bir takımın beyni, omurgası, bağı, eklemi, yani hayati önem taşıyan ve hareket etmesini sağlayan en önemli mevkidir. orta sahan iyi olmazsa bir bütün halinde hareket edemezsin, eklemler sağlıklı olmazsa kemikler arasında sorun yaşanır. beynin yeterince gelişmiş olmazsa ve hızlı çalışmazsa birçok kişiye göre daha yavaş düşünür daha yavaş hareket eder ve önlem alınabilir, önüne geçilebilir hale gelirsin.
öncelikle biraz orta sahalar hakkında genel fikir ve görüşlerimi belirtmek istiyorum. dünya üzerinde her başarılı takımın orta sahası kendi oyun planları için hayati önem taşıyan profiller üzerinden kurulmuştur. bunlara birkaç örnek vererek neyin ne olduğunu göstermek istiyorum.
uefa şampiyonlar ligi 2020-2021 sezonu:
şampiyon chelsea karşısında guardiola'nın city'si ile mücadele ediyor ve maçı 1-0 kazanıyor.
chelsea 3'lü savunma düzeni ile sahaya çıkarken iki adet merkez orta saha önünde iki adet ofansif ve kanatlara açılabilen orta saha ile oynuyorlar. burda değinmek istediğim ikili ise merkez orta sahada bulunan ikili.
n'golo kante ve tam adı
jorge luiz frello filho olan jorginho. kante daha çok savunma özellikleri, görev alanında iyi pozisyon alması ve çalışkanlığı ile öne çıkarken jorginho daha çok yüksek teknik kapasitesi, pas kabiliyeti ile öne çıkıyor. burada ikilinin birbirlerine göre sivrilen yanlarını söylemek istedim, yani jorginho savunma olarak eksik demek istemiyorum, sadece kante insan dışı bir performans sergiliyor. ikiliye baktığımız zaman mücadele gücü yüksek, gayet yeterli düzeyde pas kabiliyeti sahibi ve aynı zamanda takım oyununa uygun bir ikili görüyoruz. gerek bölgeler arası bağlantıyı sağlama gerek savunma yapma anlamında gerçekten iyi bir orta sahaya sahip chelsea sizlerin de bildiği üzere.
uefa şampiyonlar ligi 2019-2020 sezonu:
şampiyon bayern karşısında paris saint-germain ile mücadele ediyor ve maçı 1-0 kazanıyor.
bayern merkezde 2 orta saha ile oynuyor ve 4'lü savunma düzeni kullanıyor. bu takımdaki merkez orta saha ikilisi ise
leon goretzka ve
thiago alcantara. oyunculara baktığımızda thiago pas kabiliyeti ve oyun görüşü üst düzey, yüksek teknik kapasitesine sahip ve top sürme yeteneği olan bir oyuncuyken, goretzka'ya baktığımız zaman yüksek fizik kapasitesine sahip, çalışkan, yeterince iyi bir savunma ve pas yeteneğine sahip, şutu olan ve nispeten agresif bir oyuncu. ikisi de yine savunma ile ön hattın arasındaki bağı kurabilecek teknik kapasiteye sahip oyuncular ve aynı zamanda mücadele güçleri de yeterli düzeyde.
uefa şampiyonlar ligi 2018-2019 sezonuşampiyon liverpool karşısında tottenham ile mücadele ediyor ve 2-0'lık bir skor ile ayrılıyor sahadan.
liverpool basit tabirle 4-3-3 oynuyor. 3 orta sahanın ikisi merkez olarak oynarken birisi ön libero olarak görev yapıyor. orta sahayı inşa eden üçlü ise
georginio wijnaldum,
jordan brian henderson ve
fabio henrique tavares yani fabinho. defansif orta sahamız ile başlayacak olursak fabinho yeterli düzeyde pas kabiliyetine sahip, defansif meziyetleri ile öne çıkan, mücadeleci ve aynı zamanda uzun boyu sayesinde hava toplarında da topu takımına kazandırabilen bir oyuncu olarak savunma ile orta saha hattı arasındaki yerini almış durumda. aynı zamanda yeterince de sert bir oyuncu. henderson'a gelecek olursak üst düzey fizik kapasitesi, yeterli pas ve savunma özelliklerine sahip, aşırı çalışkan ve lider özellikli bir oyuncu. wijnalduma gelecek olursak da pas kabiliyeti ile öne çıkmasa da iyi top süren, teknik kapasitesi iyi düzeyde olan ve adam. bu üçlü de yine gördüğümüz üzere bloklar arası pas ağını kurmada yeterli özelliklere sahip, pas yapmayacaklarında da topu sürerek takımlarını hücuma çıkarabilecek yeteneklere sahipler genel itibariyle totale bakarsak.
