1
ülkemizde yalnızca seçkin üniversitelerde okutulan spor dili ve edebiyatı bölümünde en çok üzerinde durulan konulardan biridir. eğer ki ortaya bir iddia atılacaksa, bu iddiayı ortaya koyan cümlede özne kullanılamaz. bu yüzden bu cümle edilgen fiil çatısıyla kurulmak zorundadır.
birkaç örnekle açıklamak gerekirse:
- diyelim ki elinizde bomba bir asparagas haber var. ama hani neresinden tutsanız elinizde kalıyor, öyle bir asparagas. işte bu cümle yapısı tam size göre. mesela:
- "galatasaray'ın diego costa'yı hafta sonu arenaya getirmeye planladığı söyleniyor." söyleyen kim? ne biliyim ben.
- bir başka önemli nokta da cümleyi tamamlamadan önce önünü kalabalık tutmakta fayda vardır. cümlenizi ne kadar süslerseniz "iddianız" o kadar şık görünür. örnek verelim:
"fenerbahçe'nin neymar hakkında bilgi aldığı, ali koç'un bu operasyonu çok gizli yürüttüğü ve camiayı ayağa kaldırmak için gerekirse kişisel servetini ortaya koyacağı 'öğrenildi'."
gördüğünüz gibi fiilimiz "öğrenildi". öğrenen kim? yok. özneye gerek yok. zaten yükleme gelene kadar mest olmuş olacaktır okurlar.
- bir başka seçenek ise ortada bir özne varmış gibi yapmaktır. yani bir kişi veya kesimi kaynak olarak göstereceksiniz ama o kaynağın tamamen belgisiz olmasına özen göstermeniz lazım. nasıl mı? şöyle:
"kulübe yakın kaynaklardan alınan bilgiye göre beşiktaş, transferin son günlerinde ingiltere'den bir dünya yıldızını kadrosuna katacak." aa ne oldu öyle? katacak. kesin yani. kim söylemiş bunu, haber değeri var demek ki, duymasalar yazmazlar. hayır hayır sevgili sözlük yazarları. gördüğünüz gibi başlıkta bahsi geçen "edilgen" çatıyı bu sefer cümlenin başında kullandı spor basını. kulübe yakın kaynaklardan "alınan" bilgi.
- bir başka yöntem de habere konu olan kişi ile ilgili dolaylı haber yapmaktır. mesela:
"trabzonspor'un bonservis sorunu olmadığı için kadrosuna katmayı planladığı cesc fabregas'ın da bu transfere sıcak baktığı, yakın çevresinden trabzon hakkında bilgi aldığı, eşinin ise bu konuda henüz kararsız olduğu iddia edildi." hmm.
ben mesela kulüp olarak bu haber hakkında suç duyurusunda bulunmak istiyorum.
- kim ulan bunu söyleyen?
+ kulübe yakın kaynaklar.
- kim iddia ediyormuş getirin onu buraya?
+futbolcunun yakın çevresi.
- sen mi söyledin bunu?
+ hayır efendim ne münasebet, biz öyle bir gazete miyiz? bunlar böyle iddia edildi.
gördüğünüz gibi bir sürü örnekle pekiştirebilirsiniz. eğer bu "spor haberlerinde gramer" dersinden başarılı olursanız ikinci dönem yaratıcı başlık bulma dersini de verdiğinizde mezun olabilirsiniz.
birkaç örnekle açıklamak gerekirse:
- diyelim ki elinizde bomba bir asparagas haber var. ama hani neresinden tutsanız elinizde kalıyor, öyle bir asparagas. işte bu cümle yapısı tam size göre. mesela:
- "galatasaray'ın diego costa'yı hafta sonu arenaya getirmeye planladığı söyleniyor." söyleyen kim? ne biliyim ben.
- bir başka önemli nokta da cümleyi tamamlamadan önce önünü kalabalık tutmakta fayda vardır. cümlenizi ne kadar süslerseniz "iddianız" o kadar şık görünür. örnek verelim:
"fenerbahçe'nin neymar hakkında bilgi aldığı, ali koç'un bu operasyonu çok gizli yürüttüğü ve camiayı ayağa kaldırmak için gerekirse kişisel servetini ortaya koyacağı 'öğrenildi'."
gördüğünüz gibi fiilimiz "öğrenildi". öğrenen kim? yok. özneye gerek yok. zaten yükleme gelene kadar mest olmuş olacaktır okurlar.
- bir başka seçenek ise ortada bir özne varmış gibi yapmaktır. yani bir kişi veya kesimi kaynak olarak göstereceksiniz ama o kaynağın tamamen belgisiz olmasına özen göstermeniz lazım. nasıl mı? şöyle:
"kulübe yakın kaynaklardan alınan bilgiye göre beşiktaş, transferin son günlerinde ingiltere'den bir dünya yıldızını kadrosuna katacak." aa ne oldu öyle? katacak. kesin yani. kim söylemiş bunu, haber değeri var demek ki, duymasalar yazmazlar. hayır hayır sevgili sözlük yazarları. gördüğünüz gibi başlıkta bahsi geçen "edilgen" çatıyı bu sefer cümlenin başında kullandı spor basını. kulübe yakın kaynaklardan "alınan" bilgi.
- bir başka yöntem de habere konu olan kişi ile ilgili dolaylı haber yapmaktır. mesela:
"trabzonspor'un bonservis sorunu olmadığı için kadrosuna katmayı planladığı cesc fabregas'ın da bu transfere sıcak baktığı, yakın çevresinden trabzon hakkında bilgi aldığı, eşinin ise bu konuda henüz kararsız olduğu iddia edildi." hmm.
ben mesela kulüp olarak bu haber hakkında suç duyurusunda bulunmak istiyorum.
- kim ulan bunu söyleyen?
+ kulübe yakın kaynaklar.
- kim iddia ediyormuş getirin onu buraya?
+futbolcunun yakın çevresi.
- sen mi söyledin bunu?
+ hayır efendim ne münasebet, biz öyle bir gazete miyiz? bunlar böyle iddia edildi.
gördüğünüz gibi bir sürü örnekle pekiştirebilirsiniz. eğer bu "spor haberlerinde gramer" dersinden başarılı olursanız ikinci dönem yaratıcı başlık bulma dersini de verdiğinizde mezun olabilirsiniz.
