1
efsane olan, filmi çekilen, heykeli dikilen attır, şampiyondur, at dünyasının maradonası desek yeridir tabi bi alex değildir muhakkak ama son kırdığı rekora şuanda yaklaşan dahi olmamıştır, en önemli yarışta rakibine 31 boy fark atarak at dünyasında anlamı çok derin olan bir hareket çekmiştir.
secretariat (bold ruler-somethingroyal princequillo)
yüzyılın en büyük yarış efsanelerinden. big red lakabıyla anılan ve amerika da at yarışları ile ilgili, ilgisiz herkesin ismini ezberlediği bir efsane. meadow harası sahibi penny chenery, elinde bulunan kısrağı somethingroyal i 1964 yılında wheatle harası sahibi ogden l.philips in şampiyon yarış atı bold ruler a çeker. doğan dişi taydan istediği verimi alamayan bayan chenery kısrağını farklı farklı aygırlara dener ancak çok kötü olmasada çok iyi yarış atları da elde edemez.
heatle stud un sahibi ogden l.philips ile bayan chenery nin eşi işadamı christopher chenery arasındaki dostluk herkesçe bilinmekteydi ve chenery ler,1968 yılında kısrağı something royal i tekrar bold ruler a yollarlar..bold ruler da ısrar etmesinin nedeni de nasrullah ın en iyi yavrularından biri olması ve kazandığı birbirinden başarılı yarışlar ile harada da birçok çiftliğin gözbebeği olmasıydı.1969 yılında doğan dişi tay the bride dan bir sene sonra tekrar bold ruler a çekilen somethingroyal, 30 mart 1970 günü gece yarısını 10 dakika geçe bir erkek tay dünyaya getirir.. bu doğum harada büyük sevinçle karşılanır.kısrakları somethingroyal ile ilk kez bold ruler dan erkek tay vermiştir.
büyük umutlarla yola çıkan meadow çiftliği secretariat ı özenle yarışlara hazırlar ve 4 temmuz 1972 de ilk startına çıkar ama dereceye giremez.bu yarıştan 11 gün sonra 15 temmuz da tekrar piste çıkan secretariat yarışı kazanır.bu kazandığı ilk yarıştır.daha sonra bir yarış daha kazanarak new york sanford stakes in yolunu tutar ve orada 1,10,00 luk derece ile lindas chief önünde kazanır. bu ani değişimin nedenini sahibi bayan chenery ve antrenörü lucien laurin takılan o meşhur mavi-beyaz kareli kapalı gözlük diye açıklar.sanford dan sonra ki yarışını 1972 new york saratoga hopeful stakes de koşar ve flight to glory, stop the music önünde yine birinci olur.bu yarışı kazanırken ilerideki koşularına da ışık yakmıştır secretariat.viraja doğru ön tarafa gelip viraj dönümünde artan temposuyla arka grupla arayı açar ve yarışı 5-6 boy farkla kazanmıştır big red.bu önemli koşuyu kazanmış atlar arasında man o war,whirlaway,relic,blue peter,nashua,hail to reason gibi geçmişin şampiyonları vardır ve yeni şampiyon adayı da secretariat tır belkide..
bir sonraki koşusu belmont futurity dir ve secretariat yine yarışı stop the music önünde kazanır.secretariat 2 yaşlılığında arka arkaya champagne,laurel ft,garden stakes i kazanır bunlardan champagne stakes te devamlı üstünlük kurduğu stop the music i geçmesine rağmen protesto sonucu ikinci ilan edilir.iki yaşlılığını başarılı şekilde tamamlayan secretariat,üç yaşlılığına süper başlangıç yaparak başlar.arka arkaya by shore ve gotham stakes i kazanan secretariat, kentucky öncesi önemli bir yarış olan wood memorial e kayıt olur.21 nisan da koşulan yarışta angle light ve sham ın ardından 3.olur.bu yarıştan iki hafta sonra kentucky derby e kayıt olan secretariat ın en önemli rakibi yine sham dır.büyük gün gelir ve 99.derby nin startı verilir.