19
dikkat!!! uzun entry!
striker kavrami ne de yanlis biliniyormus. arif'in forvet hakan sukur'un santrafor oldugu dogru ancak hakan'a santrafor degil yazan da gordum, jardel santraformus hakan degil:/ jardel poacher santrafordu boyunun uzun olmasina ragmen. saviola deniliyor mesela, saviola da poacher'di. yani oyun etkinligi ceza sahasi ici ve etrafinda olan, uzun soluklu kosularla degil ceza sahasina yakin yerlerde dolasip tek vurusla ya da verkacla ya da tek hamle ustune gol atmakla mesgul arkadaslardir. poacher'in turkiye temsilcisi serkan aykut, tanju colak gibi adamlardir. hakan sukur complete striker'di. herseyi yapan kisi, defansif striker olabilen (bunu torino'da az cok ogrenmis uygulamayi ise galatasaray'in 97 sonrasinda yapmaya baslamisti) gerekirse target man olabilen (target man de ayaga ve hava topu/uzun top alabilen diye iki ayrilabilir, hakan ikisini de yapabiliyordu, van basten bu "o zamana gore modern" santrafor tipinin oncusuydu.) hakan sukur 30'undan sonra galatasaray'a 3. kez geldiginde poacher gibi isler de yapmaya baslamisti hatta forvet trequartista gibi oynadigi maclar bile hatirliyorum o baska bir konu. mesela o da bir yanilgidir, 10 numara ya da trequartista diyince tek bir olguymus gibi dusunuyor insanlar. halbuki hagi orta saha trequartista'dir (yani gercegi, maradona gibi) alex ise forvettir. totti bunun ikisini de yapmistir. yaslandikca santrafor gibi oynamaya baslamistir, belki en iyi forvet trequartista kendisidir. platini de son yillarinda forvete gecmeye baslamistir.
santrafor ve forvet ayrimi en basitiyle en uctaki eleman olarak yapilirdi eskiden. ancak suan formasyonlar degistikce en uctaki kisi de degisti. hani o pivot santrafor denilen sey aslinda complete striker'larin genelde yaptigi seydi, basketboldaki 5 numaranin yaptigi etkiyi yapan insanlar. (mecazi anlamda, oyunun yonu onlara oynanip al-verlerle degistirilebilecegi icin, ic-dis paslasmasi gibi savunmayi yoran ve yaniltan) son 10 yildaki degisimle takimlar pas oyununa daha fazla yoneldi ve cakili ve sirti donuk bir santrafor yerine takimin pas trafigiyle akiskan bir oyun arayisina girdiler. 4-6-0 buradan cikmistir. (cakili diyince de yanlis anlasilmasin, striker da gezinir hatta savunmacisini cizgiye dogru cekmek en onemli gorevlerindendir. cakilidan kasiy topla oyunundan dolayi) ersun yanal'in hakan sukuru milli takimdan kesme bahanesi de buydu sanki hayatinda bunu yapabilecek oyuncularla calismis gibi, turkiyede o futbol akiskanligina sahip arif, okan, suat haric baska futbolcu varmis gibi. haliyle elinde patladi.
yeni kavramlardan biri sahte 9 / false 9. bu kisinin forvet olmasina bile gerek yok aslinda, orta saha oyuncusunu bile bu mevki icin kullanabilirsiniz. arsene wenger arshavin'i bir cok macta kullanmisti. rijkaard arda'yi kullanmisti. insanlar arda'nin santrafor oynadigini iddia edip rijkaard'i elestirmisti ancak orta sahada simdiki gibi kafasi calisan adamlar olsaydi galatasray'da ya da defansta duz yolda yamuk yuruyen servet yerine ujfalusi falan olsaydi muthis isler cikabilirdi. bir devrim olmazdi belki, ancak farkli bir hucum anlayisi evrilebilirdi turkiyede.
eski usul oyunda striker elzemdir. yoksa ileride top tutamazsiniz. isterseniz dunyanin en iyi poacher'ini getirin takim pas oyunu yeterli degilse ileride top tutamazsiniz. mustafa kocabey cok iyi bir poacher'di ancak galatasaray'da tutunamamasinin sebebi ileride baskiyi kurmamiz icin bizim hakan sukure ve turk futbol tarihinin en iyi hucum bilen forveti arif'e ihtiyaci vardi. arif ayni zamanda benim gordugum hareketli topa en iyi orta acan turk oyuncusudur.
burak varken baski kuramamamiz ve ileride top tutamamamiz da ayni sebepten, burak gercek striker degil. tum ozellikleri aslinda tam bir kanat forvetken cizgi oyununu bilmemesi, pas trafiginde surekli yanlis tercih yapip ileriye topun nasil tasinacagina dair hicbir bilgisi olmadigi icin kanat forvet olamiyor, top kontrolu ve dengesi o kadar kotu ki gercek bir striker'in yapmasi gereken temel seyleri; top indirmek, orta sahayi hucuma cekmek, trailer gelen oyuncuyu oyuna sokmak, verkaca girmek....yapamiyor. haliyle 2 temel uzerine kurulu yetenekleri ile gol atmaya calisiyor. bundan 20 yil once burak galatasaray'a gelecek olsa feldkamp ilk antremanda burak'i kovardi. feldkamp butun takim nasil olur, en basit haliyle neler yapar cok iyi biliyordu ve bunu basit seylerle takim kimyasi olusturup basarabiliyordu. oktay hakandan cok daha bitirici hatta teknik bir santrafordu ancak feldkamp onu bile takimda istemezdi, cunku buyuk takim topa hakim olmali. bir kisinin gol atmasi degil, takimin atmasi onemli. takim oyununu gelistirmek icinse bunu basaracak bir takim kimyasi ve buna uygun futbolcular butunu gerekli.
