henüz ufacık bir çocukken, şu alet içerisindeki
https://gss.gs/lnp.jpg şu oyunla
https://gss.gs/KyQ.jpg o zamanlar odtü
softball takımında oynamakta olan kuzenimin kurallarını öğrettiği spor dalı.
paylaşayım...
bir profesyonel baseball maçı süre kısıtlaması olmaksızın 9 inning'ten oluşur.
herbir inning'in ilk kısmında deplasman takımı (top of an inning), ikinci kısmındaysa ev sahibi takım hücum eder (bottom of an inning).
hücum takımının ilk oyuncusu eğer sağ elini kullanan bir vurucu ise (vurucuya batter veya hitter denir.)
https://gss.gs/fLO.png grafikte görünen right handed batter's box'ta yerini alır (solak olan da left handed batter's box'tan vuruşunu yapar).
hücum oyuncusunun amacı (saat yönünün tersine doğru) tüm base'leri koşarak home plate'e ulaşıp sayı yapmaktır.
hücum oyuncusu batter's box'a geldiğinde savunma takımı da sahada şu şekilde konumlanır --->
https://gss.gs/NJ3.png vurucunun hemen arkasında savunma takımında catcher (tutucu, yakalayıcı) bulunmaktadır. onun da hemen arkasında hakem bulunmaktadır. şöyle --->
https://gss.gs/LW2.jpg hücum oyuncusu nasıl sayı yapar?
diyelim ki pitcher (savunma takımının atıcısı) atışını yaptı, batter topa vurmayı başarıp first base'e doğru koşmaya başladı ve top
https://gss.gs/ieC.png right fielder ve second baseman arasına yani 4 ile 9 numara arasına düştü. eğer right fielder topu yere değdikten sonra yakalayıp first baseman'a vurucu henüz first base'e ulaşmadan yetiştirirse ve first baseman'in ayağı base üzerindeyse hücum oyuncusu out olur.
diğer out olma varyasyonları:
a) savunma takımındaki herhangi bir oyuncu, vurucudan gelen topu, top yere hiç temas etmeden havada yakalarsa vurucu oyun dışı kalır.
b) atıcının topuna vurucu sopasını sallarsa ve topa temas ettiremezse bu 1 strike demektir. atıcı 3 strike yaparsa vurucu strike-out olur.
diğer bir strike sebebi de şudur; atıcı topu fırlatır, vurucu topa vurur fakat top grafikteki
https://gss.gs/0fJ.png foul çizgileri dışına düşerse veya foul çizgileri kısmından top tribüne giderse bu da 1 strike demektir.
not: bu şekilde yapılan 3. strike, out sebebi değildir. yani diyelim ki vurucu 2 strike ile oynamakta ve tekrar topa vuracak, topu foul çizgileri dışına gönderirse 1 atış hakkı daha kazanır. foul çizgisi dışına her vurduğu top sonrasında 1 atış hakkı kazanır. ebede kadar foul çizgisi dışına top gönderebilir yani.
not2: savunma takımı foul çizgisi dışına doğru gelen topu yere değmeden yakalarsa (top tribüne düşecek olsa dahi) yine vurucu oyun dışında kalır.
out kısmı şimdilik böyle, tekrar sayı yapma mevzusuna dönersek; yukarıdaki "hücum oyuncusu nasıl sayı yapar"'ın altındaki oyun aynen gerçekleşmiş olsun ve hücum oyuncusu, savunma takımı topu first baseman'e yetiştiremeden first base'e ulaşmış olsun.
ilk base'i kapan hücum takımından bu kez diğer bir oyuncu vurucu kutusuna gelir. diyelim ki bu hücumcu da topu güzel bir vuruşla
https://gss.gs/pVb.png 7 numarada görünen left fielder'ın arkasına gönderdi. vurucu topa vurduğu gibi (aslında atıcı daha atışa hazırlanırken first base'deki hücum oyuncusu yavaş yavaş 2. base'e doğru koşmak için base'ini terk etmeye başlar. eğer base'den fazla uzaklaşır, bunu fark eden pitcher da topu ayağı first base'in üzerinde olan first baseman'e hücum oyuncusu base'e değmeden ulaştırmayı başarırsa çakallık yapmaya çalışan hücum oyuncusu yine out olur.) first base'deki hücum oyuncusu 2. base'e, topa vuran hücumcu da 1. base'e doğru koşmaya başlar. savunma takımı topu base başlarındaki takım arkadaşlarına yetiştirmekte güçlük çekerse hücum oyuncuları koşularına devam ederler. diyelim ki 2. ve 3. base'e ulaştıklarında savunma takımı topu third baseman'e ulaştırdı ve hücum oyuncuları koşularını bırakarak (out olmamak için) ulaştıkları base'lerde kalmaya karar verdi.