önde çok iyi tempo kuran navajo yu yakın takibe alan sham son 800 e doğru liderliği alır..800-600 dönemecinde, gerilerden gelen secretariat çok rahat şekilde sham ın dışına dolanır ve viraj dönülürken dışa çıkar çok rahat şekilde arttırarak jokeyi ron turcotte ileyarışı kazanır.wood memorial ın da rövanşını alan secretariat çok rahat birinciliğin yanında pist rekoruda kırılmıştır.yarışın bitiriş derecesi 1,59,20 dir ve bu derece şimdiye kadar kırılamamıştır.yarışın geçiş zamanları ise ilk 400/23,40, 800/ 47,40, 1200/1,11,80 ,1600/1,36,20 ve yarışın bitiriş derecesi de 1,59,20 olarak tarihe geçmiştir..bu rekorla önünde ki preakness ve belmont gibi iki önemli klasiklere de favori girecektir big red...günler hızlı geçmektedir ve 2 hafta sonra yapılan preakness de atlar starta girer 3 numarayla start alan secretariat ın tek önemli rakibi yine sham dır.1910 metrede koşulan yarışta bu sefer son 1000 metrede numarayı alan secretariat temposunu arttırır ve sham ın 3-4 boy önünde yarışı kazanır.adeta rakibi yoktur bigred in..devam eden takvim de bir sonraki büyük yarış new york belmont da koşulacaktır ve onu da kazanırsa 9.triple crown şampiyonu olacaktır secretariat.bu rekor 1948 citation dan beri kırılamamıştır. 9 haziran 1973 de new york belmont park da secretariat yine pisttedir.bu defa twice a prince2 ve my gallant ı geride bırakırken yarıştaki rakiplerini sürklase ederek 2,24,00 derece ile 31 boy farkla yarışı kazanır ve o ünlü fotoğrafını da belmont dakilere ve tüm dünyaya hediye eder.tam 25 yıl sonra gelen bu triple crown zaferi secretariat ı diğer bütün atlardan ayırmış amerika nın sevgilisi haline gelmiştir.bu ihtişamlı yarışlarına,invitational h.,whitney h.,marlboro cup (pist rekoru),woodward s.,man o' war stakes (pist rekoru), ekleyen big red son yarışı olan canadian international stakes i de 6,5 boy farkla kazanır ve pistlere veda eder..koştuğu 21 yarışın 16 sını kazanan efsanenin pistlere veda etmesi de tek kelimeyle muhteşem olmuştur..belkide 12 yıl önce kanada da doğan efsane northern dancer in ülkesinde kazanıp veda ederek bu büyük safkana saygılarını sunmuştur.
1,316,808 $ kazancı ve daha da önemlisi 20.y.y.ın en önemli 2.atı olarak ödüllendirilmesi onun tarihe geçmesini tescillemiştir..yarış yaşamından sonra 1,5 yıl dinlendirilen secretariat haranın yolunu tutar ve birbirinden başarılı yavrularıyla hara yaşamında da başarılarıyla anılmaya devam eder.
yariş ödülleri
9.u.s. triple crown champion
u.s. horse of the year (1972,1973)
leading broodmare sire in north america(1992)
şeref ödülleri
u.s. racing hall of fame (1974)
u.s. postage stamp (1999)
2. - top 100 u.s. racehorses of the 20th century
statue at belmont park & kentucky horse park
secretariat stakes at arlington park
secretariat in pedigrisi
secretariat (bold ruler-somethingroyal*princequillo)
1970 dp = 20-14-7-9-0 (50) di = 3.00 cd = 0.90
secretariat ın babası bold ruler, ünlü aga khan harasının aygırı nasrullah ın oğludur.nasrullah da ünlü italyan at üstadı tesio nun aygırı nearco nun oğludur.14 startta hiç geçilmemiş nearco,nasrullah ın yanı sıra ünlü northern dancer in babası neartic ve dante gibi günümüz aygırlarının atası sayılan isimlerin de babasıdır..bold ruler in annesi ise 20.yüzyılın atı man o war ın babası olan fair play hattından gelmektedir ve bu isim ünlü discovery nin kopya kısrak kızı miss disco dur.secretariat ın annesi ise yine kopya kısrak somethingroyal dır ki günümüz büyük kalpli kısraklarının 4 dağılım kolundan biri olan princequillo nun kopya kısrak kızı imparatrice den olmuştur..hem secretariat ın annesi hemde baba bold ruler in annesi miss disco büyük kalpli soydan gelen kısraklardır.bunun yanında secretariat ın anne soyu bilinen 5 kuşak büyük kalp soyudur.
