53
yıl 711
iber yarımadasındaki siyasi dağılmışlığı ve bölgedeki krallıklar arasındaki ayrışmayı fırsat bilen kuzey afrikadaki müslümanlar musa bin nusayr, tarif bin malik ve tarık bin ziyad gibi önemli komutanların öncülüğünde iberia memleketine yani günümüz ispanya topraklarına çıkarlar. kısa bir süre içerisinde iber yarımadasının yarısı alınır ve 780 yıl sürecek olan al-andalus yani endülüs islam emirlikleri dönemi başlar.
andalus’un kuzeyinde ise o dönemler bir türlü bir araya gelemeyen irili ufaklı krallıklar vardır.
bunların başlıcaları:
1. castilla krallığı
2. leon krallığı
3. aragon krallığı (katalunya prensiliğinin de bağlı olduğu krallıktır)
4. navarra krallığı
5. portekiz krallığı
bu çağlarda andalus bölgesinin kuzeyindeki bu krallıklar, güneydeki eski topraklarını müslümanlardan yeniden alabilmek için savaşlar vermekte ve bir yandan da kuzeyin diğer krallıklarını tek bir krallık altında birleştirmeye çalışmaktadırlar. bu hedef ve arzu doğrultusunda kimi zaman evlilik yolu ile kimi zaman ise zor kullanarak diğer kraliyetleri bir araya toplamaya gayretleri vardır.
yıl 1461
castilla kralı enrique’nin bir türlü çocuğu olmamaktadır. kızkardeşi isabel onun olası ölümü sonrasında kraliçe olmak için başkente gelir. ancak isabel bir haberle sarsılır. enrique’nin karısı hamile kalmıştır. yani isabel kraliçe olamayacaktır.
yıl 1462
kral enrique’nin bir kızı olur ve ona juana adını verilir. ancak juana büyüdükçe kraldan çok, kral muhafızı olan beltran’a benzemektedir. kıza bu yüzden juana beltraneja lakabı takılır.
yıl 1474
enrique ölür. beltranın kızı juana’nın kraliçeliğini tanımayan isabel ayaklanır ve tahtı ele geçirir. ve ardından da diğer krallıkları birleştirmek için ilk hamlesini yapar; aragon kralının oğlu fernando ile evlenir.
yıl 1479
bölgenin en büyük iki krallığı castilla ve aragon evlilik sonrası birleşir.
yıl 1492
isabel andalus’u alır ve güneydeki 780 yıllık müslümanlar dönemi biter.
artık geride kalan bütün krallıkların birleştirilmesine sıra gelmiştir. portekiz krallığı hariç bölgedeki bütün krallıklar ve prenslikler birleşir. bu birleşimden meydana gelen büyük krallığın adı hispania krallığı olacaktır, dili ise bugün ispanyolca dediğimiz, castilla dili olacaktır.
bugünkü sarı kırmızı ispanya bayrağına baktığınızda, tam ortasında bir kraliyet arması vardır. içerisinde birleşme hikayelerini anlattığım bu 4 büyük krallığın armalarını görürsünüz;
kale, castilla krallığını,
aslan, leon krallığını,
zincirler, navarra krallığını,
sarı kırmızı çizgiler ise aragon krallığı ve himayesindeki katalunya prensliğini temsil eder.
yıl 1492
kraliçe isabel, okyanustan hindistana giden yolu bulması için kristof kolomb’u keşfe gönderir. fakat kolomb’un yanlışlıkla amerika’yı keşfetmesi sonrasında ispanya krallığı avrupa’nın ilk kez tanıştığı bu memleketleri topraklarına katar ve oradan getirilen altınlarla çok, ama çok zengin olurlar.
yıllar geçer, birleşen krallıklarda her şey çok güzeldir.
yıl 1538
ispanyollar öncülüğünde kurulan haçlı donanması, barbaros komutasındaki türk donanması tarafından preveze’de yok edilir.
yıl 1588
ispanyolların ünlü donanması “yenilmez armada” ingilizler tarafından yok edilir.
