1
oyun alanı: dikdörtgen biçimindedir. uluslar arası ölçülere göre kısa kenarı en az 26, en çok 30 m, uzun kenarı ise en az 56, en çok 60 m olmalıdır. yüzey, genellikle mekanik araçlar yardımıyla elde edilen 35 cm kalınlıkta buzla kaplıdır. hava şartlarından korunmak amacıyla özellikle birincilik gösterileri kapalı alanlarda yapılmalıdır. salonda anında müzik yayını yapabilen bir ses düzeni, pikap ve projektör dışında saat ve puan derecelerini gösteren donanım bulunmalıdır.
kullanılan malzemeler
artistik buz pateni, kromajlı has çelikten parlak bıçaklı patenlerle yapılır. patenlerin ucunda buza takılması amacıyla tırtıklar bulunur. bu tırtıklar, durma, dönme ve zıplama hareketlerinde kullanılır. paten bıçağı 34 mm genişliğinde ve içbükey şekilde oluklu olarak üretilir. bıçak yüzeyinin oluklu olması sayesinde bıçağın buzla teması oluğun iki kenarıyla birden yapılır; böylece patenin buza düz bir yüzeyle değil, oluğun iki kenarıyla değmesi sağlanarak denge sağlamak kolaylaşır. hareketlerin çoğu oluğun iç ya da dış kenarları kullanılarak yapılır. bıçak bölümü 8-12 vidayla ayakkabı bölümüne monte edilir. buz dışında yürürken büıçağın zedelenmemesi için plâstik koruyucular kullanılır.
paten bıçağının her bölümü birbirinden farklı hareketler içindir. örneğin ileriye doğru kaymak için paten bıçağının arka kısmı, geriye doğru kaymak için ise ön kısmından yararlanılır. bıçak önden arkaya doğru kavisli olduğundan yalnızca küçük bir bölümü üzerinde kayma işlemi gerçekleşir. artistik paten yakkabısı sağlam ve iyi deriden yapılmalı, dizler bükülünce ayakkabının bilek kısmında kırışma olmamalıdır. ayakkabı ayağa tam uymalı ve bilek bölgesini iyi sarmalıdır. profesyonel patenciler, normal ayakkabı numaralarının yarım numara küçüğü olan paten ayakkabılarını tercih ederler. genellikle bayan yarışçılar beyaz, erkekler ise siyah renkte paten ayakkabısı kullanılırlar. buz sahası dışında bıçağın altına, lâstik veya sunî maddeden yapılmış koruyucu takılır. yarışmacıların kıyafetleri, hareket serbestisi sağlayacak şekilde sade ve ağırbaşlı olmalıdır. bu giysilerin isu tarafından onaylanması gerekir.
kurallar
yarışmalarda uygulanan kurallar karmaşıktır ve isu tarafından belirlenmiştir. isu'ya üye olan ulusal federasyonlardan seçilen delegeler tarafından oluşturulan çeşitli teknik komiteler, belirli zamanlarda toplanarak buz pateninin gelişmesini sağlayacak yenilikleri tartışırlar. ulusal ya da uluslar arası yarışmalar ile dünya çapındaki bütün şampiyonalar isu kurallarına göre yapılır.
kuralların önemli bir bölümü, yarışma sırasında sporcuların yaptığı yanlış hareketlere verilen hata puanları ile ilgilidir.
bir jumptan (atlama) sonra buza elle dokunmak ya da düşmek, bir spin (dönme) sırasında gereken sayıda dönememek, havaya sıçrandığı zaman gereken sayıda tur yapamamak hatalı ya da eksik unsurlardır. hakemler, bu eksiklikleri hata puanı olarak değerlendirmek ve sporcunun tam puanından düşmek zorundadırlar.
isu'nun kurallarına göre düzenlenen yarışmalarda hakem sayısı dokuza dek yükselebilir. yarışmanın puanlamasını yapan hakem heyeti 3, 5, 7 gibi tek sayılardan oluşur. avrupa, dünya şampiyonaları ya da kış olimpiyatları gibi önemli yarışmalarda hakem heyeti dokuz kişiden oluşur.
puanlama
puanlama, 6 tam puan üzerinden yapılır. bir patencinin yarışmada 6 tam puan alması nadir rastlanan bir durumdur. patencinin 6 puan alması, onun programını hatasız ve mükemmel bir biçimde sunmuş olması anlamına gelir. hakemler yarışmalarda teknik ve artistik (sunuş) olmak üzere iki tür puan verirler. teknik puanlar, sporcunun tekniğini, figürlerin niteliğini ve programının zorluk derecesini belirtir. artistik puanlar ise programın sunumunu ve müzikle uyumunu, müzik ve kostüm seçimini ve pistin bütününün kullanılıp kullanılmadığını değerlendirmeyi amaçlar.