şampiyonlar ligi 2017-2018 sezonuşampiyon real madrid karşısında liverpool ile mücadele ediyor ve 3-1'lik bir skor ile galip geliyor.
real 4-3-1-2 ile sahada ve merkez 3'lüde
toni kroos,
carlos henrique casimiro ve
luka modric yer alıyor. kroos üst düzey tekniği, şut yeteneği ve pas kabiliyeti ile öne çıkan bir oyuncu, takımın hücum kısmında daha ağırlıklı bir şekilde bulunuyor. modric'e gelecek olursak yine yüksek bir teknik kapasitesi ve üst düzey bir pas kabiliyeti ile karşılaşıyoruz. kroos ile ikili olarak gerçekten çok iyi düzeyde pas yeteneğine sahipler ve takımı çok iyi yönlendirebiliyorlar. casemiro'ya gelecek olursak da üst düzey fiziği ve agresifliği, yeterli düzeyde pas yeteneği ve iyi bir savunması var. genele baktığımız zaman orta saha olarak rahatlıkla söyleyebiliriz ki bu oyuncular da takımın ön ile arka tarafındaki bağı kurma konusunda fazlasıyla yeterli oyuncular.
şampiyonlar ligi 2016-2017 sezonuşampiyon real madrid karşısında juventus ile mücadele ediyor ve 4-1'lik bir skor ile kupayı alıyor.
maç performansları değil maçlarda tercih edilen orta saha oyuncularının genel özellikleri üzerinden kendimi ve fikrimi ifade etmeye çalıştığım için bu maçta 2017-2018 sezonu ile aynı orta saha 3'lüsü ile sahaya çıkan real madrid oyuncuları hakkındakileri üstteki kısımdan aynı şekilde görebiliriz.
şampiyonlar ligi 2015-2016 sezonuşampiyon real madrid karşısında atletico madrid ile mücadele ediyor. normal süresi 1-1 biten karşılaşmada real madrid penaltı vuruşları sonrası sahadan galip ayrılıyor. üstte yazdığım üzere bu sezon da orta saha üçlüsü aynı, yeni bir yorum yok.
şampiyonlar ligi 2014-2015 sezonuşampiyon barcelona karşısında juventus ile mücadele ediyor ve sahadan 3-1'lik bir skor ile ayrılıyor. barcelona'nın orta saha hattı
ivan rakitic,
sergio busquets burgos ve
andres iniesta üçlüsünden oluşuyor bu maçta. oyunculara baktığımızda busquets çok güçlü bir fiziği olmasa da iyi pozisyon alması ve top kapma yeteneği ile savunma yükünü çekebiliyordu orta sahanın. bunun yanında bir defansif orta saha için iyi düzeyde teknik ve pas kabiliyetine sahip bir oyuncuydu kendisi ve barcelona orta sahasının en önemli oyuncularından biri olmuştu bu özelliklerini çok iyi kullanması sayesinde. ivan rakitic'e gelecek olursak üst düzey pas yeteneği ve tekniği olan bir oyuncu. aynı zamanda uzaktan şut vurabilen de birisi. üçüncü oyuncu ise iniesta, kendisi gerçekten gelmiş geçmiş en yetenekli orta sahalardan biri olabilir. mükemmel düzeyde pas ve top sürme yeteneği, harika oyun görüşü onu düşük fizik kapasitesine rağmen orta sahada mükemmel bir oyuncu yaptı yıllarca. bu üçlüde de gördüğümüz üzere genele bakarsak gerek savunma anlamında, gerek top dağıtımı ve pas yeteneği anlamında iyi oyunculardan kurulu bir orta saha ile karşı karşıyayız.
şampiyonlar ligi 2013-2014 sezonuşampiyon real madrid karşısında atletico madrid ile mücadele ediyor. normal süre 1-1 sonuçlanırken uzatmalarda 4-1'lik skoru yakalayan real madrid kupayı müzesine götürüyor. bu maçta real madrid'in orta saha üçlüsünü
sami khedira,
luka modric ve
angel di maria oluşturuyor. khedira fizik özellikleri ile orta sahada fark yaratıyordu. uzun boyu, çalışkanlığı ve yeterli savunması ile öne çıkan bir oyuncuydu orta sahada. pas yetenekleri ise yeterli düzeydeydi. modrici yukarıda anlattığım için tekrar değinmiyorum. orjinal mevkisi dışında oynayan di maria'ya gelecek olursak, kendisi çok yetenekli, hızlı, topsuz oyunda iyi olan, pas ve teknik yetenekleri üst düzey bir oyuncuydu kendisi. çok iyi top sürebilen de bir oyuncuydu aynı zamanda. baktığımız zaman yine orta sahalar olarak teknik kapasiteleri belli bir seviyenin üstünde, topla ilişkileri iyi, pas yetenekleri de aynı şekilde ihtiyacı fazlasıyla karşılayan düzeyde.
