumları ile tutulması genellikle bowling oyununda gelişmiş ve profesyonel olarak oynayan oyuncuların tercih ettiği bir tutuş stilidir. bu tutuşta parmaklar birbirinden iyice ayrılır. parmakların 1. boğumları ile top tutulur ve bu tutuşun sağlıklı olabilmesi için topların oyuncuların ellerine göre özel olarak delinmiş olması lâzımdır. bu tutuş ile topa daha çok dönüş yaptırılabilir ve dolayısıyla istenilen şekilde falsolu atışlar gerçekleştirilebilir. klâsik tutuştan parmak ucuna geçiş, farklı güç uygulaması ve teknik gerektirdiğinden başlangıçta zor ve sancılı gibi görünmesine rağmen çalışarak geliştirilebilen ve çok daha başarılı atışlar yapılabilen bir tutuştur. ama klâsik tutuşta yapılan atışlar ve oyunculuk durumu, parmak ucu ile yapılan atışa geçildiğinde daha hassas ve güçlü tutuş ve atışta daha fazla dikkat gerektirdiğinden başarısız sonuçlar doğurabilir. bu geçiş düzenli bir çalışma ve disiplinle yapılmalıdır.
yarı parmak ucu ile tutuş (semifingertip grip)
bu tutuş önceki iki tip tutuşun arasında birinci ve ikinci boğumların arasında yapılan bir tutuştur. ama topun tam eklemlerle tutulmaması yüzünden tutması ve düzgün atış yapılması zor bir stildir. çok yaygın bir tutuş değildir.
not: alıntı.
bowlingde kurallar son derece basittir. faul çizgisini aşmamak koşuluyla top yol boyunca yuvarlanmalıdır. faul çizgisine doğru dengeli bir yaklaşma yapmak, kayarken ve topu elden çıkarırken de oldukça yumuşak hareket etmek gerekir.
bowling oyununda amaç, bir atışta mümkün olduğu kadar çok sayıda kuka devirmektir. oyun iki ya da dört oyuncu veya beşer kişilik takımlar arasında oynanır. bir atıcı her turda on kukayı da devirmek için iki atış hakkına sahiptir.
bowlingde devrilen her kuka esas olarak 1 puan kazandırır. ancak atıcı, kukaların hepsini bir turda devirirse, bunu ödüllendirmek amacıyla alması gereken 10 puandan daha fazla puan kazanmasını sağlayan bir puanlama sistemi geliştirilmiştir. oyuncu bir turdaki atışlarından birinde kukaların hepsini devirirse "tam atış" (strike) yapmış olur. tam atışın puan değeri 10’dur. oyuncuya strike yaptığı için ödül olarak ayrıca iki atış yapma hakkı tanınır. bu atışlarda elde ettiği puanlar "ödül puanı" olarak puanlarına eklenir.
oyuncu, bir turdaki ikinci atışında ilk atıştan kalan kukaların hepsini devirirse bu atışa (spare) "tamamlanan atış" denir. spare’in de puan değeri 10’dur. ancak oyuncuya ödül olarak bu kez bir atış hakkı tanınır ve devireceği kuka sayısı kadar ödül puanı alır.
bir turdaki iki atış sonunda bütün kukalar devrilmemişse, buna "açık tur" (open frame) denilir ve oyuncu devirdiği kuka kadar puan kazanır.
bowlingde herhangi bir taktik yoktur. amaç, her atışta tüm kukaları devirmek olduğundan, bowling son derece net bir oyundur. ancak iyi bir bowling tekniğinde denge, falso ve hız birleştirilir. oyuncu, topu strike yapma olasılığı en fazla olan doğrultuda gönderebilmelidir. falso, topun elden bırakılma aşamasında döndürülmesidir. iyi bir bowling oyuncusu baş kukayı düz vuruşla devirmeyi amaçlamaz; genellikle soluna ya da sağına doğru falsolu olarak atar. bowling oyuncuları atış yerlerini, atarken topu kaldıracakları düzeyi ve topun ağırlığını göz öüne alarak en iyi atışı yapmalıdırlar.
