10
galatasaray sözlüğün uzun vadeli bir gönüllü hareketi olduğunu, hedeflerinin büyük olduğunu düşünürsek kurulacak bağış sistemi her ayrıntının düşünüldüğü ve her ihtimalin göz önünde bulundurulduğu bir sistem olmalıdır.
- öncelikle bağış sistemi, suistimale ve sömürmeye tamamen kapalı olmalı.*
- bağış yapanlar, verdikleri her kuruşun galatasaray sözlük için harcandığından emin olmalı. kafalarda en ufak soru işareti, en ufak şüphe olmamalı.
- sistem tamamen güven ve şeffaflık üzerine kurulmalı.
- * ayrımcılık ve huzursuzluk yaratabileceği için şeffaflık adına olsa dahi kimin ne kadar bağış yaptığı direkt olarak sözlükte yayınlanmamalı. (şu yazar şu kadar bağış yaptı gibi)
- şeffaflık konusunda şu iki seçenek geldi aklıma:
1. bağış yapan herkese özel bir numara verilir ve sözlükte bir sayfada, liste halinde, şu kodlu yazar şu kadar bağış yapmıştır diye yazılır. bunu hayır kurumlarının bağış karşılığı makbuz vermesine benzetebiliriz. bağış yapıp da listede numarasını görmeyen yazar "hop n'oluyoruz benim bağışımı da yazın" der. böylece yapılan her bağış şeffaf bir şekilde görünür. toplanan bağış miktarı ve yapılan harcamalar da alt kısımda yer alırsa tamamen şeffaf bir sistem olabilir.
bu uygulamanın açığı şu: iki farklı kişiye aynı numaranın verilmesi. bu da çok düşük bir ihtimal. çünkü iki kişinin çok yakın zamanda aynı miktarda bağış yapması gerekir ki bu da, "listenin her teslim alınan bağış sonrası güncellenmesi gibi" ufak kurallarla ortadan kaldırılabilir. bir de bu uygulamanın şöyle bir handikapı var: bağış yapmayan biri çıkıp sözlük yönetimine ithamda bulunarak "bağış yapmıştım yazmadılar" suçlamasında bulunabilir. böyle bir çifkeflikte çözüm gayet basit hesaba para yatırdığı dekontu belge olarak kullanmak zorunda kalır. bağış yapmadıysa böyle bir dekont elinde olmayacaktır. bağış yapıp da zamanlama sorunundan dolayı bağışı listeye yazılmayan da "hop n'oluyoruz benim bağışımı da yazın" ifadesini özelden adminlere yazacak ve karşılıklı mütabakat sonucu* sorun çözülecek.
2. alternatif: yazarların kendi seçtikleri rumuzlarla sözlükte yer aldıklarını ve gerçek kimliklerini belirtmediklerini düşünürsek, sözlüğün hesap numarasına bağış yapanlar isim soyisim, hatta dekont numarası ile sözlükte yayınlanabilir. bu uygulamanın açığı da yazarların gerçek kimliğini tespit etme ihtimali ortaya çıkar ki bu hoş bir durum değildir. bir de sanırım gerçek ismiyle sözlükte yazar olanlar var ve bazı bağışları hangi yazarın yaptığı bilinir hale gelebilir.
şu durumda en mantıklısı birinci seçenek gibi duruyor. tabi yazarlardan daha mantıklı, farklı fikirler de gelebilir. üzerinde düşünüp uygulanabilir bir sistem olduğunda hemfikir olursak ve sözlük yönetimi tarafından da kabul görürse bir an önce uygulamaya geçebiliriz.
bir örnekle biraz daha açmak istiyorum. admin bankadan bir hesap açacak. sözlükte de bir başlık açıp buraya yazacak hesap numarasını.* bağış yapanlara da 0001'den başlayarak manuel bir şekilde numara verecek. mesela 10 kişi bağış yapmış daha önce. ben hesap no'suna 20 tl yatırıyorum. admin ödemeyi alınca listenin altına "11 numara - 20 tl" yazacak. benim admine özel mesaj yollamama bile gerek yok. listede adımı görünce olay tamamlanmış oluyor. yine de admin her dakika hesaba bakamaz, ödeme geldiğini farketmesi gerekir derseniz, özelden admine "şu kadar tl ödeme yaptım" demek daha garanti olur. admin de ödemeyi kontrol edip "teşekkür ederiz. 11 numara 20 tl yazdım" diye karşılık verir. bir süre sonra liste 30 kişi olmuş ve 500 tl toplanmış diyelim. sözlük yönetimi yaptığı harcamaları açıklamasıyla listenin altına yazacak ve toplanan bağış tutarından düşecek. fazla biriken paralar sözlükte yazarlar tarafından ortaya atılan güzel kampanya fikirlerinde değerlendirilecek. (örn: yoksullara forma kampanyası gibi)
yine de sözlük yönetiminin;
"ben böyle bir sorumluluğun altına girmem",
"biri çıkar ibneliğine 'benim numaram listede yok' diye ortalığı velveleye verir"
"bağış toplamaya gerek yok, biz babadan zenginiz, hataları çözeceğiz"
gibi gerekçeler sunma hakları sonuna kadar vardır ve böyle bir bağış sistemine geçmek tamamen onların inisiyatifindedir.
edit: bağış listesinde bağış yapanlara numara verilmesi konusunda oxidiobjectiu arkadaşımızdan şöyle bir fikir geldi:
"yatıranların hesap numarası görülüyor şu şekilde de olabilir 421* ****485 gibi hesap numarası da yazılabilir sonuçta yatırandan başka kimse bilmeyecek"
- öncelikle bağış sistemi, suistimale ve sömürmeye tamamen kapalı olmalı.*
- bağış yapanlar, verdikleri her kuruşun galatasaray sözlük için harcandığından emin olmalı. kafalarda en ufak soru işareti, en ufak şüphe olmamalı.