3. hücum oyuncusu geldi ve yine başarılı bir vuruş yaptı. 3. base'deki hücum oyuncusu home plate'e ulaştı ve takımına 1 sayı kazandırdı. 2. base'deki 3. base'e vurucu da 1. base'e koşmayı başardı.
hücum takımının iyi gidişi devam etsin... bir sonraki vurucu geldi. pitcher topu fırlattı. hitter nefis bir vuruşla topu foul çizgileri içerisinden tribünlere gönderdi... bu durumda o esnada base'ler üzerindeki tüm hücumcular home plate'e ulaşma hakkı kazanır. yani bizim çizdiğimiz bu oyunda base üzerlerinde 2 hücumcu vardı, topa vuran hücumcu takımına 3 sayı daha kazandırmış oldu. tribüne yollanan bu başarılı vuruş da
home run diye adlandırılır.
hücum takımının sayı yapış şekli bu şekilde. kalan kısmını da televizyonlarda görünen scoreboard üzerinden anlatayım.
https://gss.gs/Ge6.jpg televizyonun sol altındaki bu tabelanın üzerinde yazan "de la rosa 67" de la rosa isimli pitcher'ın, maçın o anına kadar toplam 67 atış yaptığını gösteriyor. ev sahibi takım "mia", deplasman takımı "col" karşısında 1-0 önde. maçta 4. inning oynanmakta. 4'ün altındaki ok hücum sırasının ev sahibi takımda olduğunu gösteriyor. yukarda da yazmıştım bottom of an inning. 4'ün sağındaki 3 kare base'leri temsil ediyor. grafiğe göre sarı yanmakta olan karelerden anlayacağımız üzere ev sahibi takım, inning'in o anında ilk ve 2. base'i kapmış durumda. altta yazan "0-1"'de 0:ball (az sonra açıklayacağım) 1: strike anlamı taşıyor. yanındaki 2 nokta da ev sahibi takımdan, inning'in o anına kadar 2 oyuncunun out olduğunu ifade etmekte.
ball: pitcher'ın fırlattığı topun strike zone
https://gss.gs/DN9.jpg içerisinde olup olmadığını catcher'ın arkasındaki hakem tayin eder. eğer pitcher topu strike zone dışına atar ve batter da topun kötü geldiğini fark edip sopasını sallamazsa ball olur. 4 kez ball olursa vurucu 1 base ilerlemeye hak kazanır ve yerine yeni vurucu gelir. bu durumda hücum takımının tüm base'leri kapmış olduğunu varsayarsak 3. base'deki hücum oyuncusu otomatik olarak sayı yapmış olur.
kurallar genel olarak böyle. son olarak da izlemesi en keyifli oyunlardan biri olan
double play'i anlatayım.
hücum takımı 1. ve 2. base'leri kapmış. pitcher topu fırlatıyor ve top
https://gss.gs/RqA.png short stopper'ın yakınına düşüyor. short stopper hemen topu third baseman'a fırlatıyor ve 3. base'e koşmakta olan hücumcu out oluyor. third baseman zaman kaybetmeden topu second baseman'a fırlatıyor ve 2. base'e koşmakta olan hücumcu da out oluyor. bu oyuna double play diyorlar.
bunun triple play'i olmaz mı? mis gibi olur. vurucunun topunu short stopper havada yakalarsa vurucu da yukarıdaki oyundaki out'lara dahil olur ve savunma takımı triple play yapmış olur.
dipnot: eğer takımlar 9 inning boyunca beraberliği bozamazlarsa beraberlik bozulana kadar maça 1 inning eklenmeye devam eder.
edit: burada aç
edit: (saat yönünün tersine doğru)