sırasıyla,somethingroyal, imperatice, cinquepace,assinnation,cinq a sept şeklinde uzanır. 2-s kısrak familyasına sahip bu kuşakta,secretariat annesi something royal den aldığı büyük kalp genlerini,üstün fizyolojisiyle birleştirerek çok büyük yarışlar yapmıştır ki normalde dozajında ki sürat katsayılarının fazla olması dozaj profili teorisiyle ters düşmektedir,bu da sahip olduğu büyük kalbi ile açıklanmaktadır.zira 0,90 olan cd puanı ile 2400 metre belmont park ta kırdığı 2,24,00 lük rekor tamamen ters orantılıdır. secretariat ın ölümünden sonraki otopsi de normalden çok büyük bir kalbi olduğu cerrahlar tarafından açıklanmıştır.peki bu büyük kalp dediğimiz işlem nasıl gerçekleşmişti? nasıl 5-6 kuşak öncesinden gelen büyük kalp olgusu secretariat ta tavan yapmıştı.bunu kısaca açıklarsak;büyük kalp x kromozomu ile ulaştırılır ve büyük kalpli kopya kısrak somethingroyal bu özelliğini secretariat a vermiştir.büyük kalp özelliğini annesinden alan secretariat ve diğer tüm büyük kalpli aygırlar büyük kalp kromozomunu sadece kızlarına ulaştırabilir. bu özelliği nedeniyle iyi erkek yavrularının yanında verdiği kısraklar gerek yarış yaşamında gerekse hara da çok büyük başarılara imza atmıştır.bunlardan en önemli dişi yavrusu olan ladys secret,super staff iyi yarış yaşamına sahip olmuş, harada ki yavrularından terlingua storm cat i, weekend surprice de ap.indy ve summer squall ı secrettame gone west i, six crowns chief’s crown u,sister dot dehere yi, yarışçılık dünyasına vermiştir.
secretariat ın başarısını sadece annenin büyük kalp özelliğine bağlamak elbette hikaye yi eksik bırakacaktır ki baba bold ruler in annesinin kopya kısrak oluşu ve babasının nasrullah gibi efsane bir babanın sahalarda fırtınalar koparmış oğlu oluşu elbette secretariat ın gücüne güç katan etkenler olmuştur.
böylesine tarihe mal olmuş önemli yarış atlarının tekrar gelmesi dileklerimle...
http://www.sonduzluk.com/...ontent&task=view
birkaç fotoğraf;
http://www.secondrunning.com/...Secretariat_DB-2.JPG
http://www.americanmemorabilia.com/...pics/48814_01_lg.jpg
http://stevelundeberg.mvourtown.com/...9/10/secretariat.jpg
http://3.bp.blogspot.com/...s400/secretariat.jpg
http://thegazette.com/...0/04/secretariat.jpg
http://www.best-horse-photos.com/...%20Horse%20Photo.jpg
bu da film afişi;
http://www.screenhead.com/...08/secretariat-2.jpg
secretariat (bold ruler-somethingroyal princequillo)
yüzyılın en büyük yarış efsanelerinden. big red lakabıyla anılan ve amerika da at yarışları ile ilgili, ilgisiz herkesin ismini ezberlediği bir efsane. meadow harası sahibi penny chenery, elinde bulunan kısrağı somethingroyal i 1964 yılında wheatle harası sahibi ogden l.philips in şampiyon yarış atı bold ruler a çeker. doğan dişi taydan istediği verimi alamayan bayan chenery kısrağını farklı farklı aygırlara dener ancak çok kötü olmasada çok iyi yarış atları da elde edemez.
heatle stud un sahibi ogden l.philips ile bayan chenery nin eşi işadamı christopher chenery arasındaki dostluk herkesçe bilinmekteydi ve chenery ler,1968 yılında kısrağı something royal i tekrar bold ruler a yollarlar..bold ruler da ısrar etmesinin nedeni de nasrullah ın en iyi yavrularından biri olması ve kazandığı birbirinden başarılı yarışlar ile harada da birçok çiftliğin gözbebeği olmasıydı.1969 yılında doğan dişi tay the bride dan bir sene sonra tekrar bold ruler a çekilen somethingroyal, 30 mart 1970 günü gece yarısını 10 dakika geçe bir erkek tay dünyaya getirir.. bu doğum harada büyük sevinçle karşılanır.kısrakları somethingroyal ile ilk kez bold ruler dan erkek tay vermiştir.