- sistem tamamen güven ve şeffaflık üzerine kurulmalı.
- * ayrımcılık ve huzursuzluk yaratabileceği için şeffaflık adına olsa dahi kimin ne kadar bağış yaptığı direkt olarak sözlükte yayınlanmamalı. (şu yazar şu kadar bağış yaptı gibi)
- şeffaflık konusunda şu iki seçenek geldi aklıma:
1. bağış yapan herkese özel bir numara verilir ve sözlükte bir sayfada, liste halinde, şu kodlu yazar şu kadar bağış yapmıştır diye yazılır. bunu hayır kurumlarının bağış karşılığı makbuz vermesine benzetebiliriz. bağış yapıp da listede numarasını görmeyen yazar "hop n'oluyoruz benim bağışımı da yazın" der. böylece yapılan her bağış şeffaf bir şekilde görünür. toplanan bağış miktarı ve yapılan harcamalar da alt kısımda yer alırsa tamamen şeffaf bir sistem olabilir.
bu uygulamanın açığı şu: iki farklı kişiye aynı numaranın verilmesi. bu da çok düşük bir ihtimal. çünkü iki kişinin çok yakın zamanda aynı miktarda bağış yapması gerekir ki bu da, "listenin her teslim alınan bağış sonrası güncellenmesi gibi" ufak kurallarla ortadan kaldırılabilir. bir de bu uygulamanın şöyle bir handikapı var: bağış yapmayan biri çıkıp sözlük yönetimine ithamda bulunarak "bağış yapmıştım yazmadılar" suçlamasında bulunabilir. böyle bir çifkeflikte çözüm gayet basit hesaba para yatırdığı dekontu belge olarak kullanmak zorunda kalır. bağış yapmadıysa böyle bir dekont elinde olmayacaktır. bağış yapıp da zamanlama sorunundan dolayı bağışı listeye yazılmayan da "hop n'oluyoruz benim bağışımı da yazın" ifadesini özelden adminlere yazacak ve karşılıklı mütabakat sonucu* sorun çözülecek.
2. alternatif: yazarların kendi seçtikleri rumuzlarla sözlükte yer aldıklarını ve gerçek kimliklerini belirtmediklerini düşünürsek, sözlüğün hesap numarasına bağış yapanlar isim soyisim, hatta dekont numarası ile sözlükte yayınlanabilir. bu uygulamanın açığı da yazarların gerçek kimliğini tespit etme ihtimali ortaya çıkar ki bu hoş bir durum değildir. bir de sanırım gerçek ismiyle sözlükte yazar olanlar var ve bazı bağışları hangi yazarın yaptığı bilinir hale gelebilir.
şu durumda en mantıklısı birinci seçenek gibi duruyor. tabi yazarlardan daha mantıklı, farklı fikirler de gelebilir. üzerinde düşünüp uygulanabilir bir sistem olduğunda hemfikir olursak ve sözlük yönetimi tarafından da kabul görürse bir an önce uygulamaya geçebiliriz.
bir örnekle biraz daha açmak istiyorum. admin bankadan bir hesap açacak. sözlükte de bir başlık açıp buraya yazacak hesap numarasını.* bağış yapanlara da 0001'den başlayarak manuel bir şekilde numara verecek. mesela 10 kişi bağış yapmış daha önce. ben hesap no'suna 20 tl yatırıyorum. admin ödemeyi alınca listenin altına "11 numara - 20 tl" yazacak. benim admine özel mesaj yollamama bile gerek yok. listede adımı görünce olay tamamlanmış oluyor. yine de admin her dakika hesaba bakamaz, ödeme geldiğini farketmesi gerekir derseniz, özelden admine "şu kadar tl ödeme yaptım" demek daha garanti olur. admin de ödemeyi kontrol edip "teşekkür ederiz. 11 numara 20 tl yazdım" diye karşılık verir. bir süre sonra liste 30 kişi olmuş ve 500 tl toplanmış diyelim. sözlük yönetimi yaptığı harcamaları açıklamasıyla listenin altına yazacak ve toplanan bağış tutarından düşecek. fazla biriken paralar sözlükte yazarlar tarafından ortaya atılan güzel kampanya fikirlerinde değerlendirilecek. (örn: yoksullara forma kampanyası gibi)
yine de sözlük yönetiminin;
"ben böyle bir sorumluluğun altına girmem",
"biri çıkar ibneliğine 'benim numaram listede yok' diye ortalığı velveleye verir"
"bağış toplamaya gerek yok, biz babadan zenginiz, hataları çözeceğiz"
gibi gerekçeler sunma hakları sonuna kadar vardır ve böyle bir bağış sistemine geçmek tamamen onların inisiyatifindedir.
edit: bağış listesinde bağış yapanlara numara verilmesi konusunda oxidiobjectiu arkadaşımızdan şöyle bir fikir geldi:
"yatıranların hesap numarası görülüyor şu şekilde de olabilir 421* ****485 gibi hesap numarası da yazılabilir sonuçta yatırandan başka kimse bilmeyecek"