yıl 1640
katalan isyanı, ispanyol krallığı güç kaybettikçe bu birlik içerisinde yer almak istemeyen katalanlar fransa ile birlikte castilla’ya savaş açarlar. sonrasında ispanya ve fransa barışır, katalanlar ise sevilmeyen isyancılar durumuna düşmüşlerdir.
yıl 1714
katalan prensliğinin özerkliği alınır.
ancak bu ispanya krallığı, yıllar geçtikçe otoritesini kaybetmektedir.
yıl 1800
ispanya krallığı amerika’daki topraklarını kaybetmeye başlar ve bunun beraberinde ekonomik krizler baş gösterir. ekonomisini sömürgecilik üzerine kuran ve üretmeye alışmamış olan ispanya krallığını zor günler beklemektedir. bu sırada hali vakti daha iyi olan, üreten ve para kazanan katalanlar ise yeniden ayrılık hamleleri yapmaya başlarlar.
1899 - barcelona futbol takımı kurulur
yıl 1932
katalunya yeniden özerkliğini alır.
yıl 1934
katalan cumhuriyeti ilan edilir. ancak uzun ömürlü olmaz.
yıl 1936
ispanya krallığında iç savaş başlar. cumhuriyet yanlısı katalanlar ve ispanya krallığı yanlısı milliyetçiler arasındaki kanlı iç savaş 3 yıl sürer.
yıl 1939
iç savaşı general franco önderliğindeki ispanya kraliyeti yanlıları kazanır. katalan cumhuriyeti yıkılır ve katalanların özerklikleri yeniden ellerinden alınır.
yıl 1975
diktatör franco ölür ve ortalık yumuşar.
yıl 1979
katalunya yeniden özerk.
yıl 2006
bir referandum ile katalunya’nın özerkliği genişletilir.
yıl 2014
katalan bağımsızlık referandumu yapılır, ispanya kraliyeti bu referandumu yasadışı ilan eder. katılımın %40’larda kaldığı bu referandumdan yüksek oranda bağımsızlık sonucu çıkar.
yıl 2017
bir bağımsızlık referandumu daha yapılmasına karar verilir ve eğer yine bağımsızlık kararı çıkarsa 48 saat içerisinde yeniden cumhuriyet ilan edilecektir.
1 ekim 2017
bağımsızlık referandumu yapılır ancak katalanlar sert bir şekilde polis ve jandarma müdahalesine maruz kalır. yine %40’larda kalan bir katılım neticesinde sandıktan yine bağımsızlık çıkar.
3 ekim 2017
katalan eyaleti başkanı carles puigdemont, 48 saat içinde bağımsızlık konusunda geri adım atar ve cumhuriyet ilanını noel’e bırakacağız şeklinde bir açıklama yapar. ancak bağımsızlık isteyen halkın tepkisini çeker ve halk desteğini kaybetmemek için de bağımsızlık konusunda karar almak zorunda olduğunu farkeder.
27 ekim 2017
katalan başkanı carles puigdemont liderliğinde, katalunya meclisi bağımsızlık ilan eder ve bunun üzerine katalan siyasetçiler için isyan ve kraliyete karşı ayaklanma suçlarından tutuklama kararı çıkar ve carles puigdemont belçika’ya kaçar. katalunya meclisi dağıtılır ve ispanya kraliyeti katalunya eyaleti için erken seçim kararı alır.
21 aralık 2017
eyalet meclisi seçimleri yeniden yapılır. eğer birlik yanlısı partiler kazanırsa katalunya ve ispanya birlikteliği açısından güzel günler beklenmektedir. tersini pek düşünmek istemez ispanyollar. oylama biter ve oylar sayılmaya başlanır.
22 aralık 2017
resmi sonuçlara göre ayrılıkçı partiler toplamda %44 oy alarak katalunya meclisinde hükümet kuracak milletvekili sayısına erişirler ve birlik yanlıları çok küçük bir farkla kaybetmiştir. sonuçlara göre yeni katalan hükumeti de ayrılık yanlısı olacağı için bu hikaye de böyle devam edip gidecek.
