14
hepimizin bildiği üzere çin son yıllarda futbolda atağa kalktı.
en başta anelka ve drogba’yı yüksek maaşlarla kendilerine çeken çin, ardından yine astronomik fiyatlar ödeyerek jackson martinez, carlos tevez, ramires, hulk, oscar, alex teixeria, axel witsel vs. gibi oyuncuları transfer ettiler.
bu yazımda son dönemde çin kulüplerinin astronomik fiyatlar ödeyerek futbolcu transfer etmesinin altında yatan amacı, çin futbol federasyonu’nun stratejisini, bu stratejilerinin ne kadar doğru veya yanlış olduğunu, astronomik fiyatların kaynağını ve çin futbolunun geleceği hakkında bilgiler vereceğim.
endüstriyel futbola geçişle birlikte dünyanın en büyük ekonomisine sahip ülkelerden biri olan çin, futbol pazarında da amerika, almanya, ingiltere gibi ülkelerin gerisinde kalmak istememesi, şikenin neredeyse kurumsallıştığı çin futbolundaki olumsuz havayı yok etmek ve çin futbolunu geliştirmek için bazı reformlara gittiler. bu yeni yapılanmada devletin de teşviki büyük rol oynadı.
çin komünist partisi sermaye gruplarına futbol takımlarını finanse etmek gibi bi görev verdi ve devlet politikası ile birlikte takımlara ciddi miktarda nakit akışı sağlandı. bu ne kadar zorlayıcı olsa da bu bağlamda özellike guangzhou evengrade, shanghai senhua , jiangsu gibi kulüplerin spordaki etkinliği ve gücü arttırmak adına ciddi miktar da para harcadıklarını gözlemleyebiliriz.
bir haberde, reform planları açıklandığının ertesi gününde 100‘den fazla kişinin federasyona kendilerini bir futbol kulübü olarak göstermeye çalıştığını açıkladı. futbolla alakası olmayan bu kişilerin tek amacı pastadan pay sahibi olmak istemeleriydi. buradan bazı sonuçlara varabiliriz. çin süper ligi’nde bulunan bütün takımların sahipleri bir şirket. bu şirketlerin neredeyse hepsinin futbolla hiçbir alakası olmamasına rağmen bir kulüp satın alması pastadan pay almak olarak düşünülebilir.
son 7 yıl üst üste şampiyon olan guangzhou evengrade takımına bakınca ülkenin en büyük emlak firmalarından biri olan evengrade tarafından satın alındığını görebiliriz. yine devletin de yönlendirmesiyle aynı firma manchester city’nin %13 hissesine ortak oldu. alibaba’nın da guangzhou evengrade takımında ciddi hisselere sahip olduğunu söylemeden geçmeyelim..
aslında devletin reform planları ilk duyurulduğunda ortaya çıkan yukarda bahsetmiş olduğum sermaye gruplarının astronomik fiyatlardaki transferlerin altında yatan amacı; futbolu çin’de daha fazla tanıtmaktı. bunda kısmen başarılı olduklarını da söyleyebiliriz çünkü yapılan anketlerde taraftar sayılarının son senelerde büyük ölçüde arttığı, statların eskiye nazaran doluluk oranının arttığı tespit edilmiş ve bu, yayın gelirlerine de yansımıştır. yerel kanallar 2015’te çin’deki maçların yayın hakları için sadece 9 milyon dolar öderken, ondan sonraki 5 sezon için 1.25 milyar dolarlık anlaşma imzalandı ve kulüplerin sezonluk yayın gelirleri 250 milyon dolara yükseldi.
astronomik ücretler ödeyerek futbolu çin’de daha fazla tanıtmayı başaran çin, geçtiğimiz yıl yeni kurallar getirdi. çin futbol federasyonu’nun bu kurallarla hedeflediği 2 şey vardı.
yabancı sınırını 3’e düşürüp vergi sınırlaması getirerek transfer ücretlerinde ödenen para miktarını kısıtlamak
23 yaş altı minimum 1 genç oyuncu ile maça başlama zorunluluğu getirip genç çinli futbolcuların daha fazla oynayıp gelişmeleri için teşvik etmek
bu kuralların her ikisi de takdire şayan fakat getirilen kurallarda çin süper ligi’ndeki takımların maça minimum bir tane 23 yaş altı oyuncu ile başlaması ve minimum bir tane 23 yaş altı birinin yedekte olma kuralında bazı açıklar vardı. getirilen bu kurallara 23 yaş altı oyuncuların oyunda ne kadar kalması hakkında hiçbir şey belirtilmemişti. bu genç oyuncuların enellikle birkaç dakika oynayıp saçma bi sakatlık bahanesiyle ilk dakikalarda oyundan alındığı gözlemlendi.
diğer kuralda ise artık astronomik ücrette transfer yapılmasını engellemek için çin futbol federasyonun getirdiği çözüm 7.1 milyon dolardan fazla transfer edilen oyunculara %100 vergi getirmek oldu. fakat bu kuralda da yine bir açık vardı. tianjin quanjian bu kuraldan kurtulmayı başardı.
tianjin quanjian 6 milyon euro ödeyerek köln’den modeste’yi satın alma opsiyonlu olarak 1 sene kiraladı ve 1 senenin sonunda 20 milyon euro olan opsiyonu kullanarak takımına katmayı başardı.
yukarda anlatılanlardan anlaşılacağı üzere devletin amaçları ne kadar mantıklı ve güzel olsa da spor kulüplerinin sahipleri çin futbolunu geliştirmek adına bir çaba sarfetmediklerini, aksine bu kuralları suiistimal ederek zarar verdiklerini söyleyebiliriz.
bu yüzden çin futbolunun dünya futbolu üzerindeki etkisinin azalarak biteceğini düşünüyorum.