şampiyonlar ligi 2012-2013 sezonuşampiyon bayern karşısında dortmund ile mücadele ediyor ve 2-1'lik skorla galip ayrılıyor. bu maçta bayern'in orta saha ikilisi
javier martinez ve
bastian schweinsteiger ile kurulmuş. martinez'den bahsedecek olursak ortalama düzeyde teknik ve pas kapasitesinin yanında, uzun boyu, agresifliği, çalışkanlığı ve savunma meziyetleri ile öne çıkan bir oyuncuydu. fizik olarak çok güçlüydü. tek başına orta sahanın savunma yükünü taşıyabilecek kapasiteye sahipti. schweinsteiger ise yine güçlü fiziğinin yanında, üst düzey pas yeteneği yanında iyi düzeyde şut kabiliyeti ile öne çıkıyordu. gördüğümüz üzere o yıllarda da orta sahadaki oyuncuların teknik ve pas kapasitelerinin belli bir düzeyde olması takıma ciddi anlamda seviye atlatıyordu.
son sezon olarak 2012-2013 sezonunu almamdaki sebep o sezon şampiyonlar liginde iyi bir performans gösterdik iyi bir orta sahaya sahip olan takımımızdan yakın tarihte verebileceğimiz bir örneğimiz ve karşılaştırmamız olsun istedim.
şimdi gelelim asıl kısma. benim gözümde galatasaray'ın iki tane ciddi anlamda üst düzey orta sahası olmuştur son yıllarda ki o dönemlerde de bu orta sahalar ile takım kendini göstermiş veya potansiyelini gösterecek sinyaller vermiştir.
2012-2013 sezonu galatasaray futbol takımımeşhur drogba ve sneijder'li sezon. şampiyonlar liginde çeyrek görmüş kadro. orta saha ikilimiz prime
selçuk inan ve prime
felipe melo ile oluşuyordu. melo aşırı agresif, sert, yıldıran ve orta sahada hakimiyetini sağlayan, aynı zamanda dikine koşu yapabilen ve gol yollarında destek verebilen bir oyuncuydu. üst düzey mücadele yeteneklerine sahipken yeterli düzeyde pas ve savunma özellikleri vardı. selçuk'a gelecek olursak da son senelerindeki tempo eksikliğinden uzak, hızlı düşünen, üst düzey pas yeteneğine sahip, saha görüşü çok iyi olan ve savunma ile ileri ucun bağını çok iyi şekilde kuran, yeterince teknik ama fiziksel olarak yine çok güçlü olmayan bir oyuncuydu. baktığımız üzere gerçekten üst düzey bir orta sahaya sahiptik o yıllarda. teknik kapasitesi iyi, pas yetenekleri iyi, savunması iyi ve mücadeleci bir orta saha.
1 ekim 2019 galatasaray paris saint germain maçıiçerde 1-0 kaybettiğimiz maç. 3'lü savunma ile çıktığımız maçta göbek oyuncularımız
steven nzonzi,
younes belhanda, ve
jean michael seri idi. nzonzi çok tepki çekse de kötü bir oyuncu değildi kesinlikle. aranan oyuncu muydu? tartışılır. tekniği fiziğine göre iyi olan ve pas kabiliyeti iyi olan bir oyuncuydu. mükemmel bir pasör değildi ama yeterince iyiydi orijinal mevkisi için. uzun boyu sayesinde atılan hava toplarına da çıkabilen ve iyi fiziğe sahip bir oyuncuydu. yerine lemina oynadığında da zaten takımın orta saha kurgusu olarak daha da iyi sinyaller verdiğini görmüş olduk lemina ilerleyen süreçte biraz form tuttuktan sonra. diğer oyuncumuz belhanda, top sürebilen, pas yeteneği yine yeterli düzeyde olan, yetenekli, istediği zaman gerçekten iyi mücadele eden ve bazen uzaktan şut çıkarabilen bir topçuydu. belhanda oynamak istediğinde gerçekten fark yaratabildiğini hepimiz az çok biliyoruz zaten, ama onun keyfine kalmak da biraz can sıkıcıydı açıkçası. gelelim en can alıcı noktaya, jean michael seri. galatasarayın son yıllarda yaptığı en büyük orta saha transferlerinde kesinlikle ilk 3 sıraya rahatlıkla girer benim gözümde. teknik, ilk dokunuşu iyi olan, çok iyi bir saha görüşüne sahip, tam bir takım oyuncusu. ne kadar fizik olarak güçsüz olsa da dayanıklı biriydi, ama onun bende iz bırakan özelliği zaten pas kabiliyetiydi. gerçekten savunmadan top alıp dağıtma konusunda çok iyiydi, ileri uca uzun top atabilen, kısa paslarda çok iyi olan, görüş yeteneği çok üst düzey bir topçuydu. şu an takımda olmasını isteyeceğim tek oyuncu da seri'dir bu maçtaki kadrodan.