23 aralık 2017
ispanya krallığı ve katalan prensliği tarihi bugün ve yarın da yine yazılmaya devam edecek. onlar tarih yazadursunlar, biz de buradan editleriz.
iber yarımadasındaki siyasi dağılmışlığı ve bölgedeki krallıklar arasındaki ayrışmayı fırsat bilen kuzey afrikadaki müslümanlar musa bin nusayr, tarif bin malik ve tarık bin ziyad gibi önemli komutanların öncülüğünde iberia memleketine yani günümüz ispanya topraklarına çıkarlar. kısa bir süre içerisinde iber yarımadasının yarısı alınır ve 780 yıl sürecek olan al-andalus yani endülüs islam emirlikleri dönemi başlar.
andalus’un kuzeyinde ise o dönemler bir türlü bir araya gelemeyen irili ufaklı krallıklar vardır.
bunların başlıcaları:
1. castilla krallığı
2. leon krallığı
3. aragon krallığı (katalunya prensiliğinin de bağlı olduğu krallıktır)
4. navarra krallığı
5. portekiz krallığı
bu çağlarda andalus bölgesinin kuzeyindeki bu krallıklar, güneydeki eski topraklarını müslümanlardan yeniden alabilmek için savaşlar vermekte ve bir yandan da kuzeyin diğer krallıklarını tek bir krallık altında birleştirmeye çalışmaktadırlar. bu hedef ve arzu doğrultusunda kimi zaman evlilik yolu ile kimi zaman ise zor kullanarak diğer kraliyetleri bir araya toplamaya gayretleri vardır.
yıl 1461
castilla kralı enrique’nin bir türlü çocuğu olmamaktadır. kızkardeşi isabel onun olası ölümü sonrasında kraliçe olmak için başkente gelir. ancak isabel bir haberle sarsılır. enrique’nin karısı hamile kalmıştır. yani isabel kraliçe olamayacaktır.
yıl 1462
kral enrique’nin bir kızı olur ve ona juana adını verilir. ancak juana büyüdükçe kraldan çok, kral muhafızı olan beltran’a benzemektedir. kıza bu yüzden juana beltraneja lakabı takılır.
yıl 1474
enrique ölür. beltranın kızı juana’nın kraliçeliğini tanımayan isabel ayaklanır ve tahtı ele geçirir. ve ardından da diğer krallıkları birleştirmek için ilk hamlesini yapar; aragon kralının oğlu fernando ile evlenir.
yıl 1479
bölgenin en büyük iki krallığı castilla ve aragon evlilik sonrası birleşir.
yıl 1492
isabel andalus’u alır ve güneydeki 780 yıllık müslümanlar dönemi biter.
artık geride kalan bütün krallıkların birleştirilmesine sıra gelmiştir. portekiz krallığı hariç bölgedeki bütün krallıklar ve prenslikler birleşir. bu birleşimden meydana gelen büyük krallığın adı hispania krallığı olacaktır, dili ise bugün ispanyolca dediğimiz, castilla dili olacaktır.
bugünkü sarı kırmızı ispanya bayrağına baktığınızda, tam ortasında bir kraliyet arması vardır. içerisinde birleşme hikayelerini anlattığım bu 4 büyük krallığın armalarını görürsünüz;
kale, castilla krallığını,
aslan, leon krallığını,
zincirler, navarra krallığını,
sarı kırmızı çizgiler ise aragon krallığı ve himayesindeki katalunya prensliğini temsil eder.
yıl 1492
kraliçe isabel, okyanustan hindistana giden yolu bulması için kristof kolomb’u keşfe gönderir. fakat kolomb’un yanlışlıkla amerika’yı keşfetmesi sonrasında ispanya krallığı avrupa’nın ilk kez tanıştığı bu memleketleri topraklarına katar ve oradan getirilen altınlarla çok, ama çok zengin olurlar.
yıllar geçer, birleşen krallıklarda her şey çok güzeldir.
yıl 1538
ispanyollar öncülüğünde kurulan haçlı donanması, barbaros komutasındaki türk donanması tarafından preveze’de yok edilir.
yıl 1588
ispanyolların ünlü donanması “yenilmez armada” ingilizler tarafından yok edilir.