en başta anelka ve drogba’yı yüksek maaşlarla kendilerine çeken çin, ardından yine astronomik fiyatlar ödeyerek jackson martinez, carlos tevez, ramires, hulk, oscar, alex teixeria, axel witsel vs. gibi oyuncuları transfer ettiler.
bu yazımda son dönemde çin kulüplerinin astronomik fiyatlar ödeyerek futbolcu transfer etmesinin altında yatan amacı, çin futbol federasyonu’nun stratejisini, bu stratejilerinin ne kadar doğru veya yanlış olduğunu, astronomik fiyatların kaynağını ve çin futbolunun geleceği hakkında bilgiler vereceğim.
endüstriyel futbola geçişle birlikte dünyanın en büyük ekonomisine sahip ülkelerden biri olan çin, futbol pazarında da amerika, almanya, ingiltere gibi ülkelerin gerisinde kalmak istememesi, şikenin neredeyse kurumsallıştığı çin futbolundaki olumsuz havayı yok etmek ve çin futbolunu geliştirmek için bazı reformlara gittiler. bu yeni yapılanmada devletin de teşviki büyük rol oynadı.
çin komünist partisi sermaye gruplarına futbol takımlarını finanse etmek gibi bi görev verdi ve devlet politikası ile birlikte takımlara ciddi miktarda nakit akışı sağlandı. bu ne kadar zorlayıcı olsa da bu bağlamda özellike guangzhou evengrade, shanghai senhua , jiangsu gibi kulüplerin spordaki etkinliği ve gücü arttırmak adına ciddi miktar da para harcadıklarını gözlemleyebiliriz.
bir haberde, reform planları açıklandığının ertesi gününde 100‘den fazla kişinin federasyona kendilerini bir futbol kulübü olarak göstermeye çalıştığını açıkladı. futbolla alakası olmayan bu kişilerin tek amacı pastadan pay sahibi olmak istemeleriydi. buradan bazı sonuçlara varabiliriz. çin süper ligi’nde bulunan bütün takımların sahipleri bir şirket. bu şirketlerin neredeyse hepsinin futbolla hiçbir alakası olmamasına rağmen bir kulüp satın alması pastadan pay almak olarak düşünülebilir.
son 7 yıl üst üste şampiyon olan guangzhou evengrade takımına bakınca ülkenin en büyük emlak firmalarından biri olan evengrade tarafından satın alındığını görebiliriz. yine devletin de yönlendirmesiyle aynı firma manchester city’nin %13 hissesine ortak oldu. alibaba’nın da guangzhou evengrade takımında ciddi hisselere sahip olduğunu söylemeden geçmeyelim..
aslında devletin reform planları ilk duyurulduğunda ortaya çıkan yukarda bahsetmiş olduğum sermaye gruplarının astronomik fiyatlardaki transferlerin altında yatan amacı; futbolu çin’de daha fazla tanıtmaktı. bunda kısmen başarılı olduklarını da söyleyebiliriz çünkü yapılan anketlerde taraftar sayılarının son senelerde büyük ölçüde arttığı, statların eskiye nazaran doluluk oranının arttığı tespit edilmiş ve bu, yayın gelirlerine de yansımıştır. yerel kanallar 2015’te çin’deki maçların yayın hakları için sadece 9 milyon dolar öderken, ondan sonraki 5 sezon için 1.25 milyar dolarlık anlaşma imzalandı ve kulüplerin sezonluk yayın gelirleri 250 milyon dolara yükseldi.
astronomik ücretler ödeyerek futbolu çin’de daha fazla tanıtmayı başaran çin, geçtiğimiz yıl yeni kurallar getirdi. çin futbol federasyonu’nun bu kurallarla hedeflediği 2 şey vardı.
yabancı sınırını 3’e düşürüp vergi sınırlaması getirerek transfer ücretlerinde ödenen para miktarını kısıtlamak
23 yaş altı minimum 1 genç oyuncu ile maça başlama zorunluluğu getirip genç çinli futbolcuların daha fazla oynayıp gelişmeleri için teşvik etmek
bu kuralların her ikisi de takdire şayan fakat getirilen kurallarda çin süper ligi’ndeki takımların maça minimum bir tane 23 yaş altı oyuncu ile başlaması ve minimum bir tane 23 yaş altı birinin yedekte olma kuralında bazı açıklar vardı. getirilen bu kurallara 23 yaş altı oyuncuların oyunda ne kadar kalması hakkında hiçbir şey belirtilmemişti. bu genç oyuncuların enellikle birkaç dakika oynayıp saçma bi sakatlık bahanesiyle ilk dakikalarda oyundan alındığı gözlemlendi.
diğer kuralda ise artık astronomik ücrette transfer yapılmasını engellemek için çin futbol federasyonun getirdiği çözüm 7.1 milyon dolardan fazla transfer edilen oyunculara %100 vergi getirmek oldu. fakat bu kuralda da yine bir açık vardı. tianjin quanjian bu kuraldan kurtulmayı başardı.
tianjin quanjian 6 milyon euro ödeyerek köln’den modeste’yi satın alma opsiyonlu olarak 1 sene kiraladı ve 1 senenin sonunda 20 milyon euro olan opsiyonu kullanarak takımına katmayı başardı.
yukarda anlatılanlardan anlaşılacağı üzere devletin amaçları ne kadar mantıklı ve güzel olsa da spor kulüplerinin sahipleri çin futbolunu geliştirmek adına bir çaba sarfetmediklerini, aksine bu kuralları suiistimal ederek zarar verdiklerini söyleyebiliriz.
bu yüzden çin futbolunun dünya futbolu üzerindeki etkisinin azalarak biteceğini düşünüyorum.