santrafor'un tek gorevi gol atmak derseniz cok buyuk yanilgiya dusersiniz. santrafor eski anlamda takimi ileride durmasini saglayan elektrik devresinde direnc gibiydi. bunun yaninda poacher tipi olanlar da vardi ancak onlar da asla yalniz oynamazdi. yanlarinda onlarin yapamadigini yapan adamlar olurdu. modern anlamda santrafor formasyonlardan dolayi daha da cesitli. forvetler de daha cesitli. eski oyunda inside forvetler ve cizgi orta sahalar varken o zamanla winger'a, yakin zamanda da kanat forvetlere evrildi. ve inside forvetler once ofansif orta sahaya ve ikincil santraforlara, simdi ise false 9 ve false 10 gibi kavramlara donustu.
messi striker degildir, bir ara trequartista forvet de oynadi, daha onceleri kanat forvetti, gecen sezonu bir cok mac false 9 oynadi. ihtiyac halinde yine forvet treqartista. onu tanimlamak o kadar kolay degil. en uc oynayabiliyor ancak yeteneklerine bakinca ve sirti donuk degil, barcelona futbol anlayisindan dolayi hep vucudu topla kaleye donuk kalacak sekilde pasla bulustugu icin santrafor diyemeyiz. onun gorevi daha baska. ben onu false 9'un en kusurusuz hali olarak goruyorum. totti gibi de degil cunku o. c.ronaldo ise striker'da olmasi gereken her seye sahip oldugu halde striker oynamaz, kanat forvetin kusursuz halidir kendisi. eger suan kusursuza yakin santrafor ariyorsaniz da, hem eski hem yeni anlayista bunu harika yapan kisi ibrahimovic. sirti donuk kusursuz, yuzu donuk kusursuz, hizi yeterli, gucu tartismasiz, son vurus, ilk dokunus, denge (denge santrfordaki en onemli 3 ozellikten biridir, hani burak'ta hic olmayan).
false 10'in de yanlis kullanildigini gordum sozlukte. false 10 orta saha oyuncusundan olmaz. messi false10 degildir, sneijder hic degildir. false10 kanat oyuncusundan olur. cok yeni bir kavram olup bunu yapan cok cok az takim var. kanat orijinli ve teknik oyuncunun merkeze gecip, rakip box onunde oynamasiyla olur. amaci o hizli kanat oyuncusunun orta sahadaki defansif merkez oyuncularini cizgiye cekmesidir. boylelikle orta sahadan gelen oyunculara acik alan kalir. sneijder istese bile false 10 olamaz cunku kendisi bunu yapabilecek kadar hizli da degildir, fizik gucu de yoktur. ama kendisinden cok guzel false 9 olabilir, keske drogba ya da burak'tan biriyle denense.
bu arada unutmadan yazalim, santrafor da forvettir, forvet genel bir isimdir. burada yaptigimiz ayirim daha cok striker ve turevleriyle diger forvetleri ayirmakti.
gelmis gecmis en iyi 9 numara, en iyi striker ise; ronaldo®. driblingi daha iyi bir 9 dunya tarihinde yok, hatta ondan iyi dribling yapan oyuncu hicbir mevkide olmadi. frikikleri harikaydi, sirti donuk oyunda mukemmele yakindi, verkaci daha iyi yapan bir 9 olamaz cunku hem teknik hem de gozun algilariyla oynar derecede hizli bir oyuncuydu. messi, c. ronaldo dahil tum oyuncularin bacaklarini takip edersiniz ne hizli kosuyor diye ancak ronaldo hizlandiginda buz pistinde patenle kayiyor gibi gorunurdu. dar alanda o boyla oyle cevikti ki, rakip defans asla yuzuk donuk karsilayamazdi ve ronaldo topu onune acip kosmaya baslamadan rakip oyuncu geriye dogru kosmaya baslardi yetisme umidiyle. ve bunu 5m2 icinde hatta 6 pas cizgisinde bile yaptigini gorebilirdiniz. hava toplarinda ondan daha yuksege sicrayan santrafor bulabilirdiniz ayni michael jordan daha cok sicrayan basketbolcu bulabileceginiz gibi. dominic wilkins jordan'dan daha yuksege sicrardi. wilkins sicradiginda potanin ustunden para aldigina dair geyikler donerdi hep. jordan ise havada suzulurdu, sanki yuzer gibi. yer cekimine karsi gelirdi sanki. ronaldo'da en yuksege ziplamazdi belki ama gerektigi her yerde kafayi vuran olurdu ve ceza sahasi icinde kafa vurdugunda istedigi yere atardi, sadece kaleyi tutsun yeter degil.
ronaldo da ayni hagi, roberto baggio, maradona, cruyff gibi sanatciydi. cruyff'un picasso, maradona'nin dali, hagi'nin van gogh, baggio'nun klimnt oldugu yerde ronaldo monet'dir. hangi tarzi severseniz sevin guzelligine kapilirsiniz yaptigi isin. ronaldo'nun barcelona performansi 15 dakikalik uzun sololu bir epic rock sarkisiyken o kadar guzeldi ki agizda sanki kisacik bir punk sarkiymis gibi tat birakti. ronaldo'nun o donem attigi bazi goller sanat eseri sayilip muzeye kaldirilmali.
santrafor mu demistik; kronolojik olarak kempes, lineker, klinsmann, van basten, shearer, ronaldo.
kusura bakmayin ama bu isimlerin yaninda o poacher'lar, isi sadece gol olanlar ancak mahallenin veledi olabilirler, onlari santrafor olarak teknik acidan sayabilirsek de benim icin salon futbolcusundan ote degiller.