yıl 1640
katalan isyanı, ispanyol krallığı güç kaybettikçe bu birlik içerisinde yer almak istemeyen katalanlar fransa ile birlikte castilla’ya savaş açarlar. sonrasında ispanya ve fransa barışır, katalanlar ise sevilmeyen isyancılar durumuna düşmüşlerdir.
yıl 1714
katalan prensliğinin özerkliği alınır.
ancak bu ispanya krallığı, yıllar geçtikçe otoritesini kaybetmektedir.
yıl 1800
ispanya krallığı amerika’daki topraklarını kaybetmeye başlar ve bunun beraberinde ekonomik krizler baş gösterir. ekonomisini sömürgecilik üzerine kuran ve üretmeye alışmamış olan ispanya krallığını zor günler beklemektedir. bu sırada hali vakti daha iyi olan, üreten ve para kazanan katalanlar ise yeniden ayrılık hamleleri yapmaya başlarlar.
1899 - barcelona futbol takımı kurulur
yıl 1932
katalunya yeniden özerkliğini alır.
yıl 1934
katalan cumhuriyeti ilan edilir. ancak uzun ömürlü olmaz.
yıl 1936
ispanya krallığında iç savaş başlar. cumhuriyet yanlısı katalanlar ve ispanya krallığı yanlısı milliyetçiler arasındaki kanlı iç savaş 3 yıl sürer.
yıl 1939
iç savaşı general franco önderliğindeki ispanya kraliyeti yanlıları kazanır. katalan cumhuriyeti yıkılır ve katalanların özerklikleri yeniden ellerinden alınır.
yıl 1975
diktatör franco ölür ve ortalık yumuşar.
yıl 1979
katalunya yeniden özerk.
yıl 2006
bir referandum ile katalunya’nın özerkliği genişletilir.
yıl 2014
katalan bağımsızlık referandumu yapılır, ispanya kraliyeti bu referandumu yasadışı ilan eder. katılımın %40’larda kaldığı bu referandumdan yüksek oranda bağımsızlık sonucu çıkar.
yıl 2017
bir bağımsızlık referandumu daha yapılmasına karar verilir ve eğer yine bağımsızlık kararı çıkarsa 48 saat içerisinde yeniden cumhuriyet ilan edilecektir.
1 ekim 2017
bağımsızlık referandumu yapılır ancak katalanlar sert bir şekilde polis ve jandarma müdahalesine maruz kalır. yine %40’larda kalan bir katılım neticesinde sandıktan yine bağımsızlık çıkar.
3 ekim 2017
katalan eyaleti başkanı carles puigdemont, 48 saat içinde bağımsızlık konusunda geri adım atar ve cumhuriyet ilanını noel’e bırakacağız şeklinde bir açıklama yapar. ancak bağımsızlık isteyen halkın tepkisini çeker ve halk desteğini kaybetmemek için de bağımsızlık konusunda karar almak zorunda olduğunu farkeder.
27 ekim 2017
katalan başkanı carles puigdemont liderliğinde, katalunya meclisi bağımsızlık ilan eder ve bunun üzerine katalan siyasetçiler için isyan ve kraliyete karşı ayaklanma suçlarından tutuklama kararı çıkar ve carles puigdemont belçika’ya kaçar. katalunya meclisi dağıtılır ve ispanya kraliyeti katalunya eyaleti için erken seçim kararı alır.
21 aralık 2017
eyalet meclisi seçimleri yeniden yapılır. eğer birlik yanlısı partiler kazanırsa katalunya ve ispanya birlikteliği açısından güzel günler beklenmektedir. tersini pek düşünmek istemez ispanyollar. oylama biter ve oylar sayılmaya başlanır.
22 aralık 2017
resmi sonuçlara göre ayrılıkçı partiler toplamda %44 oy alarak katalunya meclisinde hükümet kuracak milletvekili sayısına erişirler ve birlik yanlıları çok küçük bir farkla kaybetmiştir. sonuçlara göre yeni katalan hükumeti de ayrılık yanlısı olacağı için bu hikaye de böyle devam edip gidecek.
23 aralık 2017
ispanya krallığı ve katalan prensliği tarihi bugün ve yarın da yine yazılmaya devam edecek. onlar tarih yazadursunlar, biz de buradan editleriz.