hakemlerin puanlama sırasında değerlendirdikleri ölçütler:
teknik puanlar
* performansın zorluğu
* farklılık
* hız
* programın niteliği
artistik puanlar (sunuş puanları)
* müzikle uyum
* hız değişiminde uyum
* buz pistinin tümünün kullanımı
* müziğe zaman olarak uyum
* stil ve duruş
* orijinallik
* ifade
iki yarışmacının puanlarının eşitliği hâlinde kısa programda teknik puanlar, uzun programda da artistik puanlar belirleyici özellik taşırlar. müziği, hareketleriyle bağdaştıramayan bir figür patencisinin hakemlerde ve seyircilerde güzel bir izlenim yaratması mümkün değildir.
hakem heyetinde puanlama yapan dokuz hakemden başka bir başhakem ve bir de başhakem yardımcısı bulunur. başhakem puanlamaya katılmaz, ama puanlamanın doğru bir biçimde yapılıp yapılmadığına nezaret eder. ayrıca patenci herhangi bir sorunla karşılaştığında, çözümü için başhakem karar almakla yükümlüdür. sporcu programını sunmak üzere pistte beklerken müziği başlamaz ya da yanlış müzik çalınırsa veya yarışma sırasında sakatlanır ya da pateninin bağı çözülürse ne yapılacağına başhakem karar verir. puanlama yapılırken hakemlerin birbirleriyle konuşmaması gerekir.
hakemler, 3.2 ya da 5.7 gibi ondalık kesirli puanlar verebilirler.
puanlamanın 6 üzerinden yapılması kuralı, patencilerin geçmişte her figürü üçer kez (hem sağ, hem de sol ayakları üzerinde) yapmalarına ve hakemlerin kurallara uygun biçimde yapılan her hareket için bir puan vermelerine dayanmaktadır.
yarışmalara katılacak sporcular, kısa ve uzun programlar için ayrı müzik seçerler. yarışma müzikleri enstrümantal olmalıdır. sporcuların yapmaları gereken atlama (jump) ve dönme (spin) hareketleri müziğe uygun olarak hazırlanmış belirli bir koreografiye göre sunulur. kısa program ortalama 2.40 dk, uzun programın ise 3 ile 4.30 dk arasında olabilir. erkek patencilerin programları, bayanlara göre daha uzundur.
yarışmalarda, müzik seçimi kadar giyilen kostümler de önemlidir. seçilen müzik ve onun üzerine yapılan kareografi, yarışmacının yaşına, yeteneklerine ve stiline uygun olmalıdır. müzikle uyumlu olmayan bir kareografi, patencinin yeteneklerinin üzerinde olan bir müzik seçimi ya da uygun olmayan, göze hoş gelmeyen kostüm seçimi, hakemlerin hata puanı vermesine yol açabilir.
artistik paten, dünya ve olimpiyat şampiyonalarında dört ayrı dala bölünmüş yarışmalar içerir. bunlar; tek erkekler, tek bayanlar, çiftler ve buz dansıdır.
not: alıntı.
kullanılan malzemeler
artistik buz pateni, kromajlı has çelikten parlak bıçaklı patenlerle yapılır. patenlerin ucunda buza takılması amacıyla tırtıklar bulunur. bu tırtıklar, durma, dönme ve zıplama hareketlerinde kullanılır. paten bıçağı 34 mm genişliğinde ve içbükey şekilde oluklu olarak üretilir. bıçak yüzeyinin oluklu olması sayesinde bıçağın buzla teması oluğun iki kenarıyla birden yapılır; böylece patenin buza düz bir yüzeyle değil, oluğun iki kenarıyla değmesi sağlanarak denge sağlamak kolaylaşır. hareketlerin çoğu oluğun iç ya da dış kenarları kullanılarak yapılır. bıçak bölümü 8-12 vidayla ayakkabı bölümüne monte edilir. buz dışında yürürken büıçağın zedelenmemesi için plâstik koruyucular kullanılır.
paten bıçağının her bölümü birbirinden farklı hareketler içindir. örneğin ileriye doğru kaymak için paten bıçağının arka kısmı, geriye doğru kaymak için ise ön kısmından yararlanılır. bıçak önden arkaya doğru kavisli olduğundan yalnızca küçük bir bölümü üzerinde kayma işlemi gerçekleşir. artistik paten yakkabısı sağlam ve iyi deriden yapılmalı, dizler bükülünce ayakkabının bilek kısmında kırışma olmamalıdır. ayakkabı ayağa tam uymalı ve bilek bölgesini iyi sarmalıdır. profesyonel patenciler, normal ayakkabı numaralarının yarım numara küçüğü olan paten ayakkabılarını tercih ederler. genellikle bayan yarışçılar beyaz, erkekler ise siyah renkte paten ayakkabısı kullanılırlar. buz sahası dışında bıçağın altına, lâstik veya sunî maddeden yapılmış koruyucu takılır. yarışmacıların kıyafetleri, hareket serbestisi sağlayacak şekilde sade ve ağırbaşlı olmalıdır. bu giysilerin isu tarafından onaylanması gerekir.