bu iki yazdığım kısımlarda takımımızda gördüğümüz gibi yetenekli orta sahalardan kurulu bir düzen var. galatasaray için değil sadece, üstteki şampiyonlar ligi finallerinde maça çıkılan şampiyon kadro orta sahalarında da gördüğümüz üzere, orta sahası iyi olan ve sistemine uyumlu orta sahaları olan takımlar belli bir seviyeye çok rahat geliyorlar. yıllardır birlikte oynamamış, bir türlü düzeni oturmamış galatasaray orta sahası ise senelerdir stabil bir performans veremiyor. bu sezonki oyun sistemimize bakarsak da ister geçiş oyunu oynayalım ister pas oyunu oynayalım, taylan berkan ikilisi ile olacak iş değil bu. cica ön uç için yeterlidir, pas yapabilen şut çekebilen ceza sahasına sokulabilen ve zeki bir topçu, ama arkasına bir dönüyorsun, taylan daha stoperine pas veremiyor. verdiği pas kısa düşüyor, etrafını kontrol etmediği için kaç tane gol yedik bu sezon. pas yetenekleri de yeterli değil, 90 dakikayı taylana emanet edemezsin çok yüksek bir form tutmadığı sürece. taylan kesinlikle kötü bir oyuncu değil, gerçekten yetenekli ve iyi performanslar da sergilemiştir. ancak oyun sistemimize uyumluluğu konusunda maalesef benim kendisini yeterli görmem imkansız. berkana gelecek olursak da, berkan çok mücadeleci bir çocuk, tempolu, savaşçı, çabalayan bir adam. takım oyununa da yeterli antrenman süresi geçtikten sonra rahatlıkla uyum sağlayacaktır. ancak, teknik olarak çok zayıf ve pas konusunda kendini çok geliştirmesi lazım. saha görüşü de fena değil aslında. ama işte hem berkan hem taylan sahada olunca sezon başında pozisyon olarak ne kadar üst üste bindiklerini hepimiz gördük. ikisinden biri yerine pas yetenekleri gerçekten iyi düzeyde olan bir oyuncumuz olsa, her şey farklı olabilirdi belki de. tabi bilemem nasıl olurdu, benimki sadece fikir.
iyi bir futbol oynamak için kalecin pasör olmak zorunda değil, stoper beklerin de mükemmel pasörler olmak zorunda değil, ama orta sahan senin istediğin oyunu oynamazsa, o takım istediğin futbolu oynayamaz bu da bu kadar net. fatih terim için gedson'un gelmesini çok istiyordum, geçiş için gedson çok iyi bir takviye olurdu ve takımın pas-top sürme-savunma gücünü artıracaktı berkan-gedson-cica üçlüsü ile. şimdi de aynısını yeni hocamız için istiyorum. bu orta saha ile pas oyunu oynamak im kan sız. daha teknik ve hızlı düşünen, pas yapabilen adamlara ya da en azından bir tane adama ihtiyacımız var. topu en azından savunmadan alıp ileri versin, ilerdeki çocuklar bir şekilde oynar zaten. oynayamazlarsa da canları sağolsun, hepsi genç pırıl pırıllar. en basitinden kerem. ama bu takım topu ilerdeki çocuklara başarılı bir şekilde aktarmazsa işimiz zor.
uzun bir yazı oldu. okuyanların ağzına sağlık. tek cümleyle özetlemek gerekirse de şunu demek isterim, orta sahan yeterince iyi değilse kupalar da hayal olur, başarılar da. sistemimize uygun orta sahalara sahip olmamız, ya da orta sahalarımıza uygun sistem ile oynamamız dileğiyle.