seçim arefesinde florya projesi, kemerburgaz inşaatı ile mecidiyeköy'deki bina projeleri konuşulmadan önce gündeme gelmesi gereken, bir zamanların büyük kurtuluş umudu olan proje. elimden geldiğince ve kamuoyunda yer alan bilgiler dahilinde süreci özetlemeye, hafızaları tazelemeye çalışacağım. bugünkü tartışmalarla ne denli paralellik gösterdiğinin takdirini okuyan herkese bırakıyorum.
riva'da galatasaray'ın projeye konu arazisi 1.175 dönüm (1.175.000) metrekarelik bir alan. merhum başkan selahattin beyazıt'ın öncülük ettiği girişimler neticesinde 1970'li yılların başında kulübümüze kazandırılmış ve 2000'lerin başından itibaren gündemden düşmemiş bir arazi.
birinci dursun özbek yönetimi'nin görev süresi içerisinde galatasaray'ın net borcu +€200m civarında seyrederken dahi buradan elde edilecek gelirin kulübün tüm borcuna yeteceği, üzerine azımsanmayacak miktarda da nakit para bırakacağı dillerden düşmüyordu.
güçlü bir şekilde gündeme ilk olarak 2006 senesinde gelen riva'daki arazide yapılacak proje ile ilgili ruhsat alma süreci, 2010 yılında tamamlanıyor. (
https://www.milliyet.com.tr/...de-mutlu-son-1282357 ) yeni stadyumuna taşınan galatasaray, kronik hale gelmiş borç sorunundan da riva projesi ile kurtulmayı ümit etmekte imiş.
sürecin kritik noktasında ise
22 ekim 2016 galatasaray genel kurulu toplantısında dursun özbek yönetimi, yetki almak ve proje detaylarını sunmak için hazirunun karşısına çıkmış. başkanın toplantıda proje ile ilgili genel kurula verdiği vaatlere ve tanıtıma ilişkin en açıklayıcı görsel ise linkte yer almakta.
https://gss.gs/QcT.jpg /
https://gss.gs/2VK.jpg genel kurulda riva projesi için proje tarih aralığı 2016-2023 yılları, gelir beklentisi olarak $300.000.000 şeklinde sunum yapan özbek, bugün tartışma odağı olduğu gibi o gün de neden projeyi kendimiz yapmadığımız sorusunu cevaplamaya çalışmış. florya projesi de ilginç bir detay olarak, daha sonra galatasaray'ın bir şansı olarak kurtarılmak üzere sunumda yer alıyor ve gelir beklentisi $200.000.000 dolar olarak işaretlenmiş.
özbek tarafından verilen vaatlerin pek çoğunun, daha proje emekleme aşamasındayken birer birer yanlış olduğu ortaya çıkmıştı. dursun başkan, 400 bin metrekare proje alanı emlak konut gyo ile birlikte mümkün olacak derken emlak konut'un açıklamasında emsale esas alan 174 bin metrekarede kalmıştı. (
https://twitter.com/...s/953392833876185088 ) inşaat yapılabilecek alanın genel kurulda verilen vaadin aksine yüzde 50'den daha azalmasının ne demek olduğunu açıklamaya pek de gerek yok sanırım.
fakat her şey bununla da kalmamıştı. hafıza tazelemeye devam edeceksek, ihale sürecinde yaşanan rezaleti de bir kez daha gündeme getirmemek olmaz. elde edilen hasılattan kulübün pay alacağı şekilde gerçekleştirilen ihaleyi ilk etapta fema&klv anonim şirketi kazanmıştı. ayrıca ihaleye bugün ismi üzerinden büyük tartışmalar dönen erden timur'un ve nef gayrimenkul'ün de katıldığını da belirtmekte fayda var.
yapılan ihalenin sonucuna göre fema&klv şirketi tarafından 3 milyar 100 milyon liralık teklif yapılmış, şirket payı geliri %38 olarak belirlenmişti. basit matematikle emlak konut gyo'nun gelirlerinin düşülmesinin ardından galatasaray'a ilgili tarihteki rakamlara göre projeden minimum 900 milyon lira gibi bir pay düşecekti. dönemin euro kurunun 4 lira bandında seyrediyor olması göz önüne alındığında en kötü şartlarda 200 milyon euro'yu kasasına koyacaktı galatasaray.
daha sonra ihaleyi kazanan şirket fema&klv anonim şirketi, üzerinde çok tartışılan bir şekilde ihaleden çekilmişti. şirket tarafından o dönem yapılan açıklamayı takdirlerinize bırakıyorum: “imar mevzuatındaki önemli değişiklikler nedeni ile ihale konusu iş yönünden, emsale esas inşaat alanında çok ciddi azalmalar meydana gelmiştir. yaklaşık 50 bin metrekarelik pazarlanabilir alan kaybı olduğu anlaşılmaktadır. bu durum yazıyla emlak konut gyo’ya bildirilmiş ancak buna rağmen ihale şart ve koşullarında revizyona gidilmemiş, aksine iyileştirme talebimiz reddedilerek, mevcut olumsuz koşullara iş ortaklığı tarafından katlanılması gerektiği kanaatiyle sözleşme imzalanması istenmiştir.”
kısacası özbek'in güvendiği dağlara karlar yağmaya devam ediyordu. fema&klv ile sözleşme imzalanmamış, ihale oldukça tartışılacak meblağlarla birlikte gelen ikinci en yüksek teklif sahibi yılmaz inşaat grubuna geçmişti. teklifler arasındaki fark oldukça büyüktü. ilk teklifteki pay %38 iken sözleşmenin imzalanması ile birlikte bu pay %25'e düşmüştü. galatasaray'ın payında doğrudan dönemin parasıyla 150.000.000 tl'lik yani 40-50 milyon euroluk bir erime daha, henüz projeye çivi çakılmadan gerçekleşmişti. bu süreçte tapunun emlak konut gyo'ya devredilmesi, tapuda proje ve galatasaray'ın hakları ile ilgili herhangi bir şerhin yer almaması gibi hususlar da peşkeş iddialarını harlamaya devam etmişti.
kısacası günün sonunda galatasaray, genel kurulda taahhüt edilen 400 bin metrekarelik inşaat alanının yalnızca 175 bin metrekaresini elde edebilmiş; ilk ihaleye göre elde edilecek gelirin %35'ine sahip olacakken bu oran ihaleden çekilme sonucu %25'lere kadar gerilemişti. özbek'in genel kuruldaki taahhütlerinin ilk ihale bedeli ile hesaplandığı sonuçta galatasaray bu işten €500.000.000 gibi bir gelir beklemekte iken ihalenin sonuçlanmasının ardından beklenen gelirler €175.000.000'lara kadar düşmüştü. tüm bunlar 1 senenin içerisinde ve henüz ülkemizin yaşayacağı ekonomik kriz tam anlamıyla patlak vermeden önce yaşanmıştı.
ardından özbek yönetimi yeniden seçilemedi, takip eden yönetimler sürecinde de proje hakkında gelişmelere pek haiz olamadık. bu süreçte galatasaray'ın ekonomik problemleri yalnızca derinleşmeye devam etti ve süreç sonunda bugün florya'dan gelecek para ile çıkmak istediğimiz bankalar birliği anlaşması imzalandı. riva'dan gelir geldi mi? gelen gelirin miktarı ne idi? bu para nereye harcandı? gelirlere henüz kavuşmadıysak, ne zaman ve ne kadarlık bir gelire kavuşacağız? bu soruların cevapları ise hala muallak.
dursun özbek, son olarak mart 2023 tarihinde bu proje ile ilgili gsyiad toplantısında şu ifadeleri kullanıyor: "galatasaray spor kulübü, 1905’ten beri faaliyetine devam ediyor. maalesef türkiye’deki spor kulüpleri, esas faaliyetleri olan sportif aktivitelerden para kazanma durumunda değil. dolayısıyla misyonumuzun gereği olarak, gerek futbol gerekse 17’ye yakın amatör şubemiz var. bunlar galatasaray’ın misyonu içerisinde sürdürülebilir bir yapıya kavuşması gereği olan dallar. 2014’te göreve geldiğimiz zaman, sürdürülebilir bir sportif faaliyet mümkün değil. bir yere gelince tıkanabileceğimizi anlattım. biz ilk önce mecidiyeköy’de 2 bin 100 metrekarelik arsamız üzerinde bir otel projesi geliştirdik. sonraki dönemde başkan seçilemediğimiz için, proje kaldı. 2015’te başkan olduktan sonra aynı görüşü yönetim kurulundaki arkadaşlarla paylaşmak suretiyle genel kurula geldik. bu görüşümü anlattım. o gün riva ve florya arazisi için proje yapma yetkisini genel kuruldan aldık. riva projesi ihaleye çıktı, emlak konut’la yaptık. riva arazisi, başladığı günden bugüne kadar galatasaray spor kulübü’ne 170 milyon dolar 90 milyon tl fayda sağlamıştır..."
aynı toplantıda gsyiad yönetim kurulu başkanı ibrahim hatipoğlu "500 tane villa bitmiş durumda 200 tanesi inşaat aşamasında. bu projedeki her 100 liranın 20 lirası galatasaray'ın kasasına giriyor. tüm galatasaraylıları projeye destek vermeye çağırıyorum." ifadelerini kullandı.
günümüze en yakın tarihli olarak ise yine dursun başkan tarafından bu proje ile ilgili verilen beyanat aynen şu şekilde: ''riva projemiz var. riva projemizde hala 130 tane satılabilir villa galatasaray'a aittir. bunu da takribi geliri yaklaşık olarak 3 milyar tl mertebesinde. maalesef satışlarda bir durgunluk var. bildiğiniz gibi konut kredilerine bağlı. bu bölgede konut kredileri şu anda bankalar tarafından verilmiyor, verilse de faizi çok yüksek...''
şimdi finale gelecek olursak hala pek çok şeyin havada kaldığı bir gerçek. başkan özbek'in elde edilen ve edileceği beklenen gelir kalemleri hakkındaki beyanları aslında sevindirici. fakat başkanın icraatleri, maalesef kendi beyanlarına soru işareti ile yaklaşmayı zorunlu kılıyor. yine gayrimenkul projelerinin yoğunluğunu oluşturduğu bir gündem altında ve yine dursun özbek'in başkanlığı döneminde gidilecek bir genel kurul arefesinde başkana sorulmasını beklediğim ve cevaplarını merak ettiğim sorularla yazımı bitirmek istiyorum.
1) genel kuruldan riva projesi için yetki alırken taahhüt ettiğiniz inşaat alanı 400 bin metrekare iken bu sayı ihale sürecine kadar nasıl ve neden 175 bin metrekareye kadar düştü? 1 yıldan kısa bir süreçte gerçekleşen bu süreçte tüm bunları öngöremediniz mi, yoksa yetki almak için sayılar tarafınızca şişirildi mi?
2) ihale sürecinde neler yaşandı da neredeyse %30'luk gelirin bir anda kaybolduğuna şahitlik ettik?
3) ocak 2018'e kadar süren ilk başkanlığınız döneminde bu proje ile ilgili ne gelişmeler yaşandı? finansal tablolara ve yapılan ödemelere tam olarak hakim bir konumda oturduğunuz için bildiğinizi düşünüyorum, proje sunumunuzda bitiş tarihi olarak verdiğiniz 2023 yılının da ardından mayıs 2024 tarihi itibariyle galatasaray bu projeden ne kadarlık bir gelir elde etti?
4) projenin mevcut durumu nedir? galatasaray'ın buradan beklediği kısa vadeli gelir hedefi ne kadardır? bankalar birliği anlaşmasından çıkılması veya borcun belirli bir kısmının ödenmesi adına yakın tarihli olarak belirli bir gelir beklentiniz riva projesi üzerinden hiç mi yok?
5) şampiyonlar ligi gelirinin yanında satışlardan da ciddi gelir elde etmiş ve neredeyse bankalar birliğine ödenmesi gereken borcun tamamını karşılamaya yetecek bir meblağı sadece kombine, loca ve vip bilet satışlarından elde etmiş bir kulübün başkanı olarak florya projesi hakkında riva'da olduğu gibi biraz fazla aceleci davranıyor olabilir misiniz?
6) bir gecede tamamına yakınını sattığımız leo residences projesi gelirleri de denkleme katıldığında, tüm beyanlarınız doğrultusunda kulübü ihya edecek bir nakit akışının var olduğunu söylemek mümkünken gerçekten florya bir ölüm kalım meselesi mi?
7) 2016 yılında neden projeyi kendimiz yapmamalıyız başlığı ile tanıtımını yaptığınız projede, kabul edilemeyecek oranda sapmalar gerçekleşmiş ve kulübün ne kazandığını anlayamadığı bir konumdayken bugün yine kendimiz yapamayız beyanlarınızın arkasında mısınız?
8) erden timur ile florya üzerinde yaşadığınız 'kırılma' sürecindeki karşılıklı argümanları kamuoyu önünde ve seçim arefesinde paylaşmayı veya tartışmaya açmayı düşünüyor musunuz? yoksa oldukça muallak bir süreci proje imzası ile yeterli açıklama yapmaksızın hayata mı geçireceksiniz?
edit: kıymetli yazarlarımızdan
mexbrush tarafından eklenen bilgiler: ‘’ 130 villa ve inşa halindeki 200'den 40'ı ile 170 villa galatasaray'a kaldı ki tanesi 2-3milyon$ dan fazla (tahminim her biri asgari 100 milyon tl) en kötü denklemde 300 milyon$ 'ı geçiyor.
leo residence'ta da %15 kulübün - girişteki mağaza alanları satılmayacak kiralanacak.’’