kurallar
yarışmalarda uygulanan kurallar karmaşıktır ve isu tarafından belirlenmiştir. isu'ya üye olan ulusal federasyonlardan seçilen delegeler tarafından oluşturulan çeşitli teknik komiteler, belirli zamanlarda toplanarak buz pateninin gelişmesini sağlayacak yenilikleri tartışırlar. ulusal ya da uluslar arası yarışmalar ile dünya çapındaki bütün şampiyonalar isu kurallarına göre yapılır.
kuralların önemli bir bölümü, yarışma sırasında sporcuların yaptığı yanlış hareketlere verilen hata puanları ile ilgilidir.
bir jumptan (atlama) sonra buza elle dokunmak ya da düşmek, bir spin (dönme) sırasında gereken sayıda dönememek, havaya sıçrandığı zaman gereken sayıda tur yapamamak hatalı ya da eksik unsurlardır. hakemler, bu eksiklikleri hata puanı olarak değerlendirmek ve sporcunun tam puanından düşmek zorundadırlar.
isu'nun kurallarına göre düzenlenen yarışmalarda hakem sayısı dokuza dek yükselebilir. yarışmanın puanlamasını yapan hakem heyeti 3, 5, 7 gibi tek sayılardan oluşur. avrupa, dünya şampiyonaları ya da kış olimpiyatları gibi önemli yarışmalarda hakem heyeti dokuz kişiden oluşur.
puanlama
puanlama, 6 tam puan üzerinden yapılır. bir patencinin yarışmada 6 tam puan alması nadir rastlanan bir durumdur. patencinin 6 puan alması, onun programını hatasız ve mükemmel bir biçimde sunmuş olması anlamına gelir. hakemler yarışmalarda teknik ve artistik (sunuş) olmak üzere iki tür puan verirler. teknik puanlar, sporcunun tekniğini, figürlerin niteliğini ve programının zorluk derecesini belirtir. artistik puanlar ise programın sunumunu ve müzikle uyumunu, müzik ve kostüm seçimini ve pistin bütününün kullanılıp kullanılmadığını değerlendirmeyi amaçlar.
hakemlerin puanlama sırasında değerlendirdikleri ölçütler:
teknik puanlar
* performansın zorluğu
* farklılık
* hız
* programın niteliği
artistik puanlar (sunuş puanları)
* müzikle uyum
* hız değişiminde uyum
* buz pistinin tümünün kullanımı
* müziğe zaman olarak uyum
* stil ve duruş
* orijinallik
* ifade
iki yarışmacının puanlarının eşitliği hâlinde kısa programda teknik puanlar, uzun programda da artistik puanlar belirleyici özellik taşırlar. müziği, hareketleriyle bağdaştıramayan bir figür patencisinin hakemlerde ve seyircilerde güzel bir izlenim yaratması mümkün değildir.
hakem heyetinde puanlama yapan dokuz hakemden başka bir başhakem ve bir de başhakem yardımcısı bulunur. başhakem puanlamaya katılmaz, ama puanlamanın doğru bir biçimde yapılıp yapılmadığına nezaret eder. ayrıca patenci herhangi bir sorunla karşılaştığında, çözümü için başhakem karar almakla yükümlüdür. sporcu programını sunmak üzere pistte beklerken müziği başlamaz ya da yanlış müzik çalınırsa veya yarışma sırasında sakatlanır ya da pateninin bağı çözülürse ne yapılacağına başhakem karar verir. puanlama yapılırken hakemlerin birbirleriyle konuşmaması gerekir.
hakemler, 3.2 ya da 5.7 gibi ondalık kesirli puanlar verebilirler.
puanlamanın 6 üzerinden yapılması kuralı, patencilerin geçmişte her figürü üçer kez (hem sağ, hem de sol ayakları üzerinde) yapmalarına ve hakemlerin kurallara uygun biçimde yapılan her hareket için bir puan vermelerine dayanmaktadır.
yarışmalara katılacak sporcular, kısa ve uzun programlar için ayrı müzik seçerler. yarışma müzikleri enstrümantal olmalıdır. sporcuların yapmaları gereken atlama (jump) ve dönme (spin) hareketleri müziğe uygun olarak hazırlanmış belirli bir koreografiye göre sunulur. kısa program ortalama 2.40 dk, uzun programın ise 3 ile 4.30 dk arasında olabilir. erkek patencilerin programları, bayanlara göre daha uzundur.
yarışmalarda, müzik seçimi kadar giyilen kostümler de önemlidir. seçilen müzik ve onun üzerine yapılan kareografi, yarışmacının yaşına, yeteneklerine ve stiline uygun olmalıdır. müzikle uyumlu olmayan bir kareografi, patencinin yeteneklerinin üzerinde olan bir müzik seçimi ya da uygun olmayan, göze hoş gelmeyen kostüm seçimi, hakemlerin hata puanı vermesine yol açabilir.
artistik paten, dünya ve olimpiyat şampiyonalarında dört ayrı dala bölünmüş yarışmalar içerir. bunlar; tek erkekler, tek bayanlar, çiftler ve buz dansıdır.
not: alıntı.