bowling topu gibi ağır bir maddeyi elinize aldığınızda alttan atma hareketinde kol kendi kendine bir hız kazanır. buna "pendulum prensibi" adı verilir. bu sarkaç hareketi sayesinde düzgün bir atış yapılabilir.
atış sırasında kalça ve omuzlar faul çizgilerine paralel olmalıdır. dizler hafifçe kırılmalı ve oyuncu kesinlikle eğilmemelidir.
atiş
bowlingde en önemli kurallardan biri zıt taraf prensibidir. kalan pin’ler sağda ise en iyi başlama noktası sol taraftır. örneğin 1, 2 ve 4 hanelerinde kalan pin’leri vurmak için 8. pin hedef alınmalıdır. aynı şekilde 3 ve 6’da kalan pin’ler için 9. pin hedef alınmalıdır. 5 numaralı pin kaldıysa strike yapacakmış gibi atış yapmalıdır. arkada kalan pin’ler için ise orta ok hedef alınarak atış yapılmalıdır. atışı yaparken durulan yerden çok belirlenen oklar önemlidir. bu da deneyimle kazanılan bir yetenektir. bir pin’i kaydırarak çok uzaktaki bir pin’i vurmak deneyim ve yetenek ister.
ikinci atışlarda, önceki atıştan kalan pin’leri yıkmayı becermek sayıları arttırmaya yardım eder. topun falso yapması, atış sırasında baş parmağın önce çıkarılması ile gerçekleşir, daha sonra orta parmaklar çıkarılır. top bir kere elden çıkarıldığında verilen rotaya göre hareket edecektir. tam manasıyla oyuncunun el anatomisine uyan bir topla atış yapmak en iyisidir. topa falso vermek için baş parmak, saate göre düşünüldüğünde 1 ya da 2 doğrultusunda tutulmalıdır. saat 12 yönünde tutulan bir baş parmak topun düz gitmesine neden olur. falso pozisyonunda bilek sıkı olmalı ve top düzgün bir şekilde bırakılmalıdır. falso verilmişse, bırakma anında parmaklarda sıkı tutma nedeniyle bir basınç oluşur.
atışın iyi olması bu iki faktörün bir araya gelmesi ile mümkün olur. top bırakıldığında oyuncunun sabit bir şekil alması gereklidir. sarkaç hareketi esnasında elde edilen güç koldan topa geçirilmeli, top bu hızla bırakılmalıdır. en uygun salıverme anı kayan ayağın durduğu andır. son ayakla top arasındaki en yüksek noktadan birlikte hareket etmelidir. bu şekilde atış başarılı olur. ilk üç adım top sarkaç hareketi yaparken en üste çıktığı ana kadar sürer. top aşağıya ivmelendiğinde dört adım atıp hafif kayarak top bırakılmalıdır. bowling oyuncuları her yaştan ve her yapıdan olabilecekleri için sarkaç hareketleri farklı olabilir, ama topu bırakma anındaki hareketleri aynıdır. topu kayma hareketini yapan ayak bileğinin 3 veya 4 cm yakınından geçirmek, atış ayağını hafif bükmek ile mümkündür.
dizin bükülmesiyle vücut öne doğru 12-20 derecelik bir açı ile eğilir. göğüs ortası bitimi ile dizin birbirine paralel hâle gelmesi sayesinde mükemmel bir denge elde edilmiş olunur. tüm hareketler boyunca baş dik olmalı ve atış yapmayan kol dengeye yardım için yana doğru gerdirilmelidir. iyi bowling oyuncuları topu bırakışlarından ve takip edişlerinden tanınabilir. bu oyuncular topu bıraktıktan sonra takip esnasında atış kolunu omuz yüksekliğine ya da daha yukarı kaldırırlar. topun bırakılmasından sonra belli bir süre o şekilde kalmak hem sarkaç hareketinin tamamlamasına yardımcı olur, hem de denge sağlaması için gereklidir.