büyük umutlarla yola çıkan meadow çiftliği secretariat ı özenle yarışlara hazırlar ve 4 temmuz 1972 de ilk startına çıkar ama dereceye giremez.bu yarıştan 11 gün sonra 15 temmuz da tekrar piste çıkan secretariat yarışı kazanır.bu kazandığı ilk yarıştır.daha sonra bir yarış daha kazanarak new york sanford stakes in yolunu tutar ve orada 1,10,00 luk derece ile lindas chief önünde kazanır. bu ani değişimin nedenini sahibi bayan chenery ve antrenörü lucien laurin takılan o meşhur mavi-beyaz kareli kapalı gözlük diye açıklar.sanford dan sonra ki yarışını 1972 new york saratoga hopeful stakes de koşar ve flight to glory, stop the music önünde yine birinci olur.bu yarışı kazanırken ilerideki koşularına da ışık yakmıştır secretariat.viraja doğru ön tarafa gelip viraj dönümünde artan temposuyla arka grupla arayı açar ve yarışı 5-6 boy farkla kazanmıştır big red.bu önemli koşuyu kazanmış atlar arasında man o war,whirlaway,relic,blue peter,nashua,hail to reason gibi geçmişin şampiyonları vardır ve yeni şampiyon adayı da secretariat tır belkide..
bir sonraki koşusu belmont futurity dir ve secretariat yine yarışı stop the music önünde kazanır.secretariat 2 yaşlılığında arka arkaya champagne,laurel ft,garden stakes i kazanır bunlardan champagne stakes te devamlı üstünlük kurduğu stop the music i geçmesine rağmen protesto sonucu ikinci ilan edilir.iki yaşlılığını başarılı şekilde tamamlayan secretariat,üç yaşlılığına süper başlangıç yaparak başlar.arka arkaya by shore ve gotham stakes i kazanan secretariat, kentucky öncesi önemli bir yarış olan wood memorial e kayıt olur.21 nisan da koşulan yarışta angle light ve sham ın ardından 3.olur.bu yarıştan iki hafta sonra kentucky derby e kayıt olan secretariat ın en önemli rakibi yine sham dır.büyük gün gelir ve 99.derby nin startı verilir.önde çok iyi tempo kuran navajo yu yakın takibe alan sham son 800 e doğru liderliği alır..800-600 dönemecinde, gerilerden gelen secretariat çok rahat şekilde sham ın dışına dolanır ve viraj dönülürken dışa çıkar çok rahat şekilde arttırarak jokeyi ron turcotte ileyarışı kazanır.wood memorial ın da rövanşını alan secretariat çok rahat birinciliğin yanında pist rekoruda kırılmıştır.yarışın bitiriş derecesi 1,59,20 dir ve bu derece şimdiye kadar kırılamamıştır.yarışın geçiş zamanları ise ilk 400/23,40, 800/ 47,40, 1200/1,11,80 ,1600/1,36,20 ve yarışın bitiriş derecesi de 1,59,20 olarak tarihe geçmiştir..bu rekorla önünde ki preakness ve belmont gibi iki önemli klasiklere de favori girecektir big red...günler hızlı geçmektedir ve 2 hafta sonra yapılan preakness de atlar starta girer 3 numarayla start alan secretariat ın tek önemli rakibi yine sham dır.1910 metrede koşulan yarışta bu sefer son 1000 metrede numarayı alan secretariat temposunu arttırır ve sham ın 3-4 boy önünde yarışı kazanır.adeta rakibi yoktur bigred in..devam eden takvim de bir sonraki büyük yarış new york belmont da koşulacaktır ve onu da kazanırsa 9.triple crown şampiyonu olacaktır secretariat.bu rekor 1948 citation dan beri kırılamamıştır. 9 haziran 1973 de new york belmont park da secretariat yine pisttedir.bu defa twice a prince2 ve my gallant ı geride bırakırken yarıştaki rakiplerini sürklase ederek 2,24,00 derece ile 31 boy farkla yarışı kazanır ve o ünlü fotoğrafını da belmont dakilere ve tüm dünyaya hediye eder.tam 25 yıl sonra gelen bu triple crown zaferi secretariat ı diğer bütün atlardan ayırmış amerika nın sevgilisi haline gelmiştir.bu ihtişamlı yarışlarına,invitational h.,whitney h.,marlboro cup (pist rekoru),woodward s.,man o' war stakes (pist rekoru), ekleyen big red son yarışı olan canadian international stakes i de 6,5 boy farkla kazanır ve pistlere veda eder..koştuğu 21 yarışın 16 sını kazanan efsanenin pistlere veda etmesi de tek kelimeyle muhteşem olmuştur..belkide 12 yıl önce kanada da doğan efsane northern dancer in ülkesinde kazanıp veda ederek bu büyük safkana saygılarını sunmuştur.
1,316,808 $ kazancı ve daha da önemlisi 20.y.y.ın en önemli 2.atı olarak ödüllendirilmesi onun tarihe geçmesini tescillemiştir..yarış yaşamından sonra 1,5 yıl dinlendirilen secretariat haranın yolunu tutar ve birbirinden başarılı yavrularıyla hara yaşamında da başarılarıyla anılmaya devam eder.
yariş ödülleri
9.u.s. triple crown champion
u.s. horse of the year (1972,1973)
leading broodmare sire in north america(1992)
şeref ödülleri
u.s. racing hall of fame (1974)
u.s. postage stamp (1999)
2. - top 100 u.s. racehorses of the 20th century
statue at belmont park & kentucky horse park
secretariat stakes at arlington park
secretariat in pedigrisi
secretariat (bold ruler-somethingroyal*princequillo)
1970 dp = 20-14-7-9-0 (50) di = 3.00 cd = 0.90
secretariat ın babası bold ruler, ünlü aga khan harasının aygırı nasrullah ın oğludur.nasrullah da ünlü italyan at üstadı tesio nun aygırı nearco nun oğludur.14 startta hiç geçilmemiş nearco,nasrullah ın yanı sıra ünlü northern dancer in babası neartic ve dante gibi günümüz aygırlarının atası sayılan isimlerin de babasıdır..bold ruler in annesi ise 20.yüzyılın atı man o war ın babası olan fair play hattından gelmektedir ve bu isim ünlü discovery nin kopya kısrak kızı miss disco dur.secretariat ın annesi ise yine kopya kısrak somethingroyal dır ki günümüz büyük kalpli kısraklarının 4 dağılım kolundan biri olan princequillo nun kopya kısrak kızı imparatrice den olmuştur..hem secretariat ın annesi hemde baba bold ruler in annesi miss disco büyük kalpli soydan gelen kısraklardır.bunun yanında secretariat ın anne soyu bilinen 5 kuşak büyük kalp soyudur.
sırasıyla,somethingroyal, imperatice, cinquepace,assinnation,cinq a sept şeklinde uzanır. 2-s kısrak familyasına sahip bu kuşakta,secretariat annesi something royal den aldığı büyük kalp genlerini,üstün fizyolojisiyle birleştirerek çok büyük yarışlar yapmıştır ki normalde dozajında ki sürat katsayılarının fazla olması dozaj profili teorisiyle ters düşmektedir,bu da sahip olduğu büyük kalbi ile açıklanmaktadır.zira 0,90 olan cd puanı ile 2400 metre belmont park ta kırdığı 2,24,00 lük rekor tamamen ters orantılıdır. secretariat ın ölümünden sonraki otopsi de normalden çok büyük bir kalbi olduğu cerrahlar tarafından açıklanmıştır.peki bu büyük kalp dediğimiz işlem nasıl gerçekleşmişti? nasıl 5-6 kuşak öncesinden gelen büyük kalp olgusu secretariat ta tavan yapmıştı.bunu kısaca açıklarsak;büyük kalp x kromozomu ile ulaştırılır ve büyük kalpli kopya kısrak somethingroyal bu özelliğini secretariat a vermiştir.büyük kalp özelliğini annesinden alan secretariat ve diğer tüm büyük kalpli aygırlar büyük kalp kromozomunu sadece kızlarına ulaştırabilir. bu özelliği nedeniyle iyi erkek yavrularının yanında verdiği kısraklar gerek yarış yaşamında gerekse hara da çok büyük başarılara imza atmıştır.bunlardan en önemli dişi yavrusu olan ladys secret,super staff iyi yarış yaşamına sahip olmuş, harada ki yavrularından terlingua storm cat i, weekend surprice de ap.indy ve summer squall ı secrettame gone west i, six crowns chief’s crown u,sister dot dehere yi, yarışçılık dünyasına vermiştir.
secretariat ın başarısını sadece annenin büyük kalp özelliğine bağlamak elbette hikaye yi eksik bırakacaktır ki baba bold ruler in annesinin kopya kısrak oluşu ve babasının nasrullah gibi efsane bir babanın sahalarda fırtınalar koparmış oğlu oluşu elbette secretariat ın gücüne güç katan etkenler olmuştur.
böylesine tarihe mal olmuş önemli yarış atlarının tekrar gelmesi dileklerimle...
http://www.sonduzluk.com/...ontent&task=view
birkaç fotoğraf;
http://www.secondrunning.com/...Secretariat_DB-2.JPG
http://www.americanmemorabilia.com/...pics/48814_01_lg.jpg
http://stevelundeberg.mvourtown.com/...9/10/secretariat.jpg
http://3.bp.blogspot.com/...s400/secretariat.jpg
http://thegazette.com/...0/04/secretariat.jpg
http://www.best-horse-photos.com/...%20Horse%20Photo.jpg
bu da film afişi;
http://www.screenhead.com/...08/secretariat-2.jpg