eğer top bir noktaya atılacaksa, genelde gözler hedefte olur. ancak bowlingde ana fikir gerekli pin’i vurmaktır ve bunu yapmak için en iyi yol oklardan hiza almaktır. oklar çok daha ilerde olan pin’lerin vurulmasına yardımcı olacak şekilde çizilmiştir. bu nokta ya da oklar faul çizgisinden 15 inch uzaklıkta olup hedef belirleyici görevleri vardır. yedi tane olup ortadaki nokta headpin ile (1 nolu pin ile) aynı hizadadır. diğer oklar da konumlarındaki pin’ler ile aynı hizaya denk gelir. böylece vurulması gereken pin’e göre oklardan hedef alınarak duruş ve atış belirlenir. 1. pin’in sağ ve sol yanlarına cep adı verilir. strike yapmak için sağlaklar 1 ve 3 arasındaki cebe, solaklar ise 1 ve 2 arasındaki cebe isabet ettirmelidir. 5 derece açılı bir topun strike olma şansı çok daha yüksektir. falso vermeden açı elde etmek mümkündür. sağlak bir oyuncu yolun sağından, solak bir oyuncu ise yolun sol tarafından atış yaparak açı elde edebilir.
topu tutuş
top tutulurken önce yüzük ve orta parmak deliklere yerleştirilir. parmakların rahat hissedildiği noktada baş parmak yerleştirilmelidir. top çok sıkılmadan iki elle birlikte tutulmalıdır. topu atarken önce baş parmak, sonra diğer parmaklar toptan ayrılmalı, top tutulurken uygulanan yerleşimin tam tersi şekilde bırakılmalıdır. üç tip top tutuş vardır:
klâsik tutuş (convetional grip)
bu tutuşta parmaklar ikinci boğuma kadar deliklere girer. genellikle pek çok oyuncunun başlangıçta tercih ettikleri tutuş şeklidir. genellikle bowling salonlarındaki topların deliniş şekli bu tutuşa göre ayarlanmıştır. bowlinge yeni başlayanların sağlam bir oyun stili geliştirebilmeleri için topun rahat ve sağlam bir şekilde tutulabildiği en ideal tutuştur.
parmak ucu ile tutuş (fingertip grip)
topun parmakların 1. boğumları ile tutulması genellikle bowling oyununda gelişmiş ve profesyonel olarak oynayan oyuncuların tercih ettiği bir tutuş stilidir. bu tutuşta parmaklar birbirinden iyice ayrılır. parmakların 1. boğumları ile top tutulur ve bu tutuşun sağlıklı olabilmesi için topların oyuncuların ellerine göre özel olarak delinmiş olması lâzımdır. bu tutuş ile topa daha çok dönüş yaptırılabilir ve dolayısıyla istenilen şekilde falsolu atışlar gerçekleştirilebilir. klâsik tutuştan parmak ucuna geçiş, farklı güç uygulaması ve teknik gerektirdiğinden başlangıçta zor ve sancılı gibi görünmesine rağmen çalışarak geliştirilebilen ve çok daha başarılı atışlar yapılabilen bir tutuştur. ama klâsik tutuşta yapılan atışlar ve oyunculuk durumu, parmak ucu ile yapılan atışa geçildiğinde daha hassas ve güçlü tutuş ve atışta daha fazla dikkat gerektirdiğinden başarısız sonuçlar doğurabilir. bu geçiş düzenli bir çalışma ve disiplinle yapılmalıdır.
yarı parmak ucu ile tutuş (semifingertip grip)
bu tutuş önceki iki tip tutuşun arasında birinci ve ikinci boğumların arasında yapılan bir tutuştur. ama topun tam eklemlerle tutulmaması yüzünden tutması ve düzgün atış yapılması zor bir stildir. çok yaygın bir tutuş değildir.
not: alıntı